سیاست‌گذار ایرانی همواره به تولید یا واردات خودروی اقتصادی وعده داده است اما چنین چیزی عملاٌ در کشور ممکن نیست. خودروی اقتصادی خودرویی است که بهره وری مناسب، قیمتی متناسب با درآمد سالیانه خانوارهای کم درآمد و متوسط و کیفیت خوب و مصرف سوخت کم داشته باشد، اما واقعاٌ چنین خودرویی در ایران قابل تولید یا واردات نخواهد بود.
به گزارش کاماپرس، خودرو اقتصادی در کشور ایران به درستی معنا نشده است چون اساساٌ معیارهای چنین خودرویی با درآمد و جیب مردم همخوانی ندارد. بسیاری از کشورهای جهان خودروی اقتصادی را ماشینی باکیفیت مناسب و قیمت خوب می‌دانند که با کمک هزینه و تسهیلات به خانوارهای متوسط واگذار می‌شود نه شرایطی مثل ایران و قیمت‌های نجومی که روی خودروهای اقتصادی گذاشته شده است.
اخبار مرتبط را بخوانید:
طبق گزارش دنیای اقتصاد به نقل از آخرین آمار و ارقام از سال 1401 مرکز پژوهش‌های مجلس، تقریباٌ نیمی از خانوارهای ایرانی امکان خرید خودرو ندارند. در صورتی که 27 میلیون خانوار در ایران باشد، یعنی تقریباً 13 میلیون و 500 هزار خانوار نمی‌توانند خودرو بخرند.
خیلی از کشورهای جهان خودرویی را اقتصادی می‌دانند که قیمت آن معادل درآمد متوسط سالیانه یا حتی کمتر از آن باشد. اما در ایران با این سطح حقوق‌ها هیچ خودرویی اقتصادی نخواهد بود. اگر کف حقوق ایرانیان را با اضافه حق اولاد، مسکن و … 11 میلیون تومان در نظر بگیریم، میانگین حقوق سالیانه 132 میلیون تومان خواهد بود. اما ارزان‌ترین خودرو بازار ساینا است که نزدیک به 450 میلیون تومان، یعنی سه برابر میانگین حقوق، قیمت دارد. در صورتی که قیمت خودرو ثابت باقی بماند و میزان درآمد هم همین قدر باشد، فرد به 41 ماه زمان نیاز دارد تا بتواند کم قیمت‌ترین خودرو بازار را بخرد.
تولید خودرو ارزان قیمت و اقتصادی نه تنها برای خانوارهای کم درآمد و سطح متوسط دردی را دوا نمی‌کند بلکه برای خودروساز هم چندان مطلوب نیست. دولت دائماٌ به دنبال کنترل قیمت خودروها است و تلاش دارد تا با پایین نگه داشتن قیمت وعده خودروی اقتصادی را محقق کند! اما این کار جز زیان برای خودروسازان چیزی ندارد.
واردات خودروی اقتصادی هم با این میزان کاهش ارزش پول عملاٌ رویایی است. هر خودرویی که به ایران وارد شود با نرخ دلار روز محاسبه می‌شود. طبق قوانین استاندارد هم واردات خودرو زیر 10 هزار دلار ممکن نیست. اگر قیمت دلار 80 هزار تومان باشد، نرخ واردات خودروی 10 هزار دلاری معادل 800 میلیون تومان است که با هزینه گمرک، لجستیک و … به 1 میلیارد تومان هم می‌رسد. این خودرو اساساٌ برای خانوار کم درآمد لوکس است نه اقتصادی.
سه عامل اساسی که باعث عدم تولید خودروی اقتصادی می‌شود
کریمی سنجری در گفت و گو با دنیای اقتصاد دلایل عدم خروج از بن بست خودرویی کشور را برشمرده است. به گفته سنجری، قیمت خودرو با آپشن کافی و کیفیت مناسب در سطح جهان بالا است. شما هیچ خودرویی را پیدا نمی‌کنید که پایین 7 تا 8 هزار دلار قیمت داشته باشد. این خودروها به پول ایران معادل 650 میلیون تومان قیمت دارند. پس تولید خودرو با قیمتی کمتر از 500 تا 600 میلیون تومان عملاٌ غیرممکن است.
مورد بعدی بالا بودن هزینه تمام شده تولید در ایران که باعث اقتصادی نبودن خودروها می‌شود. در حالی که قیمت انرژی و نیروی کار پایین است و حقوق نیروی کار در ایران به 150 تا 200 دلار می‌رسد. دلیل اینکه با وجود ارزان بودن نیروی کار قیمت تمام شده خودرو بالا است به عدم بهره‌وری ماشین آلات و نیروی کار برمی‌گردد. ماشین آلات تولید خودرو مدت‌ها است که از رده خارج هستند و بهره وری کافی ندارند. ضمن اینکه نیروی کار هم آموزش درست و به روز نمی‌بینند.
عامل آخر، بهره وری پایین سرمایه است. در کشور ما خودروسازها بازگشت سرمایه چندانی ندارند. همانقدر که سرمایه برمی‌گردد هم در جای درست خرج نمی‌شود. در واقع به جای اینکه سرمایه در بخش‌های تحقیق و توسعه و زیرساخت‌ها به کار برود، در بخش تسهیلات و وام استفاده می‌شود تا خطوط تولید از کار نیفتاند.
مجموع این عوامل به همراه عدم دسترسی خودروسازها به محصولات بین المللی و ارتباط به خودروسازان جهانی باعث شده تا خودروی اقتصادی در کشور معنا نداشته باشد.
انتهای پیام
