معاملات فیوچرز (Futures Trading) نوعی قرارداد مشتقه هستند که در آن دو طرف توافق می‌کنند دارایی مشخصی را در تاریخ معین و با قیمتی از پیش تعیین‌شده مبادله کنند. برخلاف معاملات اسپات که بر مبنای قیمت لحظه‌ای انجام می‌شوند، قراردادهای فیوچرز امکان پیش‌بینی قیمت آینده و کسب سود از نوسانات را فراهم می‌کنند.
قرارداد فیوچرز یک ابزار برای ترید و نوسان‌گیری یا پوشش ریسک است؛ قرارداد آتی با تثبیت قیمت در آینده این امکان را برای معامله‌گران خرد و شرکت‌های بزرگ فراهم می‌کند تا ریسک افزایش یا کاهش قیمت محصولات را مدیریت کنند.
در بازارهای ارز دیجیتال، معاملات آتی دائمی(Perpetual Futures) یکی از پرکاربردترین ابزارها هستند که تاریخ سررسید ندارند و با استفاده از مکانیزمFunding Rate متعادل نگه داشته می‌شوند.
معرفی معاملات آتی (فیوچرز) و بررسی تعاریف و نکات کاربردی
برای کسب اطلاعات تخصصی درباره موارد مرتبط با این موضوع مانند مارجین معاملاتی، کال مارجین، قرارداد های مشتقه، اهرم معاملاتی، مدیریت ریسک و انواع قرارداد های آتی می توانید به منابع معتبر نظیر وبسایت های تریدرز یونیون، تریدینگ فایندر و بیبی پیپس مراجعه کنید.
نحوه عملکرد معاملات در بازار فیوچرز (آتی)
در معاملات فیوچرز، معامله‌گران می‌توانند بدون نیاز به خرید مستقیم دارایی، تنها با پیش‌بینی جهت حرکت قیمت آن دارایی سود یا زیان کسب کنند. این معاملات با استفاده از قراردادهای مشتقه انجام می‌شود که به معامله‌گر اجازه می‌دهد بر روی افزایش یا کاهش قیمت دارایی‌هایی نظیر بیت‌کوین، طلا یا شاخص‌های سهام شرط‌بندی کند. استفاده از اهرم در این بازار باعث می‌شود معامله‌گر با سرمایه‌ای کمتر، موقعیتی چند برابر بزرگ‌تر در بازار ایجاد کند.
هر معامله شامل دو بخش اصلی است. مارجین اولیه که برای باز کردن پوزیشن استفاده می‌شود و مارجین نگهداری که برای باز نگه داشتن آن پوزیشن الزامی است. اگر ارزش پوزیشن به زیر سطح مارجین نگهداری برسد، صرافی ممکن است آن را برای جلوگیری از ضرر بیشتر لیکویید کند.
مثال ساده از نحوه عملکرد معاملات فیوچرز
فرض کنید شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت بیت‌کوین از ۲۰٬۰۰۰ دلار به ۲۲٬۰۰۰ دلار خواهد رسید. در یک صرافی فیوچرز، با سرمایه ۱٬۰۰۰ دلار و اهرم ۱۰ برابر، موقعیت لانگ (خرید) باز می‌کنید. یعنی انگار با ۱۰٬۰۰۰ دلار وارد معامله شده‌اید.
اگر قیمت بیت‌کوین واقعاً به ۲۲٬۰۰۰ دلار برسد، سود شما معادل افزایش قیمت (۲٬۰۰۰ دلار) ضربدر حجم معامله (۱ بیت‌کوین معادل ۱۰٬۰۰۰ دلار سرمایه شبیه‌سازی‌شده) خواهد بود که برابر با ۱۰٪ سود روی حجم کل، یعنی ۱٬۰۰۰ دلار سود خالص است.
اما اگر قیمت بیت‌کوین به جای افزایش، به ۱۹٬۰۰۰ دلار کاهش یابد، ۱۰٪ ضرر می‌کنید و کل سرمایه اولیه ۱٬۰۰۰ دلاری شما ممکن است لیکویید شود. به همین دلیل انتخاب اهرم مناسب و مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز بسیار حیاتی است.
انواع قراردادهای آتی (فیوچرز)
قراردادهای فیوچرز به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
- قراردادهای دارای سررسید (Delivery Futures): این نوع از قراردادها تاریخ مشخصی برای تسویه دارند و معمولاً در بازارهای سنتی مانند CME استفاده می‌شوند.
- قراردادهای دائمی (Perpetual Contracts): بدون تاریخ انقضا هستند و برای حفظ تعادل بازار از مفهوم Funding Rate بهره می‌برند.
- قراردادهای معکوس و خطی: در قرارداد معکوس، مارجین و سود بر حسب دارایی پایه (مثلاً BTC) محاسبه می‌شود، در حالی که در قراردادهای خطی، از ارزهای پایدار مانندUSDT استفاده می‌شود.
درک تفاوت بین این انواع قرارداد به انتخاب صحیح استراتژی معاملاتی کمک زیادی می‌کند.
انواع بازارهای در دسترس برای معاملات Futures یا آتی
مزایا و معایب معاملات آتی در بازارهای مالی
مزایا:
- کسب سود در بازارهای نزولی از طریق موقعیت شورت
- قابلیت استفاده از اهرم برای افزایش پتانسیل سود
- امکان هج کردن ریسک در پرتفوی سرمایه‌گذاری
معایب:
- نوسانات شدید قیمت ممکن است منجر به لیکویید شدن شود
- نیاز به درک عمیق از مفاهیم فنی مانند Funding Rate،Mark Price و Cross/Isolated Margin
- فشار روانی ناشی از معاملات اهرمی و تغییرات سریع بازار
تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز
در جدول زیر می توانید تفاوت های کلیدی این دو نوع از بازار معاملاتی را مشاهده کنید.
| ویژگی | معاملات اسپات | معاملات فیوچرز |
| مالکیت دارایی | واقعی | قراردادی |
| زمان تسویه | فوری | آینده یا دائمی |
| امکان شورت | ندارد | دارد |
| استفاده از اهرم | ندارد | دارد |
| ابزارهای قابل معامله | محدود | گسترده (کریپتو، کامودیتی، سهام) |
نحوه محاسبه سود و زیان در فیوچرز
محاسبه سود و زیان در قراردادهای فیوچرز وابسته به نوع پوزیشن، میزان اهرم و قیمت ورودی و خروجی است:
- فرمول سود/زیان:
- مثال پوزیشن لانگ: ورود در 20,000 دلار، خروج در 21,000 دلار، اندازه قرارداد 0.5 BTC → سود = 500 دلار
- مثال پوزیشن شورت: ورود در 22,000 دلار، خروج در 21,000 دلار، اندازه قرارداد 1 BTC → سود = 1,000 دلار
در پوزیشن‌های اهرمی، این مقدار در ضریب اهرم ضرب می‌شود. اما باید توجه داشت که ضرر نیز به همان نسبت افزایش می‌یابد و می‌تواند منجر به لیکویید شدن شود.
ریسک‌ها و نحوه مدیریت آن‌ها در قراردادهای فیوچرز
ریسک اصلی در معاملات فیوچرز، لیکویید شدن دارایی به دلیل استفاده نامناسب از اهرم و عدم تعیین حد ضرر است. برای کاهش این ریسک، استفاده از اهرم پایین (مانند 3x یا 5x) توصیه می‌شود. همچنین تنظیم حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit) در هر پوزیشن اهمیت بالایی دارد.
استفاده از روش‌های مدیریت سرمایه مانند تعیین حجم پوزیشن مناسب (Position Sizing) و تمرکز بر نسبت ریسک به بازدهی (Risk/Reward Ratio) می‌تواند از زیان‌های بزرگ جلوگیری کند. درک اصول روان‌شناسی ترید مانند اجتناب از تصمیم‌گیری‌های هیجانی نیز یکی از پایه‌های موفقیت در بازار فیوچرز است.
سطح مارجین (Margin Level) و تاثیر مستقیم آن بر سرنوشت معاملات به صورت قرارداد فیوچرز
استراتژی‌های معاملاتی در بازار فیوچرز
- اسکالپینگ (Scalping): انجام معاملات سریع در تایم‌فریم‌های کوتاه مانند ۱ تا ۵ دقیقه برای استفاده از نوسانات جزئی
- پرایس اکشن: تمرکز بر تحلیل رفتار قیمت و سطوح کلیدی بدون استفاده از اندیکاتور
- استفاده از اندیکاتورها: بهره‌گیری از ابزارهایی مانند RSI، MACD یا Bollinger Bands برای یافتن نقاط ورود و خروج
- هجینگ (Hedging): باز کردن پوزیشن مخالف برای محافظت از ریسک‌های احتمالی در پوزیشن اصلی
سخن پایانی
معاملات فیوچرز با قابلیت‌هایی مانند اهرم مالی، پوزیشن‌های دوطرفه، و امکان معامله ۲۴ ساعته، جذابیت بالایی برای معامله‌گران حرفه‌ای دارد، اما در عین حال نیازمند دانش تخصصی و مدیریت دقیق ریسک است.
درک دقیق مفاهیمی مانند مارجین، لیکوییدیشن، Funding Rate، و نسبت ریسک به بازدهی، لازمه موفقیت در این بازار است.
سؤالات متداول
تفاوت معاملات فیوچرز با اسپات چیست؟
در اسپات مالک دارایی می‌شوید، اما در فیوچرز فقط قرارداد معامله می‌کنید و می‌توانید از کاهش قیمت هم سود ببرید.
آیا استفاده از اهرم در معاملات آتی امن است؟
اهرم سود را چند برابر می‌کند ولی در صورت مدیریت ضعیف، احتمال لیکویید شدن نیز افزایش می‌یابد.
لیکوییدیشن چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
وقتی ارزش حساب شما از سطح مارجین نگهداری پایین‌تر برود، صرافی پوزیشن را به‌صورت خودکار می‌بندد.
کدام بازار برای مبتدی‌ها مناسب‌تر است؟ اسپات یا فیوچرز؟
برای افراد تازه‌کار، بازار اسپات امن‌تر است چون بدون اهرم و با ریسک پایین‌تری همراه است.
انتهای پیام
مرتبط با :
تریدینگ فایندر
