نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی در شهرقزوین، در 25 کیلومتری آزادراه قزوین-کرج قرار دارد که یکی از نیروگاه‌های ایران که شامل نیروگاه بخار و سیکل ترکیبی با مجموع ظرفیت تولید ۲۰۴۲ مگاوات است.
به گزارش کاماپرس، نیروگاه بخار شامل ۴ واحد ۲۵۰ مگاواتی با ظرفیت تولید ۱۰۰۰ مگاوات ساخت شرکت میتسوبیشی است و نیروگاه سیکل ترکیبی شامل ۶ واحد گازی ۱۲۳٫۴ مگاواتی ساخت GEC آلستوم و ۳ واحد بخار ۱۰۰٫۶ مگاواتی ساخت زیمنس، در زمینی به مساحت ۳۴۳ هکتار است.
یکی از برنامه های توسعه کشور تامین انرژی الکتریکی برای آحاد جامعه می باشد که نیروگاه شهیدرجایی هم بر اساس همین نگرش ایجاد شده است.
حال در گفت و گو با مدیرعامل شرکت نیروگاه شهید رجایی، علاوه بر تشریح آخرین وضعیت این نیروگاه، عمده‌ترین چالش‌هایی که در شرایط فعلی برای حوزه نیروگاهی کشور دردسرساز شده‌اند را مورد بررسی قرار داده ایم کهن به شرح ذیل است.
به اعتقاد علی فرهور، مشکلات حوزه نیروگاهی کشور از ۵منظر «تکنولوژی»، «ساختار»، «اقتصادی»، «استراتژی» و «برنامه‌های بلندمدت» قابل بحث و بررسی است.
ضرورت بازسازی نیروگاه‌ها چیست؟
عملیات اجرایی ساخت نیروگاه بخار شهید رجایی از سال ۱۳۶۲ شروع شد. ابتدا نیروگاه شامل ۴ واحد ۲۵۰ مگاواتی بود که اولین واحد آن در آبان ۱۳۷۱ به بهره‌برداری رسید و ۳ واحد دیگر هر کدام به فاصله ۶ ماه از یکدیگر در مدار قرار گرفتند. واحدهای گازیِ نیروگاه سیکل ترکیبی در فاصله مرداد ۱۳۷۳ تا تیر ۱۳۷۴ راه‌اندازی و واحدهای بخش بخار نیروگاه سیکل ترکیبی در فاصله خرداد تا بهمن ۱۳۸۰ به شبکه سراسری متصل شدند. به اعتقاد علی فرهور، مدیرعامل شرکت مدیریت تولید برق شهید رجایی، اجرای نیروگاه به صورت غیر کلید در دست، باعث شد دانش ساخت نیروگاه در کشور به دست متخصصان داخلی پایه‌ریزی شود و مدیران و صنعتگران قابلی به صحنه صنعت برق وارد شده و پایه‌گذار شرکت‌های بزرگ فعلی در صنعت برق شوند. در این گپ و گفت از فرهور پرسیده شد که نیروگاه شهید رجایی از ابتدای فعالیت با چه هدفی شکل گرفت آیا نیروگاه به برنامه‌ها و اهداف اولیه خود در این سال‌ها رسیده است؟ او در پاسخ گفت: به نظرم شاخص‌های تولید، بیانگر رسیدن به اهداف است. بعد از ۲۸ سال از بهره‌برداری اولین واحد از ۱۳ واحد نیروگاه شهید رجایی، تامین انرژی الکتریکی طبق برنامه‌های مصوب شرکت مادر تخصصی برق حرارتی ادامه دارد که سالانه حدود ۱۲ میلیارد کیلووات ساعت از انرژی الکتریکی تحویل شبکه سراسری برق می‌شود و این شاخص نشان می‌دهد اهداف کلان محقق شده است.
مدیر عامل شرکت نیروگاه شهید رجایی در خصوص اینکه با توجه به کمبود نقدینگی، وضعیت تعمیرات اساسی (اورهال) در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ چگونه بوده و خواهد بود؟ اظهار کرد: خوشبختانه با حمایت شرکت مادر تخصصی و شرکت‌های تابعه و همراهی بانک‌ها در استان قزوین، جریان نقدینگی برای تعمیرات اساسی تامین و هزینه‌های مربوطه نیز تنظیم و کنترل شد.
او ادامه داد: ۱۶ برنامه از برنامه تعمیرات اساسی و نیمه اساسی، دوره‌ای در سال ۹۸ انجام شد و فقط برنامه تعمیرات اساسی واحد چهار بخاری به دلیل اینکه تولید برق در زمستان توسط واحدهای بخاری یک الزام بود، اجرا نشد، اما برای نیمه دوم سال ۱۳۹۹ نیز ۱۷ برنامه تعمیرات پیش بینی شده که عمده قطعات یا از شرکت‌های مشابه یا توسط شرکت‌های بزرگ داخلی تامین شده است و نگرانی از بابت کمبود قطعات وجود ندارد.
اما نیروگاه شهید رجایی چه میزان از برق مصرفی کشور را تامین می‌کند؟ مدیر عامل شرکت نیروگاه شهید رجایی در این باره گفت: طبق آخرین آمار، مصرف سالانه برق در کشور حدود ۳۲۰ تا ۳۰۰ میلیارد کیلووات ساعت در سال است که نیروگاه شهید رجایی
۱۲ میلیارد کیلووات ساعت آن را یعنی4 درصد از برق مصرفی هموطنان را تامین می‌کند. فرهور در بخش دیگری از اظهارات خود درمورد اینکه با توجه به مصرف مازوت، وضعیت زیست محیطی منطقه در چه شرایطی است؟ اظهار کرد: طراحی تمام نیروگاه‌های حرارتی کشور بر پایه سوخت گاز طبیعی به عنوان سوخت اول و مازوت به عنوان سوخت دوم برای واحدهای بخاری و گازوئیل به‌عنوان سوخت دوم برای واحدهای گازی و سیکل ترکیبی است.
گذری بر چالش‌های نیروگاه شهید رجایی
فرهور معتقد است که مشکلات حوزه نیروگاهی کشور را باید از پنج منظر زیر ذره‌بین قرار داد. او در رابطه با چالش‌هایی که از منظر تکنولوژی وجود دارد، اظهار کرد: از منظر تکنولوژی دو گلوگاه «نوسازی واحدهای قدیمی و از رده خارج کردن برخی واحدهای قدیمی‌تر» و «جایگزینی واحدهای جدید با راندمان بیش از ۵۵ درصد به جای واحدهای قدیمی» وجود دارد. او ادامه داد: از منظر ساختار نیز معضلاتی وجود دارد. پراکندگی مدیریت‌های صنعت نیروگاهی و به عبارتی تجمیع مدیریت‌های نیروگاهی چه به صورت خصوصی و چه به‌صورت دولتی برای کاهش هزینه‌ها و مدیریت هوشمندانه‌تر ضروری است. همچنین آموزش‌های موثر برای مدیران و کارکنان نیروگاه‌ها برای بهره‌برداری صحیح، نگهداری دقیق و تعمیرات با کیفیت در دستور کار قرار دارد، ولی افزایش آموزش‌ها الزامی است. همچنین مدیرعامل شرکت نیروگاه شهید رجایی با اشاره به چالش‌هایی که از منظر اقتصادی بر سر نیروگاه‌ها قرار گرفته است گفت: منابع و مصارف باید با تعیین قیمت بهینه انرژی الکتریکی تنظیم شود. از منظر استراتژی برای آینده نیز باید توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر
با توجه به ظرفیت‌ها و بنیه قوی که در این زمینه در کشور وجود دارد در دست اقدام قرار گیرد. به اعتقاد فرهور از منظر برنامه‌های بلندمدت هم همسویی همه فعالان حوزه حامل‌های انرژی (شامل گاز، نفت، آب و برق) از طریق شورای عالی انرژی انجام شود تا همه اجرای یک برنامه بلندمدت مثلا ۲۰ ساله را در دستور کار داشته باشند.
او در پایان برای بهبود وضعیت صنعت برق پیشنهاد داد: شناخت بیشتر از این حوزه توسط مدیران سیاسی ضروری است تا بتوانند درخواست‌های صنعت برق را بهتر از قبل درک کنند خصوصا توسعه مدیریت صنعت نیروگاهی از طریق آموزش‌های موثر. بنابراین اگر صبوری کنیم، الباقی پس از شناخت بیشتر مدیران سیاسی از صنعت نیروگاهی و آموزش‌های موثر برای توسعه مدیریت، حل خواهد شد.
لنتهای پیام(منبع: دنیای اقتصاد)
