۸ کتابی که شما را با عربستان آشنا می‌کنند

عربستان، رقیب جدی و استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه است که همواره روابطی پرتنش با نظام سیاسی حاکم بر ایران داشته است.

به گزارش کاماپرس، هرچند این روزها خبرهایی درباره دور جدید مذاکره‌ها میان دو کشور در رسانه‌ها منتشر می‌شود و این احتمال وجود دارد که تنش‌های اخیر بین تهران و ریاض کاهش یابد اما تفاوت نگاه حاکمان ایران و عربستان به مسائل منطقه و جهان، اجازه نمی‌دهد دوستی عمیق و صمیمانه‌ای بین این دو قدرت بزرگ خاورمیانه شکل بگیرد.

به بهانه مذاکره‌های میان ایران و عربستان، در ادامه هفت کتاب خواندنی درباره عربستان و آل‌سعود معرفی می‌شوند:

هزار توی سعودی

کارن الیوت هاوس، در مقام خبرنگار دیپلماتیک نشریه وال‌استریت ژورنال، به مدت 35 سال عربستان را زیر نظر داشت و به مطالعه و تحلیل روابط سیاسی و اجتماعی حاکم بر این جامعه پرداخت. او در این کتاب سعی می‌کند به لایه‌های زیرین این جامعه نفوذ کند و تناقض‌ها و تضادهایی را که حتی شاید حاکمان عربستان نیز مشاهده نکنند، عیان کند. مزیت این کتاب، ارتباط مداوم نویسنده با بطن جامعه عربستان و انجام گفتگوها و سفرهای فراوان در این سرزمین گسترده است. در این کتاب به چالش‌هایی مانند نرخ بالای بیکاری، رشد مداوم بنیادگرایی، وابستگی دولت به درآمدهای نفتی، رقابت قدرت بین شاهزادگان، مساله زنان و جوانان که نظم کنونی عربستان را تهدید می‌کنند، پرداخته شده است.

هزار توی سعودی توسط نگار باغانی و ابراهیم موسوی ترجمه و در انتشارات اسم به چاپ رسیده است.

محمد بن سلمان

ظهور شاهزاده‌ای جوان و مرموز در خاندان سلطنتی عربستان سعودی، بسیاری از قدرت‌های منطقه و جهان را شوکه کرد. محمد بن سلمان که از یک سو به سادگی دستور قتل جمال خاشوقچی، روزنامه‌نگار منتقد را می‌دهد و از سوی دیگر به آمریکا سفر می‌کند و برای ساختن دوستانی تازه در وال‌استریت، سیلیون ولی و هالیوود هزینه می‌کند، به راستی پدیدۀ جدیدی در تاریخ معاصر عربستان است. کتاب محمد بن سلمان، توسط بن هوبارد که به عنوان خبرنگار نیویورک‌تایمز سالها در خاورمیانه و عربستان زندگی کرده، نوشته شده است. او در این کتاب، روند به قدرت رسیدن ولیعهد سعودی و رویایی که برای نشستن بر تخت پادشاهی دارد را روایت می‌کند.

کتاب محمد بن سلمان، توسط حمید هاشمی کهندانی ترجمه و سال گذشته برای اولین بار توسط انتشارات کوله پشتی در ایران منتشر شد.

اسلام‌گرایی سعودی

استفان لاکروا، یکی از خاورمیانه‌شناسان معتبر جهان، برخلاف بسیاری دیگر از پژوهشگران نقش اسلام را در بروز تعارضات اجتماعی و سیاسی در جامعه عربستان بسیار پررنگ می‌داند. او با استناد به نهضت بیداری اسلامی که در عربستان شکل گرفت، به ریشه‌یابی اعتراض‌های گسترده علیه خاندان سعودی می‌پردازد. او اسلام‌گرایی در عربستان را متفاوت از سایر کشورهای خاورمیانه می‌داند و عقیده دارد، به انحصار کشیده شدنِ امر قدسی به وسیله حکومت مذهبی در عربستان منشا این اسلام‌گراییِ متفاوت است. نویسندۀ کتاب «اسلام‌گرایی سعودی» در ادامه به ورود مدرنیته و ثروت نفتی به جامعه عربستان اشاره می‌کند. از دیگر ویژگی‌های این کتاب، مرور رد پای اخوان‌المسلمین، جریان وهابیت، روشنفکران عرب، اپوزیسیون شیعه و ملی‌گرایی در عربستان است.

انتشارات سبزان کتاب اسلام‌گرایی سعودی را با زیرعنوان «پویش‌های سیاست و مذهب در عربستان معاصر» زمستان گذشته با ترجمه محمود مقدس و حمدالله اکوانی به چاپ رساند.

عربستان از درون

رابرت لیسی که هم سابقه روزنامه‌نگاری در ساندی‌تایمز را دارد و هم در دانشگاه کمبریج تاریخ خوانده و پژوهش‌های تاریخی علاقمند است، چهار سال از عمر خود را صرف نوشتن کتاب «عربستان از درون» کرده است. کتاب ابتدا در سال 1981 در انگلستان به چاپ رسید و به سرعت عالمگیر شد و به زبان‌هایی از جمله فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، ژاپنی و عربی ترجمه شد. مقامات کشور عربستان به دلیل صراحت محتوای آن مانع توزیع کتاب در این کشور شدند. با این حال پس از چند سال دست از مقاومت برداشتند و پس از مذاکره با نویسنده، اجازه دادند پس از برخی اصلاحات، ترجمه عربی کتاب در عربستان منتشر شود. این کتاب که به صورت رمانی مستند به روایت جامعه عربستان و تضادهای آن پرداخته، حتی پس از اعمال این تغییرات نیز مورد استقبال گسترده قرار گرفت.

انتشارات کویر کتاب عربستان از درون را برای اولین بار در سال 1397 با ترجمه محمدعلی عسگری منتشر کرد.

عربستان سعودی؛ یک پادشاهی در معرض خطر

هرچند بهار عربی به عربستان نرسید اما حاکمان این سرزمین هنوز هم از تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر جوانان هراس دارند. پل آرتز که استاد بازنشسته دانشگاه آمستردام هلند است، به همراه کارولین رولانتز در کتاب عربستان سعود؛ یک پادشاهی در معرض خطر، تهدیدهای جدی این پادشاهیِ نفتی را مرور کرده است. آنها به جنبش پنهان زنان و جوانان، انفجار دیجیتال، افزایش آگاهی نسل جوان در پی بالا رفتن میزان تحصیلات، شیعیان عربستان، بحران‌های مالی و سایر شکاف‌های موجود در این جامعه اشاره کرده‌اند. اطلاعات این کتاب یا از دل گفتگوهای نویسندگان با سعودی‌ها و یا از میان توییت‌های آنها گردآوری شده است.

این کتاب را محمدرضا دهشیری با کمک سعیده اجتهادی و زهرا رحیمی ترجمه کرده و توسط انتشارات علمی و فرهنگی به چاپ رسانده است.

در قلمرو پادشاهان

کارمن بن‌لادن که زنی ایرانی – سوئیسی است، در سال 1974 با یکی از پسران خانواده بن‌لادن ازدواج کرد. او که از قلب اروپا به عمق عربستان پرتاب شده بود، خیلی زود متوجه تفاوت‌های بسیار زیاد میان گذشته‌اش و آینده‌ای که پیش رو دارد، شد. او در این کتاب به سنت‌های مرتجعانه سعودی‌ها اشاره می‌کند و از رازهایی که بسیاری از مردم جهان درباره این خاندان نمی‌دانند، پرده برمی‌دارد. کتاب که از 11 سپتامبر آغاز می‌شود طی 19 فصل مخاطب را با روابط تودرتوی حاکمان عربستان آشنا می‌کند.

کتاب در قلمرو پادشان، با زیرعنوان «زندگی من در عربستان سعودی» توسط علی‌رضا میراسداله ترجمه و اواسط دهه هشتاد توسط نشر ثالث به چاپ رسید.

تاریخ و هویت در عربستان سعودی

رویکرد وهابی بر ساختار سیاسی عربستان سعودی سایه سنگینی انداخته است. همین نگاه متحجر و افراطی سبب شده تا حتی کشورهای دوست و همپیمان عربستان، روابط خود با این کشور را با چاشنی احتیاط تعریف کنند. در کتاب «نگاهی از درون و برون به تاریخ و هویت در عربستان» گفتمان‌های مسلط در عربستان طی دهه‌های اخیر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. کتاب که توسط یاسر قزوینی حائری نوشته شده و توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر شده است، نظام سیاسی عربستان را در مختصاتی گسترده‌تر که شامل بحران خلیج فارس، حمله‌های 11 سپتامبر، حمله آمریکا به عراق و افغانستان و در نهایت جنبش‌های عربی مورد بررسی قرار می‌دهد.

علل تداوم قدرت رژیم پادشاهی عربستان سعودی

سیدمهدی طاهری تاریخ به قدرت رسیدن آل سعود در کشور عربستان را مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در این کتاب، به هژمونی این قبیله در عرصه قدرت سیاسی عربستان و نقش وهابیت در تداوم قدرت آل سعود تاکید دارد. درآمدهای نفتی حکومت سعودی و اشتراک منافع آل سعود با قدرت‌های غربی به خصوص انگلستان و آمریکا، از جمله سایر دلایلی است که به نظر نویسنده در تداوم سلطه این قوم نقش کلیدی دارند.

این کتاب که حاصل پژوهشی با رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی است، در سال 1397 توسط پژوهشکده حج و زیارت و موسسه فرهنگی هنری مشعر منتشر شد.

برخی از این کتاب‌ها در سایت‌های فیدیبو، طاقچه و کتابراه که کتاب‌های الکترونیکی را عرضه می‌کنند در دسترس کاربران قرار دارد. علاقمندانی که مایل به تهیه نسخه فیزیکی این کتاب‌ها هستند، می‌توانند از خدمات سایت آژانس کتاب استفاده کنند.

انتهای پیام

مرتبط با : آژانس کتابانتشارات اسمانتشارات سبزانانتشارات علمی و فرهنگیانتشارات کوله پشتیدفتر نشر فرهنگ اسلامیطاقچهفیدیبوکتابراهنشر ثالث