موضوع تخصیص 20 لیتر بنزین به هر کد ملی به جای اختصاص 60 لیتر بنزین سهمیه ای به هر خودرو، مدتی است در مجلس مطرح شده و در صورت تصویب این طرح، تحول دیگری در نظام پرداخت یارانه های کشور ایجاد خواهد کرد.
به گزارش کاماپرس، یارانه 45 هزار و 500 تومانی شاید تنها یارانه ای است که همه ایرانیان با آن آشنا هستند اما در صورت تصویب طرحی در مجلس که از چند ماه پیش زمزمه های آن شنیده می شود، یارانه دیگری به تمام ایران تخصیص خواهد یافت که از جنس بنزین است.
یک کارشناس انرژی در یادداشتی که امروز در روزنامه همشهری به چاپ رسیده ، این یارانه را از ابعاد گوناگون زیر ذره بین قرار داده و 8 نکته مهم درباره آن فهرست کرده است.
همت قلی زاده در یادداشت خود نوشته است: طرح تخصیص یک لیتر بنزین به هر ایرانی توسط افرادی مطرح شده بود که تعدادی از آنها در حال حاضر نماینده مجلس یازدهم هستند.
طرح مذکور در ماجرای افزایش قیمت بنزین درآبان ماه98 از سوی دولت قبول نشد و فقط به‌صورت نظری در محافل و نشست‌های گروهی و علمی ارائه شد.
بعد از آغاز مجلس یازدهم زمزمه طرح توزیع بنزین با محوریت عدالت آن‌هم 9ماه بعد از حوادث آبان سال گذشته دوباره به گوش می‌رسد.
این طرح ابتدا با شعار «هر ایرانی، هر روز یک لیتر بنزین» ارائه شده بود ولی در طول زمان با دریافت آمارهای جدید 30لیتر در ماه کمتر شده و به 20لیتر کاهش یافته است.
به صورت خلاصه ؛ همت قلی زاده کارشناس انرژی معتقد است طرح این یارانه دارای نواقص فراوان است که اجرای آن پیامدهای منفی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت.
نکاتی را که این کارشناس انرژی درباره این طرح مطرح کرده در ادامه می خوانید:
1. بنزین چه تفاوتی با 4 فرآورده سوختی دیگر دارد؟
این سؤال جدی مطرح است که تفاوت بنزین با ۴فراورده اصلی دیگر چیست؟ اگر از دید طراحان این طرح، استفاده خودروداران (حدود 25میلیون وسیله نقلیه) موجب ناعدالتی در توزیع منابع است، با همین منظر و استدلال، توزیع نفت گاز، گاز مایع و نفت کوره هم به‌نوعی موجب ناعدالتی است و فرقی بین این فراورده‌ها وجود ندارد.
2. استفاده انتخاباتی سیاسیون از یارانه به عنوان پرچم عدالت
نکته اصلی مسئله، تأثیر تکرار واژه «یارانه» به‌مدت 3دهه در اقتصاد ایران و همراهی نهادهایی مانند سازمان برنامه و بودجه و وزارت نفت و افتادن در دام این مسئله است که بارها بحث شده و هرچند اخیرا گره‌هایی از این خطای شناختی باز شده است، اما شدت تبلیغات آن‌قدر بالا بوده که طیفی از سیاسیون از این مسئله به عنوان پرچم عدالت به‌خصوص در بزنگاه‌های انتخابات استفاده میکنند؛ درحالی‌که کاملا نادرست است.
3. ایجاد بار مالی برای اقتصاد با یارنه توهمی
در این موضوع، با توسل به توهم یارانه (که واقعیت ندارد) برای اقتصاد ایران بار مالی حقیقی ایجاد می‌شود.
4. طرح یارانه بنزین آرامش را از فضای جامعه سلب می کند
طرح دوباره موضوع یارانه بنزین، در شرایط کنونی و در کنار مباحث نفتی سلف، موجب آشفتگی اجتماعی خواهد شد آن‌هم در شرایطی که شدیدا به آرامش فضای عمومی نیاز است. یکی از دلایل اصلی آن، تخریب سرمایه اجتماعی و تضعیف اعتماد اجتماعی به دولت است.
5. ایجاد بار مالی برای مالکان وسیله نقلیه
هرچند این طرح، ظاهرا نسبت به قانون هدفمندسازی یارانه‌ها جذاب‌تر است؛ اما همین موجب تشدید ناکارایی و ایجاد بار مالی برای دارندگان وسایل نقلیه خواهد شد. اینگونه طرح‌ها صرفا آزمون‌وخطا و از روی حس و برداشت شخصی در قالب سیاست‌های اقتصادی است که تجارب متعددی ازاین‌دست در کارنامه اقتصاد ایران موجود است.
اخبار مهم روز را بخوانید:
- قرعه کشی ایران خودرو ؛ برندگانی که بازنده شدند!
- افشای پشت پرده ریزش های بورس و اتفاقات یک چهارشنبه سیاه
6. امکان سوء استفاده از سامانه های الکترونیکی
تجارب سهمیه‌بندی بنزین در سال۱۳۸۶، اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و جهش قیمت سال1398 ثابت کرده که برخلاف تبلیغات وسیع و انتظارات خلاف واقع، اتکا به سامانه‌های الکترونیکی موجب بروز مشکلات پیش‌بینی نشده و انواع سوءاستفاده‌های ناشی از تفاوت قیمت‌ها می‌شود.
7. سلیقه ای عمل کردن در طرح مباحث یارانه ای و تعریف شاخص عدالت
در مباحث اقتصاد بخش عمومی و اقتصاد رفاه «شاخص عدالت»، تعریف استانداردی دارد و نهادهای بین‌المللی شاخص‌های کارآمد ترکیبی تولید کرده‌اند. در ماجرای توزیع یارانه بنزین نیز باید این استانداردها به‌عنوان نماد سنجش لحاظ شود؛ چراکه تجربه‌های مختلف ثابت کرده است اینگونه طرح‌ها، صرفا مبتنی بر سلیقه و حس شخصی طراحان، بدون مبانی علمی و براساس برداشت ضرب و تقسیم ساده تدوین می‌شود که نتیجه‌ای جز ایجاد بستری برای سودجویی فرصت‌طلبان نداشته و نخواهد داشت.
8. بی توجهی به پیامدهای تورمی و انقباض قدرت خرید خانوار ناشی از این طرح
ندیده گرفتن آستانه تحمل جامعه در کنار نرخ تورم شدید، انقباض شدید قدرت خرید خانوار و فساد و ناکارآمدی و جهش قیمت کالاهای اساسی مانند مسکن و خوراک و پوشاک و بهداشت موجب خسارت غیرقابل‌جبران خواهد شد.
محاسبات مقدماتی نشان میدهد که با میانگین نرخ تورم بلندمدت اقتصاد ایران، چنانچه قیمت 100تومانی هر لیتر بنزین از سال1384 هرساله 20درصد رشد داده شود قیمت این فراورده نفتی در سال1399 حدود 1541تومان برای هر لیتر به‌دست خواهد آمد و این نشان میدهد که جامعه ایران (باتوجه به انقباض درآمدی به‌دلیل رشد کمتر درآمد از نرخ تورم) هم‌اکنون قیمت بالایی برای هر لیتر بنزین پرداخت می‌کند و طرح هر مسئله‌ای درخصوص بنزین و همچنین نزدیکی به انتخابات ریاست‌جمهوری منجر به انتظارات و محاسبات غیرواقعی در ذهن جامعه خواهد شد که هرچه باشد مطلوب نظر برنامه‌ریزان نخواهد بود.
همینطور محاسبات نشان میدهد درصورت تصویب این طرح در مجلس و براساس اطلاعات اولیه‌ای که منتشر شده است به‌دلیل قرار گرفتن عدد 20لیتر در ماه پایین‌تر از نقطه تعادل مصرف بنزین 1500تومانی توسط دارندگان وسایل نقلیه (21لیتر در ماه برای هر خودرو و میانگین 60میلیون لیتر در روز برای کل کشور) در خوش‌بینانه‌ترین حالت، دارندگان وسایط نقلیه طی یک سال حدود 3هزار میلیارد تومان هزینه اضافه‌تر از حالا پرداخت خواهند کرد و حسب تجربه و نزدیکی به تاریخ آخرین افزایش قیمت بنزین، بار روانی به‌مراتب چندین برابر این رقم تولید خواهد کرد که باعث بروز زنجیره‌ای از مشکلات خواهد شد و اجرای چنین طرحی را دچار مشکل اساسی خواهد کرد.
در شرایط کنونی که در کنار ناکارآمدی‌های مرسوم، تحریم نیز مشکلات اقتصادی در معیشت مردم ایجاد کرده، بیش از طرح چنین مسائل حساسیت‌زا و باتوجه به حواشی تلخ آبان1398 به سیاست‌های ثبات‌بخش در جامعه نیاز است. پیشنهاد می‌شود به‌جای برخورد ناقص با مباحث اقتصاد ایران که ماحصل خطای شناختی است، فعلا تمام تمرکز در کوتاه‌مدت بر کاهش تورم و تقویت قدرت خرید خانوار صورت بگیرد. البته آن‌هم فارغ از راهکارهای تجربه‌شده سنتی و تکراری که نهایتا منجر به افزایش نرخ و قیمت در حوزه‌های مختلف می شود. این مشکل راه‌حل‌های خاص خودش را دارد که بخشی از آن از مسیر اصلاح ساختار بودجه می‌گذرد.
برای دسترسی سریعتر به اخبار مهم روز، عضو کانال تلگرام کاماپرس شوید. برای عضو شدن اینجا را کلیک کنید.
انتهای پیام
نخواستیم آقا نخواستیم من خودم وانت پیکان دارم ۲۰۰ لیتر میدادن بعد گفتن هر کسی سهمیه بنزینش کم میاد بیاه ۳۰ هزار تومن بده به ما که سهمیه پیمایشی هم بهش بدیم من که همون ۲۰۰ تا کافی بود برام نرفتم ولی بعد یک ماه از این موضوع بی انصافی مسئولین تا جایی بود که اومدن همه وانت ها رو ۱۵۰ لیتر کردن چطور اون موقع هر کسی کم میومد پیمایشی میکردین الان اجباره که همه پیمایشی بشن و ۲۰ تومن بدیم کافینت ثبت نام کنه ۳۰ تومنم خودتون بزنید به جیب الانم با این طرح مزخرفتون همین مقدار سهمیه ای هم که بهم میدید میخواید کم کنید از دست من که کاری بر نمیاد ولی از همون امام زمانی که دم میزنید امیدوارم خودش و خداش یه روزی انتقام زندگی از دست رفته ما جوون ها رو ازتون بگیره
گل گفتی داداش
بابا جمع کنید خودتون رو هر ساعت ی خبر و ی طرح جدید والکی
مملکت بی صاحب از این بهتر نمیشه .
این طرح برای اقشار ضعیف عالیه البته اگ بدن و کسی ک ماشین نداره بجاش پولشو بدن
الکی همش حرف مفت یارانه بیست ساله ۴۰ تومنه عرضه نداشتتن زیادش کنن حالا با حرفای مفت بی ارزش مردم سرگرم میکنن همین
با سلام اقایون در مجلس نشسته اند وچرت میزنند یعنی یه خواب قیلوله میرن ومیان ازخواب پا میشن ان چیزی که در خواب دیدن میارن طرحش میکنند میافتن بجان ومال مردم بدبخت اقا در سته شما نماینده درس خواندید شدید فیلسوف قبول اما شما مال این کار نیستید این کار مال مغز هایی هستند که اکیوی بالایی دارن شما اکیوی پایینی دارین که هروقط یطرحی رو میارین بدون کارشناسی اجرا میکنین بعد مردمو بدبخت میکنین اقا شما نمایند ه ها با اقتصاد جهان وکشور ها بروز بشین ببینی ساختار کدام کشورها درست عمل کرده یاد بگیرین ونرینین تو اقتصاد ملت والا بیچاره شدیم از این تزهای قیلوله چقدر شما بیسوادین هر کدامتو امد گفته من فیلسوفم با یمشت رای دهاتی ها امدین شدین نماینده مجلس چرا تا حالا نتونستین یکار مثبتی انمامبدین بابا کنار برین بزارین اقتصا دانان جوان بیان یکاری بکنن خاک بر سر بیسوادتون کنن خاکم حیفه
آره بخدا هرروز صبح از خواب بیدار میشن یک طرح میریزن آمریکا هنوز تحریم نکرده بودحرفشو زده بود ولی دولت ما تحریم رو شروع کرد فقط زورشون مردم بیچاره میرسه که چجوری مردم روبازدوباره سرکیسه کنندمیگن چوب خداصدانداره وقتی بخوره دوانداره انشاالله ازدماغشون بیادگردنشون زیرتریلی بمونه که مردم روبدبخت کردن خدالعنتشون کنه
راست میگه جمع کنید هر روز یه بیسواد میره مجلس برای اينکه بگه منم آدمم یه طرح شخمی میده دست از سر ملت بر دارین نخواستیم این کلک های جدید 2020 رو.
خدا لعنتشون کنه.لا این ماشین های اشغالی که تولید میکنن چرا مرتب سهمیه رو کم میکنن.یه مشت ادم مفت خور نشستن تو مجلس
حماقت پشت حماقت ، بی تدبیری و نادانی انتها نداده تو این سرزمین
می بخشید. این طرح شامل حال خود آقایان مجلسی ها هم می شود؟ آنها که از قیمت گوشت خبر ندارند و نان منزل را راننده میخرد و از قیمت میوه سبزیجات ووووو خبر ندارند چگونه برای مردم طرح پیاده میکنن ؟
به قدری زندگی واسم سخت شده که تنها راه نجات خودکشیه ۲۸ سالمه نه زن دارم نه زندگی هرچی هم کار میکنم فقط خرج زندگی دارم میدم هیچی پول پس انداز ندارم الانم به فکر فروش یکی از کلیه هام هستم😔🖤
اول گفتند 40 لیتر، بعد شد سی تا حالا هم میگن 20 لیتر، آخه دروغ هم حد و حسابی داره، این کشور دیگه کشور بشو نیست، تمام
اینها همش در راستای ماستمالی کردن یارانه ۴۵۵۰۰ است ولاغیر!!!!!
منتظر بمون بیاد