آیا سرمایه‌گذاران بورسی امسال ضرر می‌کنند؟

بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، رشد رویایی این روزهای بورس را با روند افزایش نرخ ارز از سال 96 تا به امروز مقایسه می‌کنند و نسبت به پیامدهای منفی آن برای کسانی که با دانش ناکافی وارد گود شده‌اند، هشدار داده‌اند.

به گزارش کاماپرس، با ثبت رکوردهای پی در پی در بورس تهران و عرضه اولیه شرکت‌های بزرگ دولتی همانند شرکت سرمایه‌گذاری تامین احتماعی (شستا)، عموم مردم بر این باورند که بازار سرمایه این روزها برخلاف روند دیگر کشورها، روزهای بسیار خوبی را سپری می‌کند اما بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که به عقیده فعالان و خبرگان بازار سرمایه، میزان معاملات بورس تفاوت چندانی با گذشته نکرده، بلکه این کاهش ارزش پول ملی است که موجب سه برابر شدن حجم معاملات شده است؛ درست همانند کالاهایی که پس از افزایش نرخ ارز به سه برابر قیمت رسیدند.

آن‌ها معتقدند با توجه به کاهش نرخ بانکی و شرایط نامساعد بازار نفت و کاهش درآمدهای آن، اگر نقدینگی که اکنون به سمت بازار سرمایه هدایت شده، کنترل نشود، طولی نخواهد کشید که اقتصاد و بازار سرمایه در معرض خطر قرار گیرند.

لزوم هدایت نقدینگی جدید به سوی توسعه‌بخشی بنگاه‌ها

حسین سلاح‌ورزی، یکی از اعضای شورای عالی بورس در وصف وضعیت کنونی بازار، می‌گوید: « نقدینگی وارد شده به بورس، اگر با اعمال تدابیر مناسب و همگرایی راهبردی مردم، نهاد ناظر، سهامداران عمده، دولت و … در مسیر توسعه ابزارها و نهادها و بهبود فرآیندهای بازار، تبدیل به سرمایه مورد نیاز برای رشد و توسعه بنگاه‌های کشور شود؛ در کوتاه‌مدت و اگر خوش‌شانس باشیم؛ شاید حتی در میان‌مدت، اثرات ویرانگر و ضدتعادلی کمتری بر اقتصاد کشور گذاشته و حتی موجب التیام برخی زخم‌های پیکره نحیف نظام اقتصادی کشور خواهد شد. اگر واکنش ما در برابر این باد مساعدی که بر بادبان‌های کشتی اقتصاد ملی وزیده؛ همچون رفتار در برابر بسیاری از فرصت‌های گذشته، از سر کوته‌بینی و تنگ‌نظری و انفعال باشد؛ نقدینگی بی‌قرار در بازار بورس نیز، تنها جریان سفته‌بازی مخرب را تشدید خواهد کرد و در آینده‌ای نه‌چندان دور، با به‌جا گذاشتن زیان‌دیدگان فراوان و بحران‌های اجتماعی و اقتصادی جدی، بازار بورس را نیز به مقصد قربانی بعدی‌اش ترک خواهد کرد.»

وی معتقد است، در درازمدت، صرف‌نظر از آنچه در بازار سرمایه انجام می‌دهیم؛ چاره مهار این سیل مخرب را نمی‌توان در نهادهایی همچون بازار سرمایه جستجو کرد.

حباب؛ بهانه‌ای برای فرار از مسئولیت

علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه معتقد است: «اصطلاح حباب، تنها بهانه‌ای برای فرار از مسئولیت از سوی برخی مسئولان است.»

وی می‌گوید: «با توجه به وضعیت اقتصاد کلان کشور، شخصاً اعتقاد دارم که چیزی به اسم حباب نداریم. ضمن اینکه برای دیدگاه سایر عزیزان احترام قائل هستم، اما ذکر حباب در اقتصاد ایران به معنای فیصله دادن به همه بحث‌وجدل‌ها و گرفتن یک نتیجه‌گیری ساده و غیراقتصادی است.»

این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایرنا پلاس، ادامه می‌دهد: «معتقدم در اقتصاد بورس نداریم و آنچه در بطن جامعه بازار سرمایه ایران وجود دارد، سهام است، آن هم نه سهام به معنای دقیق کلمه، بلکه چیزی شبیه به بازار حراجی که هر کس قیمت بالاتری ارائه دهد، سهم برای او می‌شود.»

به گفته وی، از آنجایی که سرمایه‌گذاران انسان‌های باهوش و زیرکی هستند، کاری که آنها اکنون انجام می‌دهند، پیش‌خور کردن تورم سال ۱۳۹۹ است. حال رویکردی که سرمایه‌گذاران انتخاب می‌کنند این است که منتظر می‌مانند تا سیگنال‌هایی از بدنه دولت و فراتر از آن، حاکمیت بیرون آید و حرکت بعدی خود را مطابق با آن تنظیم کنند.

بازی برد – برد دولت و سهامداران

حیدری در ادامه از بورس به عنوان تنها بازاری که دولت از آن حمایت می‌کند نام می‌برد و تصریح می‌کند: «در حال حاضر چون سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند به دلایل مسائل داخلی و خارجی، تورم از آن چیزی که تصور می‌شود بیشتر باشد و از آنجایی که دولت به‌طور تمام‌قد از بازار سهام حمایت می‌کند، سرمایه‌گذاران به خاطر جلوگیری از ذوب شدن نقدینگی‌شان به این بازار وارد شده تا حداقل مانع از افت ارزش سرمایه خود شوند. از طرف دیگر، بودجه عمرانی دولت در سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که تقریباً فعالیت اقتصادی به محاق رفته است، اما با این حال دولت می‌تواند در پایان امسال با افتخار رقم رشد بازار سهام را اعلام و در کنار آن، سرمایه‌گذار هم از اینکه ارزش دارایی‌اش حفظ شده احساس رضایت کند.»

حسین سلاح ورزی