در شرایط کنونی جهان با شکل جدیدی از تجارت جهانی روبرو هستیم. بعد از پاندمی کرونا بسیاری از مرزهای جغرافیایی برای استفاده از فرصت‌های دورکاری و بهره‌مندی از نیروی کار متخصص برای شرکت‌ها از هر مکان و در هر زمانی فراهم شد؛ فرصتی که به اعتقاد کارشناسان می‌تواند به جبران کمبودهای کشور در حوزه صنعت و تجارت و کاهش فاصله آن با دنیا کمک کند.
به گزارش کاماپرس، به دنبال تحولات و تعاملات حاکم بر کشورها پس از کووید 19، بسیاری از مرزهای جغرافیایی شکست و فرصت دورکاری و بهره‌مندی از نیروی کار متخصص از کشورهای مختلف فراهم شد. با ظهور نرم افزارهای ترجمه، مانع موجود بر سر راه نیروهای کار برداشته شد و طی آن بسیاری از متخصصان و نیروهای کار با استعداد در دفاتر و مشاغل خدماتی و حرفه‌ای سایر کشورها مشغول به کار شدند. به عبارت دیگر در شرایط کنونی با شکل جدیدی از تجارت جهانی روبرو هستیم که به عقیده اقتصاددانان می‌تواند به شکوفایی بخش خدمات منجر شود.
به اعتقاد ریچارد بالدوین اقتصاددان برجسته موسسه آموزشی ژنو، بخش خدمات می‌تواند آینده تجارت جهانی را شکل دهد، به عنوان نمونه می‌توان به قابلیت انجام کارهای اداری به وسیله کارمندان سایر کشورها برای بنگاه‌ها و شرکت‌های کشورهای ثروتمند اشاره کرد.
موانع توسعه خدمات فناوری و کسب‌وکارهای آنلاین
به اعتقاد این اقتصاددان دو عامل نظام آموزشی ناکارآمد و ماهیت محافظت‌شده بخش خدمات در جهان ثروتمند می‌تواند توسعه خدمات فناوری و کسب‌وکارها را محدود کند. البته درباره ایران باید دو ریسک عدم اطمینان اینترنت و ملاحظات امنیتی را نیز اضافه کرد.
فرصت کسب درآمد دلاری از ایران
در همین رابطه بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه تکنولوژی معتقدند که ایران با بهره‌گیری از این فرصت و در کنار آن با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند بسیاری از کمبودها و عقب افتادگی‌ها در حوزه صنعت و تجارت را جبران کند. در این میان متخصصان ایرانی می‌توانند بدون پرداخت هزینه‌های مهاجرتی در بازارهای جهانی جذب شده و از سوی دیگر شرکت‌های ایرانی نیز می‌توانند با تکمیل زنجیره دورکاری و بسترسازی برای مهاجران و متخصصان دورکار، فرصت‌های بی بدیلی فراهم آورند.
بیشتر بخوانید:
با این حال متاسفانه به دلایل معلوم و نامعلوم این مسیر فعلاً در ایران مسدود است. از یک طرف مناسبات امنیتی و از طرف دیگر نبود زیرساخت‌های لازم به همراه سکوت قانون و قانونگذاران این فرصت مهم را با تعلیق و مانع روبرو کرده است.
موانع حضور نیروی کار ایرانی در بازارهای جهانی
سایت تجارت فردا در این گزارش با مشورت مجتبی توانگر نماینده مجلس شورای اسلامی، موانع حضور نیروی کار ایرانی در بازار جهانی خدمات را بررسی کرده که در ادامه بخشی از آن آمده است:
در این گزارش تاکید شده که کاهش موانع تکنولوژیک می‌تواند شرکت‌ها را به استخدام «مهاجر از راه دور» بیشتر در کشورهای کم‌دستمزد سوق داده و از مهاجرت بسیاری از افراد پیشگیری کند.
کارشناسان حوزه مهاجرت معتقدند که بی‌توجهی به دورکاری مهاجران، فرصتی از‌دست‌رفته محسوب می‌شود. چراکه دورکاری می‌تواند در نهایت به ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای پناهندگان و مهاجران کمک کند. البته نمی‌توان تاثیر دورکاری متخصصان بر کاهش تبعیض‌های جنسیتی و ناعدالتی‌های اجتماعی را نادیده گرفت.
فرصت‌ها و مزایای دورکاری
موانع تکنولوژیک بر سر راه دورکاری در دنیای امروز به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. با اعلام اتحادیه بین‌المللی مخابرات 5.3 میلیارد نفر از مردم جهان آنلاین هستند.
درحال حاضر فرصت‌های دورکاری رشد بی‌سابقه‌ای داشته است. این مساله اگرچه فضای خوبی در اختیار مهاجران و پناهندگان قرار داده، در عین حال با ایجاد فرصت برای متخصصان، از مهاجرت‌های غیرضروری نیز جلوگیری کرده است. Prithwiraj Choudhury پروفسور دانشکده بازرگانی هاروارد این ایده را «آینده کار از هر کجا» نامیده و عنوان کرده که این فرصت می‌تواند پدیده «فرار مغزها» را کم‌اثر کند.
با این روند، به زودی بسیاری از کسب‌وکارها به همکاری با تیم‌های از راه دور از مکان، ملیت و جنسیت‌های متنوع عادت می‌کنند. در گزارش موسسه هندرسون (گروه مشاوره بوستون) با بررسی بیش از 800 مدیر ارشد از 20 صنعت و 10 کشور، آمده که 95 درصد از این مدیران در حال برنامه‌ریزی برای پذیرش تیم‌های مختلف در سطح جهانی هستند.
دورکاری از عوامل موثر بر حفظ نیروی کار سازمان‌ها
در ادامه گزارش آمده است: بر اساس مطالعاتی در دانشگاه‌های آمریکا دورکاری از عوامل موثر بر حفظ نیروی کار سازمان‌ها شناسایی شده است؛ به عبارت دیگر تا ۱۰ درصد میزان حفظ نیروی کار را افزایش داده و ۵۴ درصد شاغلان نیز در صورتی که شغل جدیدی با امکان دورکاری به آنها پیشنهاد شود کار فعلی خود را رها می‌کنند. ۲۱ درصد حتی حاضرند به ازای این امکان، از تعطیلات خود نیز صرف نظر کنند. ۸۴ درصد مردم نیز فکر می‌کنند که دورکاری استرس را کاهش می‌دهد. دورکاری همچنین به برقراری «عدالت جنسیتی» کمک می‌کند. بر اساس آمارها ۵۳ درصد مادران شاغل در خانه در آمریکا اعلام کردند که ساعت کاری منعطف، مهمترین عامل حفظ شغلشان بوده و همچنین دورکاری مشارکت افراد با سن بالا را نیز تسهیل کرده است.
البته تجهیزات مهمترین امر تسهیل کننده دورکاری کارمندان است. لپ تاپ به جای کامپیوتر ثابت، پست الکترونیکی، ویدئوکنفرانس، پیام‌رسان و سایر نرم‌افزارهای اداری از جمله مهمترین خدماتی است که در دورکاری ضروری است.
نبود زیرساخت‌های لازم برای دورکاری در ایران
این در حالی است که در ایران زیرساخت‌های فنی دورکاری امن ایجاد نشده است. با این حال پیش‌بینی می‌شود که فناوری اطلاعات و ارتباطات، دورکاری را بیش از پیش ممکن کند و سازمان‌های آینده از تعداد اندکی کارمندان ثابت و تعداد زیادی کارمندان پاره‌وقت تشکیل شوند.
میزان سهم متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات از کل اشتغال به‌صورت مستمر رو به افزایش است. احتمال می‌رود این روند در ایران نیز طی شود و در نتیجه نیاز به نیروی انسانی متخصص فناوری اطلاعات و ارتباطات در همه بخش‌ها افزایش پیدا کند.
در همین راستا، رقابت جهانی در تدوین قوانین روادید و مهاجرت برای جذب کارآفرینان و متخصصان برتر حوزه فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) و مقایسه با وضعیت ایران از ضروری‌ترین منابع برای ایجاد کسب‌وکارهای موفق، جذاب و تربیت نیروی انسانی کارآمد است.
فرصت بهره‌مندی از متخصصان دورکار را دریابیم…
با توجه به مطالب مطرح شده از اهمیت دورکاری برای متخصصان تا مهاجران، به نظر می‌رسد که واقعیت جدید «کار از راه دور» هنوز در ایران مورد قبول و پذیرش واقع نشده است. باید این فرصت را جدی بگیریم، «متخصصان دورکار» این فرصت را فراهم می‌کنند تا از دانش و استعداد افراد برای منافع جمعی بهره برد. یکی از مهمترین دستاوردها در جهان مهاجران دورکار این است که به یکی از اصول جان رالز فیلسوف نزدیک می‌شویم؛ «برابری عادلانه فرصت‌ها، صرف نظر از اینکه فرد در کجا متولد شده است».
در پایان این گزارش نقل قول یکی از مدیران استارت‌آپی به عنوان پیوست آوره شده است: «فراموش نکنیم که مدیران، متخصصان و نخبگان زیادی از ایران مهاجرت کردند؛ اگر فرصت دورکاری برای آنان در ایران مهیا شود می‌توان از تخصص، تجربه و دانش به‌روزشده آنها در کشور استفاده کرد».
انتهای پیام
