در بحث اهمیت و نقش ناوگان مناسب در حمل و نقل ، بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل در حوزه جاده‌ای انجام می‌گیرد. حمل و نقل جاده‌ای نقش موثری در توسعه کشور و کاهش نابرابری اقتصادی و اجتماعی داشته و وابستگی مستقیم آن با تامین مایحتاج مردم در حمل و نقل کارآمد امری انکارناپذیر است . این موارد بحث نوسازی ناوگان و اهمیت آن را دوچندان می کند که باعث افزایش ایمنی جاده‌ای ، کاهش سوخت ، بهبود شاخص‌های محیط زیست ، افزایش توان عملکردی ناوگان حمل و نقل داخلی و بین‌المللی و در نهایت بالا رفتن افزایش سرعت عملکرد ترافیکی در جریان راه‌ها می‌شود که این موارد برخی از موارد مربوط به مزایای نوسازی و استفاده از یک حمل و نقل کارآمد است .
به گزارش کاماپرس، در شرایط فعلی تولید کامیون و خودروهای سنگین با مشکلات متعددی مواجه بوده و میزان تولید با نیازهای توسعه ناوگان حملونقل جاده‌ای کشور همخوانی ندارد. در مجموع ۳۸۷ هزار دستگاه کامیون در حملونقل جاده‌ای کشور در ترددند که از این میزان حدود ۱۲۵ هزار دستگاه فرسوده است.
برنامه‌های نوسازی ناوگان جاده‌ای از سال ۱۳۷۸ تاکنون در قالب چهار طرح در کشور آغاز شد و از آن سال تا به امروز حدود ۲۵ هزار دستگاه کامیون در قالب طرح‌های مختلف نوسازی وارد ناوگان جاده‌ای کشور شده است. به گفته مشاور رئیس سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای و مدیر نوسازی ناوگان، با وجود اینکه تاکنون چهار طرح مختلف در زمینه نوسازی ناوگان اجرا شده، اما از برنامه بسیار عقب هستیم؛ به گونه‌ای که به شرط ثابت ماندن تعداد کامیون‌های فرسوده در کشور، حدود ۱۳ سال طول می‌کشد تا کل ناوگان جاده‌ای کشور را نوسازی کنیم. از طرف دیگر کامیون‌های فرسوده آلایندگی، مصرف سوخت (۵۰درصد مصرف سوخت بیشتر) و هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالایی دارند که هزینه‌های بسیاری را به کشور تحمیل می‌کند.
برای آشنایی با طرح جدید توسعه ناوگان جاده‌ای کشور و طرح‌های قبلی صدرالله بمانا، مشاور رئیس سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای و مدیر نوسازی ناوگان با دنیای اقتصاد گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.
طرح جدید نوسازی ناوگان دارای چه شرایطی است؟
براساس بند «ث» ماده ۳۰ قانون احکام دائمی، واردات کامیون‌های زیر سه سال ساخت از نوع اروپایی، ژاپنی و کره‌ای آزاد اعلام شده است. اجرای این طرح هنوز آغاز نشده و قرار است ۲۰ درصد نیازهای ناوگان کشور را تامین کند و ۸۰ درصد نیازها از محل تولید داخل برطرف شود. در این طرح تنها ۲۰ درصد از نیاز ناوگان کشور را می‌توانیم از طریق واردات برطرف کنیم. ارز مورد نیاز برای واردات کامیون باید منشأ خارجی داشته و تایید بانک مرکزی را داشته باشد و ارز از داخل کشور تامین نشده باشد. در ضمن باید کامیون وارد شده استانداردهای سازمان ملی استاندارد و خدمات پس از فروش داشته باشد و به شرط وجود آنها اجازه واردات داده می‌شود.
چه افرادی می‌توانند در طرح مذکور شرکت کنند؟
در این طرح چهار گروه مشارکت دارند؛ گروه اول شامل کارخانه‌های تولیدکننده کامیون داخل کشور که تا سقف هزار دستگاه می‌توانند به صورت مرحله‌ای کامیون واردات کنند. گروه دوم شرکت‌های توانمند حملونقل کشور هستند که نزدیک به ۶۰۰ شرکت برای واردات در سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و هر شرکت در هر مرحله تا سقف ۱۰۰ دستگاه می‌تواند اقدام به واردات کامیون کند.
طرح موسوم به «کلید به کلید» حائز چه شرایطی بود و آیا هنوز در دست اقدام قرار دارد؟
طرح نوسازی ناوگان درون‌شهری و برون‌شهری موسوم به کلید به کلید برای نوسازی ۱۷۶ هزار و ۵۵۰ دستگاه انواع اتوبوس، کامیون، کامیونت و مینی‌بوس در نظر گرفته شده بود. طرح کلید به کلید به عهده وزارت صمت بوده و سازمان راهداری فقط مجری طرح بوده است. در طرح کلید به کلید ۱۶ دستگاه دولتی و حاکمیتی درگیر هستند؛ این طرح برای نوسازی ۱۷۶ هزار و ۵۵۶ دستگاه انواع اتوبوس، کامیون، کامیونت و مینی بوس در نظر گرفته شده بود که ۱۰۲ هزار دستگاه آن کامیون و ۹ هزار دستگاه اتوبوس برون‌شهری، ۱۹ هزار دستگاه اتوبوس درون‌شهری و ۴۰ هزار و ۵۵۰ دستگاه هم مینی‌بوس و ۶ هزار دستگاه کامیونت بود.
چرا طرح «کلید به کلید» به طور کامل محقق نشد؟
در طرح «کلید به کلید» ابتدا دولت ارز مورد نیاز را تامین می‌کند و به کارخانه سازنده می‌دهد و نیمی از قیمت خودرو را به صورت یارانه به متقاضی پرداخت می‌کند بعد کارخانه تولید را انجام می‌دهد. یکی از نقاط ضعف طرح هم همین است که به علت مشکلات ارز و تحریم این طرح با مشکل روبه‌رو بوده و به صورت کامل اجرا نشده است. در طرح کلید به کلید در سال اول یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار ارز توسط صندوق توسعه ملی به این طرح تخصیص داده شد و نزد بانک‌ها ۹۴۵میلیون دلار مسدودی ارز به نام شرکت‌های تولیدکننده در این طرح انجام شد؛ یعنی ارز به نام شرکت تخصیص داده شده، ولی هنوز دریافت نکرده‌اند و تنها برای ۵۰۰ دستگاه کامیون و ۱۰۵ دستگاه اتوبوس ارز دریافت شد.
اولین طرح نوسازی ناوگان که در سال ۷۸ اجرا شد به چه نتیجه‌ای رسید؟
در اولین طرح نوسازی ناوگان که از سال ۷۸ شروع شد، یارانه‌های طرح را از محل منابع سازمان پرداخت می‌کردیم. در آن زمان حدود ۷۸ هزار دستگاه خودروی ناوگان عمومی شامل کامیون، کشنده، اتوبوس، مینی‌بوس و سواری کرایه بین‌شهری تحویل متقاضیان داده شده که عمده منابع از محل منابع سازمان راهداری بود. به این صورت که با کارخانه‌های تولیدکننده خودروهای سنگین قراردادی منعقد شده و کارخانه‌ها با متقاضیان قراردادی را می‌بستند؛ سازمان نزد بانک‌ها تسهیلاتی می‌گرفت و بانک‌ها را با کارخانه‌های تولیدی متصل می‌کردیم.
معمولا بین ۷۰ تا ۸۰ درصد قیمت خودرو، تسهیلات در نظر گرفته می‌شد و ۴ تا ۱۸ درصد هم یارانه در نظر می‌گرفتیم. در آن زمان سه شرکت تولیدکننده اتوبوس همکاری داشتند که شامل ایران خودرو دیزل، شهاب خودرو و رانیران بود. بعد از گذشت۱۲ سال این سه شرکت به ۱۳ شرکت افزایش یافت، اما متاسفانه در حال حاضر به علت مشکلات موجود، این شرکت‌ها به یک یا دو شرکت رسیده‌اند. این طرح هنوز هم ادامه دارد و در سطح محدود اجرا می‌شود، زیرا منابع سازمان کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر فقط به خودروهای سواری بین‌شهری و سواری و مینی‌بوس‌های روستایی تعلق می‌گیرد.
برای دسترسی سریعتر به اخبار مهم روز، عضو کانال تلگرام کاماپرس شوید. برای عضو شدن اینجا را کلیک کنید.
انتهای پیام
مرتبط با :
سازمان راهداری و حملونقل جاده‌ای
