داستان تولد توربین ملی / معرفی کتاب ساخت ایران

کتاب ساخت ایران، روایتی روزنامه‌نگارانه از تولد «توربین ملی» است.

به گزارش کاماپرس، این کتاب حاصل کنجکاوی‌های احسان نوروزی در روند تولید توربین‌های ایرانی است. او که پیش از این با کتاب «قطارباز»، تاریخ راه‌آهن ایران را با قلمی متفاوت روایت کرده بود، در کتاب «ساخت ایران» یک صنعت فوق‌پیشرفته را زیر ذره‌بین قرار داده است.

نوروزی در بخشی از کتاب برای اینکه نقش حساس توربین را برای مخاطب تشریح کند، گفتگوی خود با یکی از مهندسان پروژه را روایت می‌کند: ایستاد روبرویم و بشکنی جلو صورتم زد. پرسید: «می‌دونی تو این مدت چی شد؟» مبهوت نگاهش کردم. گفت: «تو مدت این بکشن، یعنی در عرض یک ثانیه، محور توربین که چهار پنج تن، وزن داره حدود 130 دور زد.» بکشن دیگری زد. «130 دور» بکشن زد. «130 دور. حالا با این وزن و این سرعت داره می‌چرخه اما تو دمای بالای پونصد درجه.»

بیشتر بخوانید:

چرا باد و باران وارد پراید می‌ شود؟

محتوای کتاب نشان می‌دهد که نویسنده برای رسیدن به روایتی جان‌دار علاوه بر مطالعه منابع مرتبط، پای صحبت‌های افراد زیادی نیز نشسته است. نوروزی در کتاب ساخت ایران، همزمان که داستان تولد توربین ملی را روایت می‌کند، ساختارهای بیمار دولتی، چالش‌های سیاسی تحریم، آسیب‌های ناشی از فرار نخبگان و عشق بسیاری از صنعتگران به ایران را نیز روایت می‌کند. او در بخشی از کتاب که حاصل صحبت‌هایش با یک مهندس نخبه است، می‌نویسد: «چند قدمی در سکوت برداشتیم ولی انگار گوش شنوایی گیر آورده باشد، یا که بخواهد مرا هشیار کند، گفت: ببین، مهندس می‌دونی داستان چیه؟ این طور نیست که در زمینه کیفیت ساخت نتونیم به پای جنس خارجی برسیم. هر اون‌چه درباره کیفیت جنس ژاپنی گفته می‌شه که چنان است و چنین است، یا جنس آلمانی فلانه، این طور نیست که ما نتونیم به اون برسیم، می‌تونیم. منتها عمده داستان توی بحث‌های ساخت محصولات پیچیده، بحث مدیریته. این که شما بتونید طوری مدیریت بکنید که ساخت برای شما مقرون‌به‌صرفه بشه. این‌جور نیست که نسازیم، می‌سازیم، از اون‌چه هم که گفته‌اند بهتر می‌سازیم. …

نویسنده کتاب در ادامه به دیگر صحبت‌های این نخبه صنعتی اشاره می‌کند و می‌نویسد: یکی از مدیرهای صنعتی ایتالیایی به من می‌گفت وقتی وارد کارخونه‌های اینجا می‌شم احساس می‌کنم تو اروپا هستم و اونجا کار می‌کنم. ولی از این مجموعه که خارج می‌شم متوجه می‌شم که نه، اینجا اروپا نیست. همین آقا می‌گفت شما ایرانی‌ها اگه به این‌جا رسیده‌اید سر دو چیزتون بوده، اول نیروی جوون تحصیل‌کردۀ با پتانسیل دارید، دوم این‌که پول دارید. … یعنی ما تو این کشور زیرساخت داریم، انرژی ارزون داریم، نیروی جوون متخصص داریم. ما فقط و فقط مدیریت می‌خواهیم تا این مجموعه رو دور هم جمع بکنه، از این مجموعه یه خروجی‌ای بگیره که بتونه تو دنیا رقابت بکنه. بحث تولید تو این ابعاد داستان مدیریته. … منظورم مدیریت سطح پایین صنعت یا مدیر بالاسریم نیست، بلکه مربوط به مدیریت سطح بالاست».

این نخبه صنعتی درددل‌هایش را با این شاه‌بیت به سرانجام می‌رساند: من خودم با چند تا شرکت اروپایی کار کردم، با زیمنس هم کار کردم. تو فرانسه، آلمان و غیره. هیچ‌وقت و تو هیچ‌کدوم از این همکاری‌ها، نه من و نه هیچ‌کدوم از همکارهام جایی ندیدیم که به لحاظ فنی و تکنیکال از اون‌ها کمتر داشته باشیم. ما فرار مغز زیاد داریم اما فرار مدیر هیچ‌وقت نداریم. مگه با اختلاس.

صنعت زیر سایه سیاست

نوروزی در بخش دیگری از کتاب به تاثیر تصمیم‌های سیاسی بر فعالیت‌های صنعتی اشاره می‌کند؛ ما خوشبختانه یا بدبختانه، تو منطقه‌ای واقع شده‌ایم که دورتادورمون را آدم بدبخت گرفته. کشورهای تازه‌استقلال‌یافته که بسیار عقب هستند و افغانستان و عراق و غیره به یه شکلی برامون مزیت هستند. خیلی کارها می‌تونیم بکنیم. من تو حوزه کار خودم وقتی افغانستان و عراق و گرجستان رو بررسی کردم می‌دیدم که به عنوان یه ایرانی که می‌خوایم وارد اونجا بشیم عمده مشکل ما مشکل سیاسیه. تا اونجایی که یادمه مجموعه مپنا دو تا نیروگاه به عراق هدیه کرد. کربلا تا هفت، هشت سال پیش دو ساعت در روز هم برق نداشت. با نیروگاهی که مپنا به‌ش هدیه کرد الان برق داره. چیزی که از خود مسئولان مپنا خبر دارم اینه که نیروگاه بعدی که عراقی‌ها می‌خواستند بزنند، به هر شکل ممکن می‌خواستند برن و با زیمنس قرارداد ببندند. حتی اگه بنا به معرفت هم می‌خواستیم حساب بکنیم معرفت تو این بود که بخوان با ایران کار بکنند. ولی مسائل سیاسی نذاشت.

مجموعه مشاهدات

نشر چشمه، برخی کتاب‌های ادبیات غیرداستانی خود را در مجموعه مشاهدات منتشر می‌کند. این آثار خواندنی که روایتی مستند و تاریخی از وقایع دارند، مورد استقبال اهالی کتاب قرار گرفته است. کتاب ساخت ایران، یکی از آثار این مجموعه است. سینما جهنم، ملک گرسنه، نیایش چرنوبیل، بازنگری‌ها، سگ سفید، تغییر، پسران رویین از جمله دیگر کتاب‌های این مجموعه هستند. یکی از کتاب‌های مجموعه مشاهدات که سوژه‌ای آشنا برای مخاطب ایرانی دارد، کتاب «خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر» است که به پرونده جنایت هولناک سمیه و شاهرخ در دهه هفتاد می‌پردازد.

کتاب ساخت ایران، زمستان سال 1399 توسط نشر چشمه، زیر چاپ رفت. این کتاب 148 صفحه‌ای تاکنون دوبار دیگر تجدید چاپ شده است. کتاب ساخت ایران و سایر کتابهای نشر چشمه را می‌توانید به صورت آنلاین از سایت‌های ایران‌کتاب، 30بوک، نهنگ و شهرکتاب آنلاین سفارش دهید.

انتهای پیام

مرتبط با :