بیشتر از یک دهه است که شاهد احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی در کشور هستیم. اقامتگاه‌هایی که در مدت کوتاهی توسعه پیدا کردند و مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی نیز قرار گرفته‌اند. اما از همان موقع تا الان که این صنعت رونق گرفته همواره با مشکلاتی روبه‌رو است و تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران این حوزه درک درستی از مفهوم و هدف ایجاد و ارزآوری این اقامتگاه‌ها ندارند و به توسعه کیفی و نظارت اصولی این بخش توجه مناسبی نکرده‌اند.
اکنون که مسعود پزشکیان در حال انتخاب کابینه خود است، فعالان عرصه گردشگری خواستار اصلاح ساختار این بخش مهم و توجه به مشکلات اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از ابعاد سودآور، هستند.
در همین رابطه کاماپرس، با اکبر رضوانیان عضو سابق هیئت مدیره جامعه بوم‌گردی ایران و از آغازگران جریان بوم‌گردی کشور گفت‌وگو کرده است.
رضوانیان ابتدای صحبت، اشاره‌ای به مشکلات اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌کند و می‌گوید: بیش از یک‌ونیم دهه از فعالیت خانه‌های بوم‌گردی می‌گذرد و حالا این شاخه مهم بخشی از گردشگری فرهنگی محسوب می‌شود و طبیعتا باید ساختار گردشگری آن اصلاح شود. وقتی ما شرایط مناسبی در عرصه گردشگری داشته باشیم، به طبع این خانه‌ها می‌توانند فعالیت کنند. خانه‌های بوم‌گردی نمادی از فرهنگ، معماری، صنایع دستی، خوراک و مجموعه آداب و رسوم مناطق مختلف در عرصه گردشگری هستند. اما متاسفانه مشکلاتی که بعد از جریان برجام و توقف ورود گردشگر خارجی و اپیدمی کرونا پیش آمد، اقتصاد خانه‌های بوم‌گردی را دچار آسیب کرد.
بیشتر بخوانید:
وی می‌افزاید: بوم‌گردی‌ها جزو کسب‌وکارهای کوچک هستند و زمانیکه با تهدید و خطر مواجه می‌شوند باید ابزارهای حمایتی در راستای توانمندسازی آنها، ایجاد شود. از طرف دیگر موضوع آموزش می‌تواند در راستای شبکه سازی و توان‌افزایی این بخش از صنعت گردشگری مفید واقع شود و البته که بسیار هم به آن نیاز است. بحث اعطای مجوزها نیز مطرح است. عدم ظرفیت سنجی در مناطق مختلف برای اعطای مجوزها و مسئله‌ای که می‌تواند آسیبی جدی به این شاخه جدید و نهال‌گونه گردشگری وارد کند، یکی دیگر از مشکلات این صنعت است. بحث خانه‌های استیجاری نیز از دیگر معضلات این حوزه به شمار می‌رود که نیاز به تغییر اصلاح دارد.
او تاکید می‌کند که بخشی از خانه‌های بوم‌گردی در روستاها و بخشی در بافت‌های تاریخی شهرها هستند و برای اینکه بتوانند دوام بیاورند، از منظر اقتصادی باید تامین شوند. اقامتگاه‌های بوم‌گردی در چند سال گذشته شرایط پرفراز و نشیبی را سپری کرده و امیداواریم با گره‌گشایی از مشکلات آنها، شاهد تغییر وضعیت‌شان باشیم.
استفاده از تجربیات کشورهای همسایه در جذب توریست
این احیاگر بافت تاریخی، به تشریح شرایط گردشگری در چند سال اخیر ایران می‌پردازد و می‌گوید: از این منظر شرایط مناسبی را در چند سال اخیر نداشتیم. وقتی با مشکل ورود توریسم مواجه هستیم، آنهم توریستی که به شاخه‌های فرهنگی کشور ما علاقه‌مند است اما بنا به شرایط موجود از تعداد ورودی‌های آنها کاسته شده، نشان می‌دهد که آسیب جدی به حوزه گردشگری وارد شده است. در این مسیر می‌توانیم از تجربیات کشورهای اروپایی و همسایگانی مانند عراق و آذربایجان استفاده کنیم که اتفاقا در حوزه گردشگری سلامت فعالیت موثری دارند و به صورت ویژه‌تری در این حوزه متمرکز شده‌اند. این خلا در کشور ما احساس می‌شود، درحالی‌که گردشگری سلامت در جذب توریست می‌تواند نقش‌آفرین باشد.
دولت فقط وظیفه نظارتی بر صنعت گردشگری داشته باشد
با روی کارآمدن دولت پزشکیان روزنه امیدی برای رونق صنعت گردشگری به وجود آمده که رضوانیان در این‌باره توضیح می‌دهد: صنعت گردشگری برپایه توانمندی بخش خصوصی است و بخش دولتی باید به این جمع‌بندی برسد که فقط وظیفه نظارتی را برعهده دارد. با این اوصاف دولت جدید باید روی بحث سیاست خارجی و ایران‌هراسی که به وجود آمده متمرکز شود. توریست خارجی در سال‌های گذشته تمایل زیادی به سفر به ایران به عنوان کشور فرهنگی داشت، اما در حال حاضر آن تمایل را شاهد نیستیم. در این راستا دولت جدید هر اقدامی که موجب می‌شود این تمایل برگردد را باید در دستور کار قرار دهد و موانع موجود را بردارد.
او ادامه می‌دهد: در عرصه مدیریتی شاهد مدیران در مقام عالی به‌عنوان وزیر و معاونین و کارشناسان هستیم که باید اشراف کامل به وضعیت میراث گردشگری و صنایع دستی داشته باشند و با تعامل جدی با عرصه سیاست خارجی، وزارت خارجه، سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌هایی که در این زمینه فعال هستند، ارتباط برقرار کنند. فعال‌سازی جدی سفارت‌خانه‌ها و کاردار گردشگری در سفارت‌خانه‌هایی که می‌دانیم نقش جدی در جذب توریست را ایفا می‌کنند، نیز باید مورد توجه دولت جدید قرار گیرد. همچنین بسیاری از آژانس‌های گردشگری در دیگر کشورها علاقه‌مند به همکاری با داخل کشور هستند که می‌توان از این ظرفیت نیز برای جذب توریست استفاده کرد. از طرفی استفاده از تجارب کشورهای دیگر به دعوت از آژانس‌ها نیز می‌تواند در ورود گردشگر به کشور موثر باشد. نخبگان داخلی و افرادی که در عرصه گردشگری نقش‌آفرین هستند، را نیز در جذب توریست نباید نادیده گرفت.
لزوم توجه به اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف گردشگری
رضوانیان در پاسخ به اینکه درخواست فعالان این صنعت از وزیر جدید گردشگری چیست، تاکید می‌کند: درخواست ما از شخص وزیر گردشگری این است که از حضور نخبگان در وزراتخانه استفاده کند. نقش گردشگری را به عنوان صنعت اقتصادی در نظر بگیرد تا بتواند به اعضای دیگر وزارتخانه این مهم را منتقل کند و شاهد این قصه باشیم که در سازمان‌های جهانی حضور جدی در زمینه گردشگری داریم.
به اعتقاد وی، اینکه در عرصه گردشگری در سطح مجامع جهانی حرفی برای گفتن داشته باشیم، به صورت جدی باید از طرف وزیر گردشگری، پیگیری شود. سفارتخانه‌های ما می‌توانند نقش جدی در جذب توریست داشته باشند. وزیر جدید باید مانع ورود بخش‌نامه‌هایی مشکل‌زا در بخش خصوصی شود. همچنین تشکل‌ها باید به صورت یکی از ابزارهای جدی از مشاوران گردشگری بیشتر مشورت بگیرند. گفتن صرف این مساله که در زمره 10 کشور اول داشته‌های جاذبه‌های گردشگری تاریخی و جزو 5 کشور دارای جاذبه‌های طبیعی در دنیا هستیم، به صنعت گردشگری ما کمکی نمی‌کند. اگر باور داریم که در عرصه گردشگری ثروتمند هستیم پس باید برای جذب توریست برنامه‌ریزی کنیم.
او ادامه می‌دهد: اشتغال‌زایی در بخش‌های مختلف گردشگری، نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. آنهم سرمایه‌گذاری که باید از طریق بخش خصوصی ایجاد شود. در بخش گردشگری از ثروت و انباشته‌ای که نیاکان ما خلق کردند، می‌توان اشتغال‌زایی کرد و این موضوع خیلی پیچیده نیست. قبل از اینکه بگوییم بخش گردشگری به تسهیلات نیاز دارد باید موانع حضور و ورود توریست خارجی به کشور برداشته شود. با ورود توریست به کشور، من بخش خصوصی می‌دانم اقتصاد و درآمدی که از این طریق به دست می‌آورم حداقل پنج ماه هزینه‌های جاری را تامین می‌کند و براساس ورودی گردشگر می‌توانم برنامه‌ریزی کنم، اقامتگاه را مرمت کنم و ساخت و ساز جدید گردشگری راه بیاندازم.
این فعال گردشگری در انتهای گفت‌وگو با کاماپرس نیز می‌گوید: اگر به اهمیت گردشگری و ارزآوری آن باور داشته باشیم، یعنی اصل مسیر را طی کرده‌ایم. پس دولت جدید و مدیران و سیاست‌گذاران آن باید این اصل را باور داشته باشند تا شاهد رونق صنعت گردشگری باشیم.
انتهای پیام
