قیمت دلار در بازار ارز کشور طی یک سال اخیر فراز و نشیب زیادی داشت. بعضی روزها این ارز خارجی جهش‌های قیمتی زیادی را تجربه کرد و گاهی اوقات هم با کاهش ناگهانی همراه شد. برخی از فعالان و معامله گران ارزی معتقدند که قیمت دلار در یک سال گذشته بیشتر تحت تاثیر عوامل هیجانی و اخبار تغییر پیدا کرد و اگر با نرخ تورم و آمارهای واقعی همگام می‌شد، قاعدتا اکنون در کانال‌های قیمتی دیگری قرار داشت.
برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ بازار ارز، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
به گزارش کاماپرس، براساس آمار و اطلاعات موجود از سابقه نرخ دلار ایران در سال 1400، کمترین نرخ این ارز خارجی مربوط به پانزدهم اردیبهشت ماه بود که قیمت آن به 20 هزار و 800 تومان رسید. بیشترین قیمت دلار هم به تاریخ شانزدهم آذرماه مربوط می‌شد که نرخ دلار در محدوده 30 هزار و 920 تومانی قرار گرفت. بیشترین کاهش نرخ دلار برای تاریخ دوازدهم خردادماه و بیشترین افزایش قیمتی آن نیز برای سیزدهم آذرماه سال گذشته بود. ضمنا هم اکنون قیمت دلار در مرز 28 هزار تومانی قرار دارد و نسبت به ابتدای سال 1400، تقریبا 6 هزار تومان رشد قیمتی را به ثبت رسانده است.
اخبار مرتبط را بخوانید:
- قیمت روز دلار 23 فروردین 1401/ تثبیت ارز در کانال 28 هزار تومانی
- قیمت روز دلار 22 فروردین 1401/ ارز محبوب در یک قدمی کانال 28 هزار تومانی
اقدامات دولت دوازدهم برای بازار ارز
بررسی روند نرخ دلار نشان می‌دهد که این ارز خارجی با نرخ 22 هزار و 887 تومانی سال 1400 را آغاز کرد. خبرهای پیرامون برجام هنوز هم در بازار ارزی کشور جولان می‌داد و بسیاری از معامله گران و فعالان این حوزه منتظر آخرین اقدامات دولت دوازدهم برای توافق برجام و بسته شدن پرونده این موضوع بودند.هیئت مذاکره کننده دولت دوازدهم در سال 1399 مذاکرات برجام را در وین آغاز کرد تا به نوعی کشور را از تنگنای ارزی نجات دهد. اما برخلاف تصورات و گفته‌های مقامات مسئول دولت حسن روحانی، رئیس جمهور دوازدهم ایران، این فرآیند در سال 1399 به نتیجه خاصی نرسید و جریان آن به سال جدید انتقال پیدا کرد.
با توجه به این که تنها چندماه از مهلت کاری دولت دوازدهم باقی مانده بود، برخی انتظار این موضوع را داشتند که مذاکرات برجام در دولت دوازدهم هم بلاتکلیف بماند. چون در ماه‌های آخر فعالیت هر دولتی، مسائل پیرامون جمع بندی اقدامات آن دولت شکل می‌گیرد. معمولا هر دولتی در پایان کار خود سعی دارد تا نرخ دلار را در بازار به کمترین حد برساند و سپس آن را به دولت بعدی تحویل دهد. بنابراین کارشناسان از قبل انتظار داشتند تا قیمت دلار در سه ماهه اول سال 1400 اندکی کاهش پیدا کند.
وضعیت بازار ارز در تابستان پارسال
بعد از انجام مناظرات بین کاندیداها در اردیبهشت ماه و برگزاری انتخابات در خردادماه، مردم ابراهیم رئیسی را به عنوان سکاندار دولت سیزدهم برگزیدند. پس از انتخابات، مدت زمانی طول کشید تا رئیس جمهور جدید دولت را تحویل بگیرد. پس از آن هم فرآیند تعیین هیئت دولت و وزیر هر وزارتخانه‌ای طولانی شد.
سه ماهه دوم سال 1400 بیشتر مسئله برنامه‌های رئیس جمهور جدید مطرح بود. در این دوره، انتخاب دیر هنگام رئیس کل بانک مرکزی کشور، بلاتکلیفی در بخش‌های مختلف اقتصادی و عدم اعلام برنامه‌های دولت روی تمامی بازارهای مالی، به خصوص ارز، تاثیر داشت. مخصوصا که هنوز وضعیت مذاکرات و رویکرد دولت جدید نسبت به این فرآیند مشخص نشده بود و ادامه این جریان کاملا در ابهام به سر می‌برد. این وضعیت تا پایان شهریورماه ادامه پیدا کرد.
اما کم کم دولت جدید برنامه‌های اقتصادی خود را اعلام کرد. با این حال در آغاز شش ماهه دوم سال بود که خبرهای غیرموثقی مبنی برعدم تمایل دولت برای انجام مذاکرات برجام منتشر شد. با انتشار این دست از اخبار منفی و مبهم شدن سرنوشت برجام و ادامه مذاکرات برای بهبود وضعیت مراودات تجاری ایران و جهان و همچنین آزادسازی سریع‌تر منابع بلوکه شده ارزی کشور، وضعیت بازار ارز کاملا بهم ریخت.
بهم ریختگی بازار دلار در آذرماه 1400
دولت در آبان ماه به صورت رسمی اعلام کرد که مذاکرات برجام را در صورت همکاری طرف مقابل از سر خواهد گرفت. اولین دور مذاکرات برجام هشتم آذرماه سال 1400 با هیئت مذاکره کننده جدید دولت سیزدهم و مذاکرکنندگان ارشد طرف‌های غربی و آمریکا اتفاق افتاد. از همان ابتدای شروع مذاکرات، هیئت مذاکره کننده دولت سیزدهم اعلام کرد که به دنبال رفع موثر و قابل راستی آزمایی همه تحریم‌ها، همراه با ارائه تضمین در مورد عدم تکرار وضعیت گذشته در قبال اجرای زمان دار تعهدات باقی مانده ایران در برجام هستند.
همزمان با شروع مذاکرات، هنوز دلالان روی اخبار منفی برجام مانور می‌دادند و همین عامل باعث شد با وجود از سرگیری این فرآیند، بیشترین قیمت دلار در آذرماه به ثبت برسد. با پیشروی مذاکرات شرایط بازار ارز کم کم تعدیل شد و اخبار منفی جای خود را به دیدگاه‌های مثبت دادند، در نتیجه نرخ دلار رو به کاهش رفت.
نگاهی به وضعیت دلار در سه ماهه آخر پارسال
در ماه‌های آخر سال 1400 طرف‌های مختلف برجام از پیشروی خوب مذاکرات و احتمال توافق در آینده نزدیک سخن می‌گفتند. به همین منظور هم چندین مرتبه رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای، به ایران سفر کرد و در خصوص جریان فعالیت‌های اتمی ایران، که چالش اصلی طرف آمریکایی بود، گزارشاتی را به آژانس ارائه داد. بسیاری از خبرگزاری‌ها در آخرین سفر گروسی به ایران مدعی شدند که احتمالا بعد از ارائه گزارش این مرتبه توافق برجام یکسره خواهد شد.
اما وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین و اتفاقات پیرامون این قضیه باعث ایجاد وقفه‌ای در مذاکرات برجام شد. زیرا بعد از حمله روسیه به اوکراین، طرف‌های غربی و آمریکا اقدام به تحریم دولت روس کردند. همین مسئله باعث شد تا دولت روسیه به عنوان یکی دیگر از مذاکره کنندگان اصلی برجام، برای ادامه روند مذاکرات و پیشروی آن‌ها خواسته‌هایی را طلب کند.
البته بعدا طرف‌های ایرانی و آمریکایی ادعا کردند که خواسته‌های دولت روس به هیچ عنوان نمی‌تواند سرنوشت برجام را تحت تاثیر قرار دهد.
عوامل موثر بر قیمت دلار سال گذشته
وقفه ایجاد شده در اثر این مسئله و معطل کردن دولت آمریکا برای بررسی فرآیند و اعلام نتیجه نهایی باعث شد تا مذاکرات برجام در سال 1400 هم به نتیجه نرسد و باز هم ادامه این جریان به سال 1401 منتقل شود. هر چند که بعد از اتمام تعطیلات نوروزی هم خبری از نتیجه مذاکرات و احیای روابط ایران با کشورهای غربی نشد و اکنون قیمت دلار به سرعت رو به افزایش است.
لازم به ذکر است که بررسی قریب به اتفاق اخبار سال 1400 نشان داد اغلب جو بازار ارز و خرید و فروش‌ها تحت تاثیر مذاکرات برجام و اخبار مربوط به آن بود. وگرنه اتفاقات دیگری مثل حمله طالبان به افغانستان و برچیده شدن دولت این کشور و در پی آن، رشد قیمت دلار هرات، افزایش قابل توجه تورم و نقدینگی در ایران و دیگر مسائل سیاسی و تحولات جهان هم به صورت مقطعی، نوسانات اساسی را در بازار ارز ایران به وجود آوردند.
