چطور همه چیز تقریبا رایگان شد؟

وقتی یک مدرس زبان انگلیسی، فیلم‌های آموزشی خود را به صورت رایگان روی اینترنت قرار می‌دهد تا ده‌ها هزار نفر از آن استفاده کند، او بدون اینکه بداند در حال پیروی از یک پارادایم جدید اقتصادی است.

برای دسترسی سریع‌تر به اخبار بازار کتاب اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.

به گزارش کاماپرس، پارادایم «همدارهای مشارکتی» که با ظهور اینترنت روزبه‌روز رشد بیشتری کرده است، در حال تغییر منطق‌های سرمایه‌داری و تولید است. در این پارادایم هزینه تولید محصولات به شدت کاهش می‌یابد و بسیاری از محصولات ارزشمند به صورت مشارکتی تولید و مصرف می‌شوند. با نگاهی به زندگی روزمره خودمان، شاهد تغییرات عمده‌ای هستیم که در سبک زندگی‌تان رخ داده است؛ از تاکسی گرفتن تا سفارش نان و غذا توسط اپلیکیشن‌های تلفن همراه.

کتاب «هزینه نهایی صفر» که به قلم جرمی ریفکین، اقتصاددان و جامعه‌شناس برجسته آمریکایی نوشته شده، به شیوایی این پارادایم جدید اقتصادی را شرح داده است. این کتاب با زیرعنوان «طلوع اشیا و همدارهای مشارکتی، افول سرمایه‌داری» منتشر شده و به بررسی تاثیر این پارادایم بر آینده فضای کسب و کار می‌پردازد.

این نویسنده 75 ساله، حدود 20 کتاب خواندنی دیگر از جمله «جهان در سراشیبی سقوط»، «انقلاب صنعتی سوم» و «پایان کار» را نیز نوشته است.

ظهور اینترنت اشیا

یکی از مباحث اصلی کتاب، پدید آمدن اینترنت اشیا است. اینترنت اشیا همه‌ پدیده‌های جان‌دار و بی‌جان را در شبکه‌ جهانی یکپارچه به هم متصل می‌کند. انسان‌ها، دستگاه‌ها، منابع طبیعی، خطوط تولید، شبکه‌های لجستیکی، عادات مصرف، جریان‌های بازیافت و سایر جنبه‌های زندگی اقتصادی و اجتماعی از طریق حس‌گرها و نرم‌افزارها به بستر اینترنت اشیا متصل می‌شوند و مدام داده‌ها را به‌صورت آنی به تمام گره‌ها ارسال می‌کنند.

در مقابل، داده‌های کلان از طریق فرایندهای تحلیلی پیشرفته، پردازش و پس از تبدیل به الگوریتم‌های پیش‌بینی‌کننده، وارد سامانه‌های خودکار می‌شوند. به این ترتیب، بهره‌وری به شدت بالا می‌رود و هزینه نهایی تولید انواع کالا و خدمات در کل اقتصاد به صفر می‌رسد. اینترنت اشیا در حال حاضر در بخش‌های صنعتی و تجاری، پزشکی، کشاورزی، شهرسازی، محیط زیست و بیش از همه در سامانه‌های امنیتی کاربرد دارد.

هزینه: نزدیک به صفر

جرمی ریفکین در یکی از قسمت‌های جذاب کتاب آورده است: اگر ۲۵ سال پیش به شما می‌گفتم که ربع قرن دیگر یک سوم انسان‌ها در شبکه‌های عظیم چندصد میلیون نفری با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و این که می‌توان با تلفن همراه به دانش کل دنیا دسترسی پیدا کرد، این که هرکس می‌تواند ایده جدیدی را منتشر، محصولی را معرفی یا انديشه‌ای را در آنِ واحد به میلیون‌ها نفر منتقل کند، و اين که هزینه انجام چنین کارهایی نزدیک به صفر خواهد بود، سرتان را به نشانه ناباوری بالا می‌انداختید.

اکنون تمامی این چیزها واقعیت دارند. ولی چه می‌شد اگر می‌گفتم که شاید ۲۵ سال دیگر بخش عمده‌ای از انرژی مصرفی‌تان برای گرمایش منزل و به کار انداختن وسایل برقی، تامین نیرو برای کسب‌وکار، راندن وسیله نقلیه و اداره هر بخشی از اقتصاد دنیا کمابیش رایگان باشد؟ این اتفاق همین الان هم برای چند میلیون نفری که منازل و محل‌های کارشان را به نیروگاه‌هایی کوچک بدل کرده‌اند تا از منابع تجدیدپذیر کسب انرژی کنند، درحال وقوع است.

حتی پیش از جبران هزینه‌های ثابت نصب مبدل‌های خورشیدی و بادی (که اغلب دو تا هشت سال بیشتر طول نمی‌کشد)، هزینه نهایی برداشت انرژی از این منابع نزدیک به صفر است. برخلاف سوخت‌های فسیلی و اورانیوم مصرفی برای تولید انرژی هسته‌ای که اغلب تامین‌شان هزینه دارد، خورشیدی که به پشت‌بام‌تان می‌تابد، بادی که به بدنه ساختمان‌تان می‌وزد، گرمایی که از زمین زیر دفتر کارتان ساطع می‌شود و زباله‌ای که در آشپزخانه‌تان به شکل بی‌هوازی به انرژی زیست توده تبدیل می‌شود، همگی کمابیش رایگان‌اند.