کوپن بیش از هر زمان دیگری در 20 سال گذشته به سبد خانوارهای ایرانی نزدیک شده است. کمیسیون برنامه و بودجه با تصويب كليات طرح يك فوريتي تامين كالاهاي اساسي زمزمه‌های بازگشت سيستم توزيع كالاها به شیوه كوپنی را جدی‌تر کرد.
به گزارش کاماپرس، به موجب اين طرح که در مجلس یازدهم در دستور کار قرار گرفت، كالاهاي مورد نياز خانوارها به ويژه ۷ دهك پايين تامين می‌شود. در راستاي اين طرح كالابرگي براي كالاهاي اساسي طراحي مي‌شود تا دولت در خصوص كالاهاي اساسي، حمايتي را از اقشار آسيب‌پذير جامعه داشته باشد.
در گزارشی که امروز روزنامه اعتماد منتشر کرد آمده است، برخي نمايندگان مجلس در ارتباط با چگونگي تامين منابع مالي مورد نياز اين طرح نيز معتقدند كشور ذخايري از برنج و امكانات ديگر دارد كه ممكن است از آن طريق تامين شود يا مجلس تكليفي به‌عهده دولت قرار دهد تا اين مساله را حل كند.
چند درصد ایرانی‌ها گوشت می‌خورند؟
طرح جديد مجلس براي بازگشت سيستم توزيع كالابرگي كالا در شرايطي در دستور كار است كه مطابق يك نظرسنجي كه توسط مركز افكارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا) انجام شده، 4.3 درصد خانوارها هر روز گوشت قرمز مصرف مي‌كنند. 40.2 درصد گفته‌اند در هفته چند روز و 32.8 درصد در ماه چند روز گوشت قرمز مصرف مي‌كنند.
لازم به ذكر است 14.4 درصد خانوارها در سال گذشته چند بار گوشت قرمز مصرف كرده‌اند و 8.2 درصد گفته‌اند اصلا گوشت قرمز مصرف نمي‌كنند. در مقايسه با خرداد 98 به ميزان افرادي كه گفته‌اند در خانواده‌شان اصلا گوشت قرمز مصرف نمي‌كنند 3.5 درصد افزوده شده است. اين نظرسنجي كه بين جامعه آماري 1575 نفري از مردم ايران در سطح كشور اجرا شده به «بررسي سبد غذايي خانوارهاي ايراني» پرداخته است.
ميانگين سني پاسخگويان اين نظرسنجي 39.5 سال بوده است. 26 درصد پاسخگويان در بازه سني 29-18 سال، 48.4 درصد در سنين 49-30 سال و 25.7 درصد 50 سال و بالاتر قرار داشته‌اند. از لحاظ سطح تحصيلات گروه نمونه 33.3 درصد پاسخگويان تحصيلات كمتر از ديپلم دارند. 30.1 درصد داراي تحصيلات ديپلم، 29.2 درصد داراي تحصيلات كارداني و كارشناسي و 7.3 درصد داراي تحصيلات عالي (كارشناسي ارشد و دكترا) بوده‌اند. از حيث وضعيت تأهل نيز 72.6 درصد پاسخگويان را افراد متأهل و 23.2 درصد را افراد مجرد تشكيل داده‌اند. 4.1 درصد پاسخگويان نيز بدون همسر (در اثر طلاق يا فوت همسر) بوده‌اند. در اين نظرسنجي درباره مصرف برخي مواد غذايي در يك سال گذشته از مردم سوال شده است به اين شكل كه خانواده‌شان در يك سال گذشته هر ماده غذايي را تا چه اندازه مصرف كرده‌اند. يافته‌هاي اين نظرسنجي نشان مي‌دهد 4.5 درصد خانوارها در سال گذشته هر روز نوشابه مصرف كرده‌اند. 19.2 درصد چند روز در هفته، 35 درصد چند روز در ماه و 19.9 درصد خانوارها چند روز در سال گذشته نوشابه مصرف كرده‌اند. 21.1 درصد نيز اصلا مصرف نمي‌كنند. در خصوص مصرف دوغ، 18.6 درصد مردم گفته‌اند در خانواده‌شان هرروز دوغ مصرف مي‌كنند. 34.9 درصد گفته‌اند در هفته چند روز و 28.1 درصد در ماه چند روز دوغ مصرف مي‌كنند. همچنين 7.9 درصد مردم گفته‌اند در سال گذشته چند بار دوغ مصرف كرده‌اند و 10.4 درصد اصلا دوغ مصرف نمي‌كنند. سابقه ورود كوپن به اقتصاد ايران به ابتداي دهه 60 برمي‌گردد و در اين راستا، ستاد بسيج اقتصادي با توجه به شرايط خاص كشور تشكيل شد. البته كوپن‌هاي مرحله اول تا هشتم زير نظر ستاد بسيج اقتصادي كشور مستقر در نخست‌وزيري چاپ و با همكاري بانك صادرات توزيع مي‌شد. كوپن‌هاي ارزاق عمومي 10 نوع بود و از آن زمان توزيع شد تا در صورت لزوم كالاهايي كه ممكن بود به علل مختلف كم يا گران عرضه شود، سهميه‌بندي شود. با پايان يافتن جنگ و عادي شدن شرايط اقتصادي كشور، لزوم ادامه فعاليت ستاد بسيج اقتصادي به صورت گسترده منتفي شد و بر همين اساس، وظايف اجرايي اين ستاد به وزارت بازرگاني انتقال يافت.
کوپن در سایر کشورها
مردم ايران تنها مردمي نيستند كه سيستم كوپني را تجربه كرده‌اند. براساس تجربه ساير كشورها كوپن در مقاطع مختلف كه تا امروز نيز ادامه دارد، در برخي كشورها مانند امريكا، روسيه و كشورهاي اروپايي اجرا شده است. برنامه كمك به تغذيه مكمل در امريكا موسوم به SNAP كه از قديم‌الايام به عنوان برنامه «كالابرگ غذا» در امريكا شناخته مي‌شود، كمك‌هايي در اختيار مردم بدون درآمد يا كم‌درآمد اين كشور براي خريد مواد غذايي قرار مي‌دهد.
از زمان روي كار آمدن باراك اوباما در سال 2008 تعداد امريكايي‌هايي كه براي كالابرگ غذايي ثبت‌نام كردند نسبت به پيش از رياست‌جمهوري اوباما 45 درصد افزايش داشت و ازحدود 30.8 ميليون نفر به 46.2 ميليون نفر رسيد. بر اساس آمار منتشر شده از سوي رسانه‌هاي امريكايي، تنها در سال مالي 2011، معادل 76.7 ميليارد دلار كالابرگ (بن غذا) در ميان اقشار نيازمند حمايت غذايي مردم امريكا توزيع شد.
بنابر آخرين آمار 46.4 ميليون امريكايي ماهانه 133 دلار كالابرگ غذا دريافت كرده‌اند. از ژوئن 2004 تمام ايالت‌هاي امريكا از بن الكترونيكي براي دريافت كمك استفاده مي‌كنند. كوپن تا سال 89 با وجود كاهش كالاهاي مشمول آن و نيز كمتر شدن جمعيت دريافت كننده كوپن، همچنان زنده بود اما پس از آن يارانه نقدي جايگزين آن شد. اكنون و با توجه به شرايط ويژه اقتصادي كشور، مجلس بازگشت كوپن را تصويب كرده است.
انتهای پیام
