اجرای نماتن، بازی برد–برد–برد برای کارفرما، مشاور و نهادهای نظارتی
رویداد رونمایی از نسخه بازنگری شده استانداردهای «نماتن» به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سال در صنعت نرم‌افزار کشور، روز سه‌شنبه ۲۲ مهرماه با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ایران و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران برگزار شد.
برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.
به گزارش کاماپرس، در این مراسم که هم‌زمان با روز جهانی استاندارد برگزار شد، تازه‌ترین چارچوب‌ها و ضوابط استاندارد در حوزه تولید و توسعه نرم‌افزار معرفی و بررسی شدند.
در رویداد رونمایی از نسخه بازنگری شده استانداردهای «نماتن»، اسماعیل قائدی، نماینده مشاوران سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، با اشاره به روز جهانی استاندارد گفت: استانداردها حکمت بشری هستند؛ آن‌ها هرم دانش را طی کرده‌اند و حاصل تجربه و خرد جمعی بشر در مسیر توسعه‌اند. استانداردی که در نماتن بر اساس آن کار کرده‌ایم، یک استاندارد ملی است که صرفاً بومی‌سازی نشده بلکه با شرایط روز کشور بازنگری و به‌روزرسانی شده است.
قائدی با بیان اینکه هنوز بلوغ عمومی در کشور برای ورود کامل به فضای استانداردسازی مهندسی نرم‌افزار شکل نگرفته است، افزود: در شرایط فعلی تلاش کردیم حتی اگر شده ردپایی از چارچوب‌ها و استانداردهای معتبر را در کارها وارد کنیم تا بتوانیم به تدریج فرهنگ استفاده از استاندارد را نهادینه کنیم.
وی تغییر و تحول در صنعت نرم‌افزار را منوط به رویکرد پروژه‌محور دانست و گفت: تحول واقعی تنها از مسیر پروژه‌سازی ممکن است. اگر می‌خواهیم تغییر به اتفاق تبدیل شود، باید طرح‌ها را به پروژه‌های واقعی تبدیل کنیم. هر تحولی بدون عمل، فقط در حد ایده باقی می‌ماند.
قائدی در ادامه به نقش فناوری‌های نو در بهره‌برداری از استانداردها اشاره کرد و افزود: من خودم از اسناد نماتن در کنار هوش مصنوعی استفاده می‌کنم. چون هوش مصنوعی مبتنی بر الگو و داده است، اگر فرمت و دیتای استانداردی در اختیارش بگذاریم، به‌سرعت می‌تواند پاسخگوی نیازهای کارفرما باشد. در حوزه تحول دیجیتال نیز همین نگاه می‌تواند منجر به تعریف دقیق‌تر پروژه‌ها و اجرای موفق‌تر آن‌ها شود.
نماینده مشاوران سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، فلسفه وجودی نماتن را در رفع یکی از ریشه‌ای‌ترین چالش‌های صنعت نرم‌افزار دانست و تصریح کرد: ضعف در طراحی و مدیریت قراردادهای نرم‌افزاری همواره چالش اصلی این صنعت بوده است. بسیاری از شکست‌های پروژه‌های نرم‌افزاری به ابهامات قراردادی بازمی‌گردد. نماتن آمده تا این وضعیت را تغییر دهد؛ این استاندارد، کلید نظم، شفافیت و حکمت در تعاملات قراردادی حوزه نرم‌افزار است.
او افزود: هدف ما از اجرای نماتن، ارتقای کیفیت، کاهش اختلالات و تضمین موفقیت پروژه‌هاست. اگر این اقدام سال‌ها پیش انجام می‌شد، امروز بخش بزرگی از شکست‌های پروژه‌های نرم‌افزاری رخ نمی‌داد. باید مراقب باشیم پروژه‌های ناقص، معیوب و نابالغ متولد نشوند، چراکه چنین پروژه‌هایی می‌توانند کل یک سازمان را دچار مشکل کنند. اینجاست که نقش مشاوران در طراحی و هدایت پروژه‌ها اهمیت پیدا می‌کند.
قائدی با تاکید بر تحول نقش شرکت‌ها و مشاوران گفت: دیگر دوران فعالیت صرف به عنوان فروشنده یا عرضه‌کننده محصول نهایی گذشته است. شرکت‌ها باید در تمام چرخه عمر نرم‌افزار، از ایده تا پشتیبانی، نقش فعال داشته باشند، در مراحلی که شاید خود مشتری هم هنوز به نیازش آگاه نیست.
وی با اشاره به ساختار جدید قراردادها در نماتن گفت: در نسخه بازنگری‌شده، شش نوع قرارداد مختلف در نظر گرفته شده است؛ شامل توسعه نرم‌افزار سفارشی، توسعه نیمه‌آماده، خرید و استقرار بسته نرم‌افزاری آماده، پشتیبانی و نگهداشت سامانه‌ها، مشاوره و تحلیل نیازمندی‌ها، و نظارت بر پروژه‌های نرم‌افزاری. تمام این قالب‌ها در وب‌سایت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران به‌صورت فایل ورد قابل دانلود است تا همه بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
او ویژگی‌های برجسته نسخه جدید نماتن را نیز توضیح داد و تصریح کرد: هماهنگی کامل با الگوهای سازمان برنامه و بودجه، تفکیک دقیق شرایط عمومی و اختصاصی، دقت در تعاریف و تعهدات طرفین، بهره‌گیری از تجربیات حقوقی و داوری سازمان نصر، و لحاظ بندهای مهمی مانند تعدیل سنواتی و مالکیت معنوی. همچنین سازمان نصر به عنوان داور رسمی قراردادها معرفی شده است.
قائدی در پایان تاکید کرد: این سازوکار یک بازی برد–برد–برد است؛ برد نخست برای کارفرما و بهره‌بردار، برد دوم برای مشاور و ناظر، و برد سوم برای نهادهای نظارتی و حاکمیتی. اجرای این چارچوب باعث افزایش کیفیت، ارتقای امنیت و کاهش چشمگیر هزینه‌ها می‌شود—در برخی موارد تا ۶۰ یا ۷۰ درصد. نماتن نه‌تنها ابزاری برای سامان‌دهی صنعت نرم‌افزار است، بلکه پشتوانه‌ای عملی برای نقشه راه دولت هوشمند و تحول دیجیتال کشور محسوب می‌شود.
انتهای پیام
مرتبط با:
