دولت‌ها نقش پررنگی در کامیابی یا ناکامی اقتصاد جوامع و مردم دارند. هیچ جامعه‌ای در دنیای امروز نمی‌تواند از رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی برخوردار شود، مگر اینکه دولتی که آن جامعه را اداره می‌کند، سیاستگذاری اقتصادیِ موفقی داشته باشد.
به گزارش کاماپرس، دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون که دو اقتصاددان سرشناس جهانی هستند در کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» به نقش دولت‌ها به عنوان یک نهاد پرقدرت سیاسی، در شکست ملت‌ها اشاره می‌کنند.
کتاب از شهر نوگالس که در مرز آمریکا و مکزیک است، سفر خود را شروع می‌کند و قاره‌ها و کشورهای مختلف دنیا را در می‌نوردد. نوگالس به این دلیل به عنوان نقطه آغاز کتاب انتخاب شده که شهری دونیمه است؛ نیمی در آریزونای آمریکا و نیمی دیگر در سونورای مکزیک. حصاری که این شهر را به دونیم تقسیم کرده، تنها یک مرز سیاسی است؛ چراکه فرهنگ، آب و هوا، نژاد، تاریخ و پیشینه مردمان هر دو سوی این حصار مشترک است. علیرغم این همه اشتراکات میان مردم ساکن در شمال و جنوب این حصار فلزی، میزان درآمد آن‌ها اختلاف فاحشی با هم دارد.
علاوه بر این، امنیت، رفاه، زیرساخت‌های شهری و خدمات اجتماعی در دو سوی این حصار نیز بسیار متفاوت است. نویسندگان کتاب، همه این تفاوت‌ها را ناشی از اختلاف نهادهای سیاسی و اقتصادی حاکم بر شمال و جنوب حصار فلزی می‌دانند. همین مثال را می‌توان درباره دو کشور کره جنوبی و کره شمالی نیز به کار برد. مردم دو کره، هرچند در شرایط آب و هوایی مشابه زندگی می‌کنند و تاریخ و فرهنگ و پیشینه مشترکی دارند اما به دلیل اینکه توسط دو نظام سیاسی و اقتصادی مختلف رهبری می‌شوند، در جهان‌هایی بسیار متفاوت زندگی می‌کنند.
تصویری از حصار فلزی که شهر نوگالس را به دو نیمه تقسیم کرده است
شاه‌بیت کتابِ عجم اوغلو و رابینسون «شیوه توزیع کیک قدرت در جامعه» است. آن‌ها در انتهای فصل اول کتاب می‌نویسند: «لازم است عوامل تعیین‌کننده در شیوه توزیع قدرت سیاسی در جامعه، به خصوص میزان توانایی گروه‌های مختلف در اقدام جمعی برای تعقیب اهداف خود یا متوقف نمودن دیگران از تعقیب اهداف‌شان در نظر گرفته شوند. نهادها هستند که سبب موفقیت و شکست ملت‌ها می‌شوند؛ زیرا آن‌ها بر رفتارها و انگیزش‌ها در زندگی واقعی موثرند. استعدادهای فردی در تمامی سطوح جامعه اهمیت دارند اما حتی آن‌ها هم برای آن‌که به نیرویی سازنده تبدیل شوند به چارچوبی نهادهای نیاز دارند.»
نویسندگان تلاش می‌کنند نشان دهند اگر چه نهادهای اقتصادی در فقر یا غنای یک کشور نقشی حیاتی دارند اما این سیاست و نهادهای سیاسی هستند که داشته‌های یک ملت را در زمینه نهادهای اقتصادی رقم می‌زنند. آن‌ها همچنین تاکید دارند که الگوی کنونی نهادها در هر کشور، عمیقا ریشه در گذشته و تاریخ آن سرزمین دارد؛ زیرا زمانی که یک جامعه به شیوه‌ای مشخص سازمان می‌یابد این وضعیت میل به ماندگاری دارد و تعامل نهادهای سیاسی اقتصادی نقش زیادی در تداوم این ماندگاری دارند.
دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون در این کتاب، دست مخاطب را می‌گیرند و او را در اعماق تاریخ و دورتادور جهان می‌چرخانند. در این سفر سئوال‌هایی مطرح می‌کنند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند. از جمله سئوال‌هایی که این دو اقتصاددان در کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» پاسخ داده شده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
* آیا ویژگی‌های جغرافیایی و فرهنگی یا غفلت سیاستمداران عامل فقیر شدن کشورهای‌شان است؟
* چرا برخی حاکمان عامدانه مانع رشد و توسعه کشور خودشان می‌شوند؟
* چرا در قاره آمریکا، کشورهای آمریکا و کانادا به ثروت انبوه رسیدند اما کشورهای آمریکای لاتین و آمریکای جنوبی در فقر فرو رفتند؟
* انگلستان چگونه به محل تولد انقلاب صنعتی تبدیل شد؟ چرا سایر کشورهای اروپایی نتوانستند نقشی مشابه انگلستان در تاریخ جهان ایفا کنند؟
* کشورهایی مانند کره‌جنوبی چطور از چنگال فقر رها شدند و توانستند به باشگاه کشورهای قدرتمند جهان وارد شوند؟
* علت فقر مداوم کشورهای آفریقایی چیست؟
* ژاپن چرا و چگونه با آغوش باز از انقلاب صنعتی استقبال کرد؟
کتاب ملت‌ها چرا شکست می‌خورند؟ در سال 2012 نوشته شده است. در سال 1393 انتشارات روزنه این کتاب را با ترجمه محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی‌پور و با ویراستاری سیدعلیرضا بهشتی شیرازی برای اولین بار به چاپ رساند. این کتاب تاکنون 15 بار در نشر روزنه تجدید چاپ شده است. علاوه بر این برخی ناشران دیگر از جمله انتشارات دنیای اقتصاد و نشر هنوز نیز ترجمه دیگری از همین کتاب را منتشر کرده است.
از عجم اوغلو و رابینسون دو کتاب دیگر نیز به فارسی ترجمه و منتشر شده است؛ یکی «راه باریک آزادی» که توسط انتشارات روزنه با ترجمه سیدعلیرضا بهشتی‌شیرازی و جعفر خیرخواهان منتشر شده است. البته همین کتاب با نام «دالان باریک» توسط انتشارات پگاه روزگار نو و با ترجمه محمدرضا فرهادی‌پور نیز منتشر شده است. دومین کتاب «ریشه‌های اقتصادی دیکتاتوری و دموکراسی» است که توسط انتشارات کویر با ترجمه جعفر خیرخواهان و علی سرزعیم زیر چاپ رفته است.
«مقدمه‌ای بر رشد اقتصادی مدرن» کتاب دیگری است که با قلم عجم اوغلو توسط انتشارات نور علم ترجمه و منتشر شده است. عجم اوغلو با همکاری دیوید لیبسون و جان ای. لیست کتاب دیگری نوشته که انتشارات روزنه آن را با نام «کلیات علم اقتصاد» با ترجمهٔ سیدعلیرضا بهشتی شیرازی و محمدحسین نعیمی پور به چاپ رسانده است.
انتهای پیام
مرتبط با :
انتشارات دنیای اقتصاد
انتشارات روزنه
انتشارات هنوز
