یارانه جدید شبه نقدی «پدرانه» جایگزین یارانه 45500 تومانی میشود؟
با انتخاب رئیسی به عنوان رئیس جمهور، مجلس و دولت جدید برای تغییر نظام یارانه ای کشور هم سو شدهاند و انتظار میرود روند تغییر نظام یارانهها سرعت بگیرد. مرکز پژوهش های مجلس نیز به تازهگی طرحی برای جایگزینی یارانه شبه نقدی «پدرانه» به جای یارانه فعلی ارائه کرده است.
برای دسترسی سریعتر به اخبار و تحلیل های مهم اقتصادی، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
به گزارش کاماپرس، نمایندگان مجلس از مدتها پیش در اندیشه تغییر نظام یارانه ای کشور هستند و طرح های مختلفی را نیز در این زمینه ارائه کرده اند که از آن جمله می توان به طرح یارانه وان یا طرح پرداخت یارانه بنزین به هر کد ملی و … اشاره کرد.
تضاد بین تفکرات یارانهای نمایندگان مجلس و تیم اقتصادی دولت روحانی
این طرح ها چندان با تفکرات حاکم بر دولت روحانی سازگار نبود و نهایتا به جز پرداخت یارانه 100 هزار تومانی در ماه رمضان به برخی اقشار کم درآمد که این یارانه را نیز خود دولت بدون همفکری با مجلس پرداخت کرد، تغییر خاصی در نظام یارانه ای کشور اتفاق نیفتاد.
البته نباید فراموش کنیم که دولت بعد از سه برابر کردن قیمت بنزین که حاشیه ها و تنش های فراوانی نیز در جامعه به دنبال داشت یارانه معیشتی برای برخی اقشار تعیین کرد که همین یارانه نیز جاماندگان و معترضان فراوانی داشت.
خبرهای توصیه شده سرویس بازارهای کاماپرس:
- 10 سهام پرسود بورس در هفته سوم شهریورماه 1400
- زن خوشصدا با ثروت 121 هزار میلیاردتومانی کلاهبردار از آب درآمد!(تصاویر)
- قیمت پژو پارس TU5 رکورد گرانی 3روزه را شکست
- عرضه اولیه جدید بورس به زیان سهامداران خُرد است؟
حذف تدریجی ارز 4200 تومانی و افزایش یارانه ها با بودجه این ارز
حالا با تصدی سید ابراهیم رئیسی بر دولت ، به نظر می رسد مجلس و دولت سیزدهم همسویی بیشتری در ایجاد تغییر و تحول در نظام یارانه ای کشور دارند. اخیرا نیز نماینده خمین در مجلس از نظر موافق مجلس و رئیسی با حذف تدریجی تخصیص ارز 4200 تومانی به کالای اساسی و پرداخت منابع حاصل از حذف این ارز به صورت یارانه مستقیم و در قالب کارت اعتباری به مردم خبر داده بود.
معنای یارانه پدرانه چیست؟
تحول دیگری که در این زمینه روی داده این است که مرکز پژوهشهای مجلس از گزینه یارانههای شبه نقدی، بهجای پرداخت مستقیم پول نقد رونمایی کرده است.
روزنامه همشهری در گزارشی به بررسی این یارانه پرداخته ونوشته است؛ یک روز پس از انتشار خبری مبنی بر تلاش تعدادی از نمایندگان برای به رفراندوم گذاشتن حذف یارانههای نقدی، مرکز پژوهشهای مجلس از گزینه یارانههای شبه نقدی، بهجای پرداخت مستقیم پول نقد به مردم رونمایی کرد که از آن بهعنوان یارانه پدرانه یاد شده است.
هدف از یارانههای شبه نقدی این است که دولت در مقام پدر جامعه میخواهد و میتواند مردم را به مصرف یک کالا یا خدمت خاص ترغیب کند.
مرکز پژوهشهای مجلس اعلام کرده یارانههای شبه نقدی که برای استفاده از یک یا چند قلم کالا یا خدمات در اختیار مردم قرار میگیرد، بهصورت گسترده در دیگر کشورهای جهان رایج است؛ بهگونهای که در کشورهای پیشرفته تا 6درصد از مخارج سالانه کشور صرف این یارانهها میشود.
اخبار و گزارش های پربازدید را بخوانید:
- قیمت دلار بازیچه دلالان ،گروسی ، الکاظمی و اِبی !
- شاسی بلند خانوادهپسند چینی بخریم یا رقیب آوانگارد آن را که 200 میلیون گرانتر است؟
- 3 گوشی سامسونگ و شیائومی که تا گران نشدهاند باید آنها را خرید
الگوبرداری از تجربه دیگر کشورهای جهان و نظام یارانهای آمریکا
طبق گزارش روزنامه همشهری این احتمال وجود دارد که دولت و مجلس با درس گرفتن از انحراف در قانون هدفمندی یارانهها در طول بیش از یک دهه اخیر، به این تصمیم مهم برسند که نظام پرداخت مستقیم یارانهها در قالب پول نقد بهحساب سرپرستان خانوار را کنار گذاشته و بهجای آن با الگو گرفتن از تجربه دیگر کشورها به سمت یارانههای نقدی حرکت کنند.
پژوهشگران مجلس با بررسی نظام یارانهای آمریکا میگویند متداولترین یارانههای شبه نقدی در جهان شامل یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار میشود تا جایی که دولتها برای حفظ اشتغال و نجات بنگاههای گرفتارشده سیاست ایجاد انگیزه برای کارفرمایان جهت حفظ نیروی کار یا جذب آنها را در پیش گرفتهاند.
یارانههای شبه نقدی پدرانه چه مزیت هایی دارند؟
پرسش اصلی اینجاست که مزیت یارانههای شبه نقدی چیست؟ به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، شرط استفاده از یارانههای شبه نقدی باید شفاف باشد؛ ازجمله زمانی که دولت بخواهد به دلایلی مصرف یک کالا یا خدمت خاص نظیر توزیع شیر مدارس را به افراد خاص تحمیل کند یا با دادن یارانه به شکل کالایی فقرا را از ثروتمندان جدا کند که فقط برای اقشار فقیر جذابیت داشته باشد؛ نظیر یارانه خانههای کوچک.
از دیگر شکل های این یارانههای شبه نقدی میتوان به یارانه آموزش برای ارتقای سطح آموزش شهروندان اشاره کرد یا اینکه هدف، ایجاد تغییر بزرگ در یک بازار نظیر یارانه مسکن باشد که در نهایت به کاهش قیمت مسکن کمک کند.
وجه دیگر این شکل یارانه، وقتی است که کشور با مدیریت شکست بازار مواجه میشود؛ نظیر خدمات سلامت که افزایش هزینههای آن ممکن است مردم را با فشار مواجه سازد.
این گزارش میافزاید؛ در بسیاری از کشورهای پیشرفته دولتها یارانه غذا را اجرا میکنند که یک یارانه غیرنقدی است.
یارانههایی با نگاه پدرانه با این هدف پرداخت میشود که برای کل جامعه مطلوبیت به همراه دارد. درحالیکه در وضعیت پرداخت یارانههای نقدی ممکن است مردم یارانه دریافتی را در بخش دیگری هزینه کنند. نظیر آنکه پدر یک خانواده یارانه نقدی را به خرید و مصرف دخانیات اختصاص دهد بهجای آنکه صرف تغذیه فرزند خود کند.
با این حال مرکز پژوهشهای مجلس میگوید: تشخیص نیازمندان واقعی در نظام یارانههای غیرنقدی مشکل خواهد بود، اما از سوی دیگر این شکل از یارانه دادن با تحمیل مصرف یک نوع کالا بر شهروندان میتواند موجب رشد او در بلندمدت شده و آنها را از تله فقر نجات دهد؛ مشروط به اینکه آنها از این یارانهها بهدرستی استفاده کنند.
درس عبرتی که از کوپن های سابق باید گرفت
نویسندگان گزارش بهگفته خودشان آموزههایی را از تجربه آمریکا برای ایران استخراج کردهاند و تأکید دارند: ارائه یارانه شبه نقدی روی غذا میتواند گام مناسبی برای رفع فقر در ایران باشد؛ به شرط اینکه از نظام کوپنی سابق درس عبرت گرفته و بهجای آن از ظرفیتهای فناوری استفاده شود تا فروش دوباره کالاهای توزیعشده به حداقل برسد.
پیشنهاد این پژوهشگران این است که میتوان مانند برنامه کمک غذایی مکمل، به جای مشخص کردن اجناس خاص برای استفاده مشمولان یارانه، با تعداد زیادی خردهفروش مواد غذایی قرارداد منعقد شود و مشمولان یارانه، محدود به خرید مواد غذایی از این فروشگاهها شوند تا در این صورت، افراد در انتخاب کیفیت اجناس مصرفی آزادی داشته و جلوی فساد در توزیع کالاها گرفته شود.
مشروح این گزارش را در روزنامه همشهری پنجشنبه 18 شهریور 1400 بخوانید.
برای دسترسی سریعتر به اخبار و تحلیل های مهم اقتصادی، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
انتهای پیام
