محبوبه پاک‌نیا در کتاب «لیلی و شیرین» سعی دارد گویاترین تصویر از زن در اندیشه نظامی گنجوی را نمایش دهد.
به گزارش کاماپرس، پاک‌نیا در این کتاب نشان می‌دهد در داستان‌های «خسرو و شیرین» و «لیلی و مجنون» که مشهورترین و محبوبترین داستان‌های عشقی زبان فارسی هستند، زنان تصویری فعال و حتی نقش اول دارند. زن در این دو داستان، نقشی محوری دارد و از پرده خارج شده است. به همین خاطر گفتار و رفتار زنان مطالبه‌گرانه، مدبرانه، فاعلانه و برتری‌طلبانه است.
برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
نویسنده در مقدمه اشاره می‌کند که هرچند نظامی سراغ شعر عاشقانه رفته اما هرگز زن را به عنوان یک ابزار سرگرمی و فنی برای افزایش جذابیت و گیراییِ حکایت‌ها در نظر نگرفته است. «نظامی شاعر زندگی است و زندگانی آدمی یکی از بهترین تجلیات ادبی خود را در توصیف عاطفه و عشق زن و مرد و بنیاد خانواده می‌یابد. نظامی از جمله بزرگ‌ترین اساتید توصیفگر این رابطه بنیادین جامعه انسانی است.» به همین دلیل می‌توان با بررسی و بازخوانی آثار نظامی، درکی تاریخی و فرهنگی از سیر جایگاه زن در ایران حاصل کرد.
پاک‌نیا تاکید می‌کند که در دیوان هیچ‌یک از شاعران بزرگ پارسی‌گوی، به اندازه دیوان نظامی زن جایگاهی مستقل و فعال ندارد. هر چند در غزل پارسی اشاره‌های مکرری به زن می‌شود اما در این اشعار زن موجودی غیرفعال و صرفا مخاطب است که دوست داشته می‌شود و مورد عشق‌ورزی قرار می‌گیرد. زن در غزل فارسی، سخنی نمی‌گوید و اظهارنظری نمی‌کند؛ شبیه یک پروانۀ زیبای سنجاق‌شده، خشک و بی‌روح است که فقط زیبا و ستودنی می‌نماید. در میان آثار نظامی، گویاترین تصویر زن، در کتاب «شیرین و لیلی» گرد آمده است. گرچه این دو شخصیت بسیار متفاوت از یکدیگر طراحی شدهاند ولی حتی فرودستی‌های لیلی و برخی احوال انفعالی، او را تا حد یک زن معمولی پایین نمی‌آورد. این دو داستان مشهور شایسته این بررسی هستند که قهرمان زن آنها در ترازوی فرهنگ زنانه‌نگر و زن‌باور امروز چه وزنی دارند. داستان خسرو و شیرین و تا حدی هم لیلی و مجنون از یک جهت در ادبیات فارسی استثنا هستند؛ حضور زن به عنوان شخصیت برتر یا لااقل مهم نمایش در داستان. همین نکته ارزش زن در اندیشه نظامی گنجوی را نشان می‌دهد. در هر دو داستان عنصر برجسته اخلاقی نیز نزد این دو زن گرد آمده است.
نویسنده در دو فصل جداگانه به تحلیل نقش زن در متن مثنوی‌های عاشقانه نظامی پرداخته است.
انتشارات گام نو کتاب لیلی و شیرین را در 228 صفحه و تیراژ 500 نسخه با قیمت 46 هزار تومان منتشر کرده است.
انهای پیام
مرتبط با :
گام نو