بازار خودرو بعد از پنج سال که جولانگاه دلالان بود، اکنون در حال بازگشت به کارکرد مصرفی خود است. اما این تغییر به ظاهر خوشایند، پای یک بحران تازه را به میان کشیده است. در شرایط فعلی نه تنها دلالان کوچ کرده‌اند، بلکه خریدار حقیقی هم توان ورود به بازار را ندارد.
به گزارش کاماپرس، روند تبدیل خودرو از کالای مصرفی به سرمایه‌ای از سال 1395 شروع شد. زمانی که تعادل عرضه و تقاضا به هم خورد و سیاستگذاری‌های ناکارآمد در کنار تحریم‌ها و مشکلات ارزی و کاهش تولید، فشار مضاعفی بر بازار خودرو وارد کرد. در میان تمام مشکلات، سیاست کنترل دستوری و فریز قیمت باعث شد تا زمینه رانت خواری در بازار خودرو بیشتر شود. ممنوعیت واردات هم به این مورد دامن زد و کم کم بازار خودرو را به یک بازار سرمایه‌ای و جولانگاه دلالان تبدیل کرد.
اخبار مرتبط را بخوانید:
چرا مردم قبلا از طرح‌های فروش خودرو استقبال می‌کردند؟
برای درک عمق ماجرا کافی است سود خالص یک برنده خوش شانس پژو پارس ای ال ایکس در دی ماه 1401 را مرور کنیم. این شخص خوش شانس با پرداخت 209 میلیون تومان به کارخانه، صاحب خودرو پژو پارس ای ال ایکس می‌شد و امکان فروش آن به قیمت 510 میلیون تومان در بازار آزاد را داشت، یعنی بیشتر از 300 میلیون تومان سود!
این مقدار سود از خرید خودرو ایرانی، معادل دستمزد سه سال و 9 ماه یک کارگر با دو فرزند بود. به همین دلیل در همان زمان، حدود 11 میلیون نفر برای تنها 20 هزار دستگاه خودرو ثبت نام کردند. تمام این مدت کارشناسان نسبت به ما به‌التفاوت سرسام آور خرید خودرو از کارخانه و فروش در بازار هشدار می‌دادند.
هویت بازار خودرو به بدترین شکل برگشت
حالا هویت اصلی بازار خودرو در حال برگشت است، اما شرایط آنطور که باید ایده آل نیست. طرح‌های فروش ایران خودرو که تا سه سال پیش 11 میلیون متقاضی داشت، حالا نهایتا 520 هزار نفر مشتری دارد. حتی تعداد متقاضیان عادی آخرین دوره فروش ایران خودرو، به 100 هزار نفر هم نرسیده است.
این اعداد و ارقام نشان می‌دهد که علی رغم خروج دلالان، باز هم خریداران حقیقی قدرت خرید ندارند. به نظر، بازار خودرو به سقف قیمتی خود رسیده است و مردم با درآمد اندک، امکان خرید انواع خودرو را ندارند.
به تدریج بازار خودرو داخلی به سمت بحران می‌رود
به گزارش دنیای اقتصاد، دیگر خودرویی تحت عنوان اقتصادی در کشور وجود ندارد و تقریبا رنج قیمتی همه خودرو از 500 میلیون تومان به بالا است. خودروهای پرتیراژ مثل دنا هم با قیمتی بیشتر از 1 میلیارد تومان خرید و فروش می‌شوند. این میزان قیمت برای خودروهای داخلی، در حالی که خیلی از مدل‌های مونتاژی چنین نرخی دارند، بسیار بالاست.
با توجه به حضور خودروهای مونتاژی با نرخ‌های مشابه داخلی، احتمالا بیشتر مردم در صورت تامین پول به سمت این مدل خودروها بروند و آهسته آهسته با کوچ مشتریان باقی مانده به بازار مونتاژی‌ها، بازار خودروهای داخلی به سمت بحران برود.
تلاش برای جذب خریداران به بازار
خودروسازان داخلی که با بحران نبود تقاضای کافی مواجه شده‌اند، برای تحریک متقاضیان، محدودیت‌های ثبت نام را تا حد زیادی کاهش داده‌اند. یکی از تغییراتی که به شدت توجهات را جلب کرده، کاهش مبلغ بلوکه از 350 میلیون تومان به 100 میلیون تومان است.
مورد دیگر، حذف شرط گواهینامه داشتن و حداقل سن 18 سال است. شرط دیگری که حذف شده است، نداشتن پلاک فعال بود.
بهترین راه حل برای جلوگیری از بحران خودرویی چیست؟
این روزها باید خودروساز به فکر بحران تقاضا در بازار باشد تا در بلندمدت با فرسایش جدی منابع مالی و تولیدی مواجه نشود. در چنین شرایطی باید از اصرار بر الگوهای فروش سنتی و یک سویه دست کشید و به جای فروش نقدی و قرعه‌کشی‌های بی‌حاصل به روش‌های دیگری روی آورد.
در شرایطی که متقاضیان حقیقی توان خرید خودرو را ندارند، فروش اقساطی هدفمند، راهگشا است اما نه با چک‌های سنگین، تضمین‌های غیرمنطقی و بازپرداخت کوتاه مدت. در شرایط فعلی، به نظر مشارکت هدفمند بخش خودرویی با بانک‌ها و نهادهای مالی برای ارائه تسهیلات درست خرید خودرو الزامی است.
در کنار این ابزارها، باید بازطراحی سبد محصول هم اتفاق بیفتد. با توجه به حذف تدریجی خودروهای اقتصادی از بازار و رشد روز افزون قیمت انواع محصولات، به نظر حرکت دوباره خودروسازان به سمت محصولات «اقتصادی» کمک کننده باشد.
انتهای پیام
