به‌منظور ارتقای زیرساخت‌های لازم برای نگهداری و تغذیه یوزهای آسیایی در اسارت، مؤسسه خیریه نیکان ماموت یک دستگاه کانکس سردخانه‌ای را به سرمحیط‌بانی دلبر در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران اهدا کرد. این اقدام با هدف حمایت از یکی از نادرترین و ارزشمندترین گونه‌های در خطر انقراض ایران صورت گرفته است.
ذخیره‌گاه زیست‌کره توران که به‌عنوان دومین ذخیره‌گاه ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو شناخته می‌شود، زیستگاهی غنی از تنوع زیستی است که یوز آسیایی – گونه‌ای بومی و منحصر‌به‌فرد – در آن زیست می‌کند. این ذخیره‌گاه در استان سمنان واقع شده و نقش محوری در اجرای برنامه‌های حفاظتی از یوز آسیایی دارد؛ از جمله تکثیر در اسارت، ایمن‌سازی کریدورها، راه‌اندازی مراکز تحقیقاتی و تلاش برای ایجاد سایت فراجمعیت.
تغذیه یوزهای آسیایی در مرکز دلبر به‌صورت دستی انجام می‌شود و به همین دلیل، تأمین شرایط مناسب برای نگهداری گوشت از نظر بهداشتی و دمایی، از اهمیت بالایی برخوردار است. بر همین اساس، مؤسسه خیریه نیکان ماموت با طراحی، ساخت، تجهیز و نصب یک کانکس سردخانه‌ای در محل سرمحیط‌بانی دلبر، امکان نگهداری مقدار قابل توجهی گوشت در دمای استاندارد را فراهم کرده است. این زیرساخت جدید به‌طور مستقیم در بهبود کیفیت تغذیه، سلامت و شرایط زیستی یوزها تأثیرگذار خواهد بود.
دکتر سعید یوسف‌پور، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان، ضمن قدردانی از این اقدام، آن را نمونه‌ای از مشارکت مؤثر نهادهای مردمی در حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض دانست. وی با اشاره به اینکه یوز آسیایی ذخیره‌ای ژنتیکی است که متعلق به تمام بشریت است، تأکید کرد: «ضروری است که تمامی دغدغه‌مندان محیط‌زیست، با تکیه بر ظرفیت‌های مادی و معنوی خود، در حمایت از این گونه مشارکت کنند.
وی همچنین افزود: «حفاظت پایدار از یوز آسیایی بدون توجه به معیشت جوامع محلی ممکن نیست. لازم است برنامه‌هایی در دستور کار قرار گیرد که منافع اقتصادی و اجتماعی ساکنان منطقه با حفظ زیستگاه یوز آسیایی در تضاد نباشد. در این صورت، مردم محلی نیز همراه و همدل با اهداف حفاظتی خواهند بود».
در حال حاضر، در سایت تکثیر یوز آسیایی در اسارت واقع در توران، یک یوزپلنگ نر و پنج یوز ماده با نام‌های فیروز، ایران، دلبر، توران، آذر و ابریشم تحت مراقبت قرار دارند. همچنین، بر اساس آخرین آمار رسمی، کمتر از ۳۰ فرد یوز آسیایی دیگر در زیستگاه طبیعی خود در منطقه حضور دارند که ۱۸ فرد از آن‌ها در محدوده پارک ملی توران شناسایی شده‌اند.
با در نظر گرفتن هدف افزایش جمعیت این گونه در سال‌های آینده، نیاز به زیرساخت‌های تخصصی از جمله سردخانه‌های استاندارد برای نگهداری بلندمدت گوشت و سایر ملزومات تغذیه‌ای به‌شدت احساس می‌شود. کانکس سردخانه‌ای نصب‌شده در سایت دلبر، به‌عنوان بخشی از این زنجیره حیاتی، نقشی کلیدی در تداوم روند نگهداری و بهبود تغذیه یوزها ایفا می‌کند.
از دیگر نیازهای اساسی برای حفاظت مؤثر از یوز آسیایی، می‌توان به پایش مداوم زیستگاه‌ها، نصب دوربین‌های تله‌ای، استفاده از قلاده‌های ماهواره‌ای و تأمین نیروی انسانی متخصص اشاره کرد. این اقدامات برای بررسی وضعیت یوزها، تحلیل رفتارهای حرکتی و جلوگیری از خطرات احتمالی ضروری است.
در کنار این موارد، پروژه‌هایی نیز برای ایمن‌سازی مسیرهای پرخطر، به‌ویژه جاده عباس‌آباد – میامی در دست اجراست. فنس‌کشی، ایجاد روشنایی شبانه و فرهنگ‌سازی میان رانندگان به‌ویژه رانندگان کامیون، از جمله اقداماتی است که به کاهش تلفات جاده‌ای این گونه کمیاب کمک خواهد کرد.
در پایان، مؤسسه خیریه نیکان ماموت ابراز کرد که این اقدام می‌تواند سرآغازی برای مشارکت گسترده‌تر نهادهای مردمی، دولتی و علاقه‌مندان به محیط‌زیست در مسیر صیانت از یوز آسیایی باشد؛ گونه‌ای که در سال‌های اخیر به نماد برجسته حیات‌وحش ایران تبدیل شده است.
انتهای پیام
مرتبط با :
نیکان ماموت
