صنعت خودروسازی، یکی از صنایع حیاتی در کشور است که به دنبال افزایش قابل توجه قیمت محصولات فولادی و آهنی، اتخاذ سیاست‌های مدیریتی نادرست توسط مسئولان و تحریم قطعات وارداتی، در حال تجربه شرایط بسیار نابه‌سامانی است. در این نوشتار، نگاهی به صنعت خودروسازی و تاثیر افزایش قیمت محصولات فولادی بر آن خواهیم داشت.
سایه افزایش قیمت محصولات فولادی و آهن‌آلات بر صنعت خودرو
بازار خودرو در مقایسه با سال‌های گذشته، در حال تجربه شرایطی بسیار بحرانی است. تصمیم‌گیری‌های نادرست و سوء مدیریت، افزایش افسارگسیخته قیمت آهن‌آلات و شرایط تحریم قطعات وارداتی، سبب شده تا این بازار، با آشفتگی بی‌سابقه‌ای همراه شود.
صنعت خودروسازی کشور، یکی از صنایع مهم و حساس به شمار می‌رود. در چند ماه اخیر، قیمت خودرو با حواشی بسیار زیادی دچار افزایش شده است. این امر، سبب شده تا مردم نیز نسبت به قیمت خودرو حساس شده و با دنبال کردن اخبار مرتبط با این صنعت، در جریان آخرین تغییرات قیمت‌ها قرار گیرند.
خودروهای حساس به تغییرات بازار آهن
خودروهایی که در حال حاضر در کشور وجود دارند، در یکی از سه دسته زیر قرار می‌گیرند:
- خودروهای داخلی که توسط کارخانجاتی از جمله سایپا و ایران‌خودرو تولید شده‌اند.
- خودروهای مونتاژی که قطعات آن وارد کشور می‌شود.
- خودروهای وارداتی که تماما از خارج وارد می‌شوند.
اگر نگاهی به این سه دسته بیندازید، احتمالا متوجه خواهید شد که کدام خودروها، حساسیت بیشتری به تغییرات بازار آهن نشان می‌دهند. بله درست است. از میان این دسته، قیمت آهن و افزایش آن، بیشتر خودروهای داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دسته دوم نیز تحت تاثیر نوسان قیمت آهن قرار دارد چراکه همچنان بخشی از قطعات مورد نیاز آن‌ها، در کشور تولید می‌گردند. شاید روابطی که در این بخش مشاهده کردید، منطقی به نظر برسند اما لازم است به چند نکته مهم توجه کنید. مورد اول، جو روانی و حباب‌های حاکم در بازار آزاد است. همان‌طور که گفتیم، خودروهای داخلی تاثیرپذیری و حساسیت بیشتری نسبت به افزایش قیمت آهن‌آلات از خود به نمایش می‌گذارند. بنابراین احتمالا تصور می‌کنید که این افزایش قیمت گریبان‌گیر خودروهای مونتاژی و خارجی نخواهد شد. این تصور اشتباه است چرا که به دنبال افزایش قیمت خودروهای داخلی، شاهد افزایش قیمت خودروهای خارجی و مونتاژی نیز خواهیم بود.
مورد دوم افزایش قیمت خودروها، به شکلی کاملا همزمان است. دلیل این امر آن است که قیمت آهن تحت تاثیر نوسان نرخ ارز، شرایط سیاسی و قیمت جهانی آهن دچار افزایش می‌گردد.
جالب است بدانید که تنها صنعت خودروسازی در کشور نیست که با چالش‌های افزایش قیمت آهن مقابله می‌کند. در ادامه، نگاهی به صنعت مسکن و اثرات افزایش قیمت آهن بر روی آن خواهیم داشت.
افزایش قیمت فولاد، تهدیدی جدی برای صنعت مسکن و خودروسازی
خودروسازان و صنایع وابسته به آن‌ها از جمله سازندگان قطعات خودرو را باید بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آهن و فولاد در کشور دانست. جالب است بدانید که این صنعت، تنها در معرض چالش‌های افزایش قیمت فولاد قرار ندارد بلکه بازار مسکن نیز، در حال دست و پنجه نرم کردن با چالش‌های این موضوع است. بی‌ثباتی قیمت آهن و فولاد، بازار خودرو را به‌ویژه در ماه‌های اخیر، با بحران‌های جدی روبه‌رو کرده است. رئیس اتحادیه آهن فروشان در سال گذشته اعلام کرد که در حال تجربه یک رکود بی‌سابقه در صنعت ساختمان‌سازی کشور هستیم. افزایش نرخ ارز و به دنبال آن افزایش نرخ تورم در کشور، سبب شده تا بودجه کشور به میزان قابل توجهی کاهش یابد و به دنبال کاهش استقبال از طرح‌های صنعتی و عمرانی، رکود عمیقی در بازار مسکن رخ دهد.
کارشناسان در رابطه با تاثیر قیمت پروفیل و سایر آهن‌آلات بر هزینه ساخت سازه‌ها، اعلام کرده‌اند از آنجایی که صنعت ساختمان‌سازی یکی از متقاضیان انواع پروفیل و مقاطع فولادی در کشور است، طبیعتا تغییرات ناگهانی قیمت این محصولات، می‌تواند منجر به اختلال در محاسبات مالی پروژه‌ها و ضرر و زیان سازندگان در این حوزه شود.
صنعت خودروسازی کشور نیز از این قائده مستثنی نیست. آنچه در حال حاضر در بازار خودرو در حال رخ دادن است، در مقایسه با شرایطی که در بازار مسکن حاکم شده، به مراتب شدیدتر و سبب ایجاد وضعیت نابه‌سامانی شده است.
افزایش قیمت فولاد، زنگ خطر برای سازندگان قطعات خودرو
شرایطی که در حال حاضر در بازار خودرو حاکم است، به عقیده کارشناسان، شرایطی بسیار آشفته است. این شرایط که پیش از این، گریبان‌گیر صنعت خودرو نشده بود، در نتیجه تحریم‌ها و سیاست‌گذاری نادرست است. به دنبال این فاجعه، بسیاری از سازندگان قطعات خودرو در آستانه ورشکستگی هستند و بسیاری از آن‌ها نیز به تعطیلی کشیده شده‌اند.
علاوه بر شرایط اقتصادی که در حال حاضر، کشور با آن روبه‌رو شده، شاهد افزایش قیمت محصولات فولادی از جمله میلگرد، تیرآهن، ورق و… هستیم. به علاوه اینکه، قدرت خرید مردم نیز به میزان چشمگیری کاهش یافته است. این دو عامل در کنار یکدیگر، می‌توانند ضربه و فشار مهلکی به تولیدکنندگان قطعات خودرو در کشور وارد کنند.
خودروسازان نیز در پرداخت بدهی‌های خود به این واحدهای تولیدی تاخیر دارند. در چنین شرایطی، عرصه برای فعالیت اقتصادی این واحدها بسیار تنگ خواهد بود. دلیل این امر آن است این فعالان اقتصادی، ناچار هستند تا مواد اولیه مورد نیاز را به صورت نقدی، آن هم در شرایط نوسان نرخ ارز خریداری کنند و دستمزد خود در طی مدت طولانی دریافت کنند.
“قطعه‌سازان کشور به موقع دستمزدهای خود را دریافت نمی‌کنند.” این سخنان محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن نیرومحرکه و قطعه سازان خودرو کشور است. به گفته نجفی‌منش، پرداخت دستمزد فعالان این حوزه توسط کارخانه‌های خودروسازی، در طی 4 تا 9 ماه انجام می‌گیرد. می‌توان گفت آنچه سبب ایجاد چنین شرایطی شده دخالت شورای رقابت در قیمت‌گذاری خودروهای داخلی است. اعلام قیمت خودروهای تولیدی به میزان بسیار کم توسط این شورا سبب شده تا قطعه‌سازان با خسارت‌های قابل توجهی روبه‌رو شوند.
احیای صنعت خودرو، برنامه‌ای جامع می‌طلبد
به عقیده تحلیل‌گران، ادامه این روند می‌تواند منجر به ورشکستگی و تعطیلی کامل فعالیت قطعه‌سازان داخلی در کشور گردد. این امر، می‌تواند برای خودروسازان نیز یک تهدید بسیار جدی به شمار رود. بخش قابل توجهی از خودروها، به صورت مونتاژ تولید و به بازار عرضه می‌گردند که به قیمت ارز، وابستگی بسیار زیادی دارند. افرادی که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند، دیر یا زود تسلیم فشار خارجی، نوسان نرخ ارز و سیاست‌های مدیریتی اشتباه خواهند شد و مجبور به ترک گردونه فعالیت اقتصادی می‌گردند.
با توجه به نوسان نرخ ارز و پایین بودن توان رقابتی خودروها در بازار داخلی، اهمیت دارد تا با تدوین یک برنامه جامع صنعتی، بتوان وابستگی این صنعت به عوامل خارجی را به میزان قابل توجهی کاهش داد. در این شرایط، با رها شدن از دام مونتاژ، تولیدکنندگان قطعات یک نفس راحت خواهند کشید. این برنامه جامع، می‌تواند صنعتگران را به گردونه فعالیت اقتصادی باز گرداند و سبب تمرکز هرچه بیشتر آن‌ها بر تولید، بدون نیاز به نگرانی از بابت افزایش قیمت آهن‌آلات و میزان تقاضا، گردد.
کلام آخر
در این نوشتار، به بررسی تبعات افزایش قیمت آهن بر بازار خودرو و تولیدکنندگان قطعات خودرو پرداختیم. بازار آهن و خودرو، به طور مستقیم بر یکدیگر تاثیر دارند و کوچکترین تغییری در هریک از آن‌ها، می‌تواند زنجیره‌ای از تغییرات را در دیگری به راه بیاندازد. به منظور مهار مشکلات ناشی از افزایش قیمت آهن و جلوگیری از خروج سازندگان قطعات خودرو از گردونه تولید، لازم است تا برنامه‌ای جامع در این رابطه تدوین گردد. به این ترتیب، تولیدکنندگان بدون نگرانی قادر به تولید محصولات با کیفیت خواهند بود.
انتهای پیام
