پایاب شکیبایی ؛ کتاب خاطرات محمدجواد ظریف منتشر شد

کتاب «پایاب شکیبایی» به قلم محمدجواد ظریف و با همت انتشارات اطلاعات منتشر شد. این کتاب با هفت فصل و یک بخش پیوست، کتابی نسبتا حجیم بوده و کشمکش بین سیاستمداران و نهادهای قدرتی را به تصویر می‌کشد. این کتاب همچنین سعی دارد تا برداشت‌هایی از 8 سال وزارت ظریف را ارایه کند.

به گزارش کاماپرس، محمدجواد ظریف که به عنوان یکی از معروف‌ترین سیاستمدارهای ایران شناخته می‌شود، در کتاب جدید خود با نام «پایاب شکیبایی» در مورد اتفاقات 8 سال از دوره سیاسی مهم ایران صحبت کرده و به روشنگری پرداخته است.

بیشتر بخوانید:

صحبت‌های ظریف در مورد علت نام گذاری کتاب

محمدجواد ظریف، در ویدیویی که از طریق انتشارات اطلاعات منتشر شد، در مورد علت نام‌گذاری کتاب خود صحبت می‌کند. او در ابتدای سخنان خود می‌گوید: «امروز که دو سال از واپسین روز وزارت امور خارجه این کمترین می‌گذرد، فشرده قابل گفتنی از آن هشت سال به همراه برخی دیدگاه‌های شخصی، دانشگاهی و اجرایی پیرامون روابط خارجی را همچون پوزشی برای کوتاهی‌ها، به پیشگاه مردم ایران و نسل‌های آینده پیشکش می‌کنم.»

وی در ادامه، در توضیح علت نام‌گذاری کتاب به این شکل سخنان خود را ادامه می‌دهد: «بنا داشتم به یاد رنج‌های هشت سال وزارت، نام کتاب را نیز، خندان لب و خونین جگر بگذارم، ولی بیم آن داشتم که نامی ناامیدانه باشد، که هیچ گونه هم‌سویی با نگرش پرامیدم به آینده ایران ندارد، که به یاری خدا، به همت نسل آینده‌ساز امروز، ساخته خواهد شد.

از این رو، به یاری دوست ادیب و فرهیخته، مهدی دانش یزدی و با الهام از غزل بی‌همتای حافظ، «ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی/ دل بی تو به جان آمد، وقت است که بازآیی» عنوان کنونی که یادآور نیاز به استواری و شکیبایی امیدوارانه است را برای کتاب برگزیدیم.

گرچه بیت حافظ «مشتاقی و مهجوری، دور از تو چنانم کرد/ کز دست بخواهد شد پایاب شکیبایی» بود اما برای ایران هیچگاه پایاب شکیبایی از دست نخواهد شد. دوست ادیبم این بیت حافظ را با کمی تغییر به زبان حال ما برای ایران عزیز تبدیل کرده است: «سودای وطن در سر، پیوسته چنانم بود/ کز دست نشد هرگز، پایاب شکیبایی»

بخش‌هایی از کتاب «پایاب شکیبایی»

دیدار چالشی با وزیر تجارت سوئد

یکی از بخش‌های فصل چهارم کتاب «پایاب شکیبایی» در مورد دیدار وزیر تجارت سوئد و دکتر ظریف است. نویسنده در مورد این دیدار می‌نویسد: «دیدار با وزیر تجارت ملی سوئد بسیار چالشی شد. دیدار در دفتر وزیر و پشت میز کنفرانس بود. بر اساس پروتکل خانم وزیر نزدیک در ورودی و ما در سوی دیوار قرار داشتیم. سخن به خودداری بنگاه‌های سوئدی از فروش نیازمندی‌های درمان زخم‌های پروانه‌ای کودکان کشید. خانم وزیر تلاش داشت طبق رویه اروپایی‌ها برخورد شرکت‌ها را در چارچوب استقلال بخش خصوصی توجیه کند. به او گفتم کودکان پروانه‌ای در ایران زجر می‌کشند و شما برخلاف تعهدات خود تحریم‌های غیرقانونی آمریکا را رعایت می‌کنید.

او که تلاش می‌کرد این عمل غیرانسانی را به روش‌های گوناگون توجیه کرده و هیچ تعهدی برای اصلاح روش ندهد، در بخشی از پاسخش گفت آمریکایی‌ها دوستان ما هستند… صحبتش را قطع کردم و گفتم: «دوستان شما قاتل بچه‌های ما هستند. دیگر با شما صحبتی ندارم؛ دیدار ما تمام است. خدانگهدار.»

بلند شدم و دور میز از پشت او در حال خارج شدن از اتاق بودم که با حالتی بهت زده، ولی با همان خودپسندی اروپایی گفت هنوز سخنم تمام نشده و می‌خواهم پرونده حقوق بشر را نیز مطرح کنم، در حالیکه اتاق دیدار را ترک می‌کردم به او گفتم اگر برای اعلام به خبرنگاران می‌خواهید این پرونده را مطرح کنید هر چه می‌خواهید به آن‌ها بگویید، با همتای خود پیرامون حقوق بشر گفت‌وگو کرده‌ام.»

بی‌خبری ظریف و روحانی از ماجرای حمله به عین الاسد

ظریف در کتاب «پایاب شکیبایی» در مورد ماجرای حمله به عین الاسد می‌نویسد: «در اینجا به ناچار نگاهی به تلخ‌ترین تجربه دوران وزارت در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی می‌اندازیم؛ فاجعه اسف‌بار شلیک به هواپیمای اوکراینی. پس از اقدام تروریستی آمریکا در ترور بزدلانه شهید سپهبد سلیمانی و همراهانش در سحرگاه جمعه 13 دی 1398، واپسین تصمیمی که از آن خبر داشتم این بود که شتابی برای پاسخ نیست و موثرترین روش، که همواره توسط حزب الله لبنان نیز پیگیری می‌شود تحمیل شرایط فرساینده آماده باش بر نیروهای طرف مقابل است.

اما در سحرگاه چهارشنبه 18 دی، 1398 نزدیک به ساعت 4 و 30 دقیقه بامداد پیام دکتر عراقچی پیرامون حمله به عین الاسد را دریافت کردم. دبیرخانه نزدیک به ساعت 3 پس از نیمه شب دکتر عراقچی را از خواب بیدار کرده و از او خواسته بود که پیامی را از طریق سفیر سوئیس به آمریکا برساند. ایشان ناباورانه توانسته بود در آن وقت شب سفیر سوئیس را بیدار کرده و پیام را به او برساند.

گرچه گویا آمریکایی‌ها پیش از حمله و قبل از رئیس جمهور و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به وسیله نخست وزیر عراق از حمله خبردار شده بودند. گویا آقای عادل عبدالمهدی نخست وزیر وقت عراق را در شامگاه سه شنبه از عملیات آگاه کرده بودند. خبررسانی به نخست وزیر عراق کاری و درست هم بود؛ آنچه پرسش برانگیز است بی خبری رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایران بود.

از سحرگاه چهارشنبه همراه با دکتر عراقچی و دیگر همکاران سرگرم مدیریت جوانب بین المللی اقدام علیه عین الاسد از طریق یادداشت رسمی به سفارت سوئیس، نامه نگاری معمول با دبیر کل و رئیس شورای امنیت ملل متحد و نیز جنبه‌های دیپلماسی عمومی از طریق صدور بیانیه رسمی و توئیت بودیم که از فضای مجازی از فاجعه سقوط هواپیمای اوکراینی آگاهی یافتیم؛ فاجعه بزرگی بود، ولی تمام اخبار رسمی آشکار و حتی اطلاعات محرمانه ارسالی به وزارت امور خارجه حاکی از تصادفی فاجعه بار بود.»

طرح جلد کتاب «پایاب شکیبایی»

ظریف در این کتاب سعی داشته تا به گونه‌ای در مورد ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی عذرخواهی کند و در مورد علت بی اطلاعی خود توضیح دهد. طرح جلد این کتاب نیز یادآور پرچم کشور اوکراین است.

کتاب های قبلی محمدجواد ظریف

برخی دیگر از آثار محمدجواد ظریف به شرح زیر است:

کتاب «راز سر به مهر» انتشارات اطلاعات، 1401، شش جلد با علی اکبر صالحی، سید عباس عراقچی، مجید تخت روانچی و گردآوری سید علی موجانی.
کتاب «دوران گذار روابط بین الملل در جهان پساغربی» مرکز آموزش و پژوهش‌های بین الملل، 1395 با دکتر سید محمدکاظم سجادپور و دکتر عبادالله مولایی.
کتاب «دیپلماسی چند جانبه: پویایی مفهومی و کارکردی سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی» مرکز آموزش و پژوهش‌های بین المللی، 1391 با دکتر سید محمدکاظم سجادپور.
کتاب «سازمان‌های بین المللی» نشر میزان، 1389 با دکتر سید محمدکاظم سجادپور.
کتاب «دیپلماسی چندجانبه نظریه و عملکرد سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی» دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، 1387، سه جلد با دکتر سید محمدکاظم سجادپور.
کتاب «روندهای جدید بین المللی» مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1387، سه جلد با دکتر مصطفی زهرانی.