در سه ماهه اخیر بر اثر جنگ اوکراین تغییرات اساسی در نرخ فلزات اساسی ایجاد شده است. از زمان آغاز جنگ در مرزهای اوکراین و روسیه تا به اکنون بیش از ۸۰ دلار در بهای هر تن فولاد در بازارهایی مثل چین نوسان ایجاد شده است. پارلمان اروپا گزارش داد که اثر این جنگ بر بخش‌های صنعت، معدن و تجارت جهان به ترتیب اختلال در عرضه جهانی، دامن زنی به فشار بیشتر قیمت کالاها و تشدید عدم اطمینان است. این اثرات در قالب گرانی کالاها، کمبود مواد اولیه و تورم تولید مشهود شده است.
به گزارش کاماپرس، به نقل از صنایع فولاد توفیقی، از این درگیری، اتحادیه اروپا به علت نزدیکی با طرف‌های درگیر جنگ بیشترین آسیب را دید. به باور تحلیلگران اروپایی ادغام بالای زنجیره جهانی تامین و وابستگی زیاد به بخش‌های انرژی و مواداولیه روسیه و اوکراین سبب شده بیشترین اسیب به قاره سبز وارد شود.
از سوی دیگر صنعت فولاد و صنایع وابسته به آن از این تحولات سیاسی امنیتی بیشترین اثر را پذیرفتند. برآورد اولیه کارشناسان در این حوزه بالا ماندن بهای فولاد به صورت چشمگیر در نتیجه این جنگ است. در حالی که این وضعیت منجر به تقویت جریان سرمایه‌گذاری در فولادسبز و انرژی‌های نو در اروپا و برخی دیگر از فولادسازان فاقد منبع انرژی فسیلی و سنگ‌آهن ارجمله چین، هند و بخشی از شرق آسیا خواهد شد.
با توجه به این ادعاها می‌توان گفت که تصور آنکه در نهایت اروپا، چین و سایر بازیگران نیازمند مصرف فولاد و انرژی می‌توانند تحولات قیمتی اخیر را حل کنند و موفق به ساخت اقتصاد سبز شوند، امکان‌پذیر است. اما قطعی‌تر از آن این است که این سناریو و انتقال اقتصاد کنونی به اقتصاد سبز و کم‌کربن فعلا گرفتار در گیره روسی است.
تحلیل نوسانات قیمتی در بورس فلزات در طول جنگ
براساس شواهد از ابتدای اسفندماه ۱۴۰۰ تا پایان اردیبهشت سال جاری هر تن فولاد در بورس فلزات شانگهای نوسانی در محدودن ۷۰۰ تا ۷۸۰ دلار داشته است. پس از آغاز جنگ به فاصله دو روز سقوط بهای فولاد به سطح ۶۹۴ دلار روی داد و در جهشی آرام تا اواسط اردیبهشت این نرخ به ۷۸۰ دلار در هر تن رسید. از دهه اخر ازدیبهشت سال جاری این نرخ روند نزولی در پیشرفت و بهای فولاد به ازای هر تن در چین به ۷۲۰ دلار نزدیک شد. سبب‌ساز چنین نوسانی در دوره ذکرشده اثر جنگ بر دو حوزه تولید فولاد و تولید انرژی در دو کشور روسیه و اوکراین بود.
این نوسانات سبب شد که بسیاری از فولادسازان به صرافت تحول زنجیره تامین خود بیفتند که این به معنای داخلی‌سازی کامل سیستم‌های انرژی یا تولید فولاد نیست. اما این تحول تضعیف‌کننده تعاملات بین‌المللی خواهد بود.
درجلسه ۱۸ می ۲۰۲۲ در محل اتحادیه اروپا در بروکسل، اروپاییان سیاستی سه بعدی برای مهار تنش‌ها در پیش گرفتند. سه مسیر حل بحران‌های قاره سبز در دو بازار فلزات اساسی و انرژی متنوع‌سازی تأمین‌کنندگان انرزی و فولاد، تاکید بر اقدامات امدادی کوتاه‌مدت برای کاهش حجم تنش در کنار تغییر مسیر انرژی به سوی هیدروژن است.
کاهش تولید صنایع فولادی در اروپا
برای درک بهتر اثرات جنگ بر صنعت فولاد باید به بررسی روند تولید فولاد در ماه می و آوریل پرداخت. آمارهای ماه می در دسترس نیست اما شواهد اولیه از تولیدات در اوریل ۲۰۲۲ حاکی از تولید ۱۶۰ میلیون تن فولاد است. این در حالی است که این میزان در ماه مارچ ۱۶۱ میلیون تن بود که نشان از افت ۵.۸ درصدی در کل تولید جهانی فولاد داشت.
شواهد موجود نشان می‌دهند که در فصل نخست تولید با افت ۶.۸ درصدی به سطح ۴۵۶ میلیون تن مواجه بوده است. این افت در چین بیشتر از این میزان بوده است و در فصل نخست ۲۰۲۲ چین تنها ۲۴۳ میلیون تن فولاد تولید کرده است. این روند گویای اثرات گرانی انرژی و آسیب زنجیره جهانی فولاد از جنگ اوکراین است.
بر این اساس تحلیلگران بین‌المللی با کاهش رشد میزان تقاضا برای بخش فولاد، آن را به محدوده ۰.۴ تا ۰.۵ درصد رسانده‌اند. رشد پیش‌بینی شده در سال ۲۰۲۳ نیز بین ۲ تا ۲.۵ درصد است که این نیز روند کاهشی را نشان می‌دهد. این پیش‌بینی‌ها در حالی است که سال ۲۰۲۱ کل تولید قولاد جهان از مرز یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون تن گذشت و سبب رشد ۲.۷ درصدی شد. اما این بخش احتمال سال میلادی جاری را بدون هرگونه رشدی پشت سر خواهد گذاشت.
چالش‌های اروپا در فولادسازی
چالش تامین مواداولیه و سایر بحران‌های انرژی ایجاد شده در اروپا بر اثر جنگ در اوکراین در جای جای این اتحادیه متفاوت است. به نظر می‌رسد مرکز و شرق اروپا بیش از هر نقطه دیگری عوارض این تنش را از دو ناحیه گرانی و کمیابی انرژی و همچنین فلزات اساسی و مواد اولیه تجربه می‌کند.
باتوجه به اینکه روسیه فروشنده انواع و اقسام آهن و فولاد، پالادیوم، مس و آلومینیوم در بازار فلزات اساسی است، اقدام به گسترش زنجیره تولید خود در جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ارمنستان، ازبکستان و بلاروس کرده است. تولیدات مجموعه این فولادسازان در بازار فلزات اساسی به‌ویژه فولاد به بازار جهانی عمدتا توسط آمریکا، ایتالیا، ترکیه، بلژیک و… مصرف می‌شود.
این مصارف عمدتا در صنایع مختلفی مثل ماشین‌آلات، خودروسازی و سایر تجهیزات جمل‌ونقل مشهود است. این به آن معناست که بخشی از اثرات تحریم اقتصادی روسیه وارد این صنایع در کشورهای مذکور می‌شود و گرانی محصول و شوک اختلالات عرضه را در این مناطق سبب خواهد شد.
دیدگاه جهان به صنعت فولادسازی پس از جنگ اوکراین
گرچه از زمان برگزاری اجلاس کوپ ۲۶ در اسکاتلند نقشه انرژی جهان تغییر یافته، اما باتوجه به رشد قیمت‌ها جهان می‌بایست به ساخت آینده‌ای پایدار فکر کند. به این طریق می‌تواند برای شوک‌های آتی اقتصاد بین‌الملل خود را آماده کند.
فولادسازی صنعت مادر برای بسیاری از صنایع ازجمله خودروسازی، صنعت حمل‌ونقل، ساختمان‌سازی و عمران است. نوسانات نرخ بسیاری از محصولات زیربنایی و اصلی و محصولات کاربردی ازقبیل قوطی پروفیل که برای ساخت بناها لازم است و سایر محصولات کاربردی در صنایع مختلف مثل توری مش، رابیتس و… وابسته به نوسانات قیمت فولاد است.
یکی از مهمترین مصالح توری مش است که در سازه های ساختمانی، اداری و انواع دیگر ساختمان ها به کار گرفته می شود ، مش اولین مصالحی فلزی است که در ابتدای ساخت و ساز در فوندانسیون استفاده می شود، به همین دلیل کشور هایی که با بحران تامین آهن مواجه هستند در ابتدایی ترین بخش ها متوقف می شوند.
در بسیاری از موارد صنایع فولادی و فلزی که در فوندانسیون سازه استفاده می شود از اهمییت بالاتری برخوردار هستند، به همین دلیل تغییرات قیمت و کاهش تناژ این محصولات می تواند باعث اختلال در روند ساخت و ساز شود.
شوک‌های مختلف وارد شده به این صنعت به سبب تحولات سیاسی اجتماعی و منطقه‌ای اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر سایر صنایع زیرربط دارد. به این جهت است که در سالیان اخیر دیدگاه جهان برای ساخت فولاد دچار تحولات اساسی شده است.
یکی از فروشندگان آهن آلات در ایران با نام تجاری صنایع فولاد توفیقی که از برترین صادر کنندگان تولیدات آهنی به کشور های اطراف ایران است در سال گذشته با توجه به درگیری های به وجود آمده در اوکراین و نیاز این کشور ها به آهن و فلز تناژ تولید خود را صد تن در ماه افزایش داده است.
به نظر می‌رسد در راستای اصلاح صنعت فولاد به عنوان تولیدکننده بخش بزرگی از کربن جهان و باتوجه به انتشار وسیع تکنولوژی‌های مبتنی بر هیدروژن و… وقت عمل رسیده است. سرمایه‌گذاری در صنایع سبز نیاز به تسهیل شرایط دارد. لازم است که دولت‌ها در جهان به این مسئله توجه کنند که ظرفیت شوک‌سازی طبیعت بسیار بالا لست. از این رو لازم است که تغییراتی از قبیل تغییر در ترندهای تولید به ویژه صنایعی مثل فولاد و فلزات اساسی با شدت بالاتری در دستور کار قرار گیرد.
انتهای پیام
مرتبط با :
صنایع فولاد توفیقی
