نزول بورس/ تازه‌واردها نگران هستند؛ حرفه‌ای‌ها آرام

هنوز شوق و شعف تازه‌واردهای بورس که از سودهای روزانه خود برای دوستان و نزدیکان‌شان می‌گفتند، فراموش نشده است. آنها که مشتاقانه سایرین را نیز به ورود به بازار سرمایه تشویق می‌کردند این روزها حال و روز خوشی ندارند و با ناامیدی شاخص‌ها و اخبار بورس را دنبال می‌کنند.

به گزارش کاماپرس، نزول بورس از سقف دو میلیون واحدی به محدودۀ یک میلیون و ششصد هزار واحد، بسیاری از تازه‌واردها را شوکه کرده است. آنها زودتر از آنچه انتظار داشتند با واقعیت‌های بازار سرمایه و روی دیگر سکۀ بورس مواجه شدند. در همین شرایط البته برخی حرفه‌ای‌ها و بورس‌بازهای قدیمی امیدوارانه شاخص‌ها را دنبال می‌کنند و با طبیعی دانستن چنین ریزش‌هایی بهترین فرصت‌های خرید و سرمایه‌گذاری را جستجو می‌کنند.

بهزاد رنجبر، در گزارشی که دیروز در صفحه‌های اقتصادی روزنامه همشهری منتشر شد، به تحلیل احوال این روزهای بورس پرداخت و نوشت: روند نزولی بازار سهام روز چهارشنبه نیزادامه یافت، نزولی که مطابق مستندات آماری و بررسی روند تاریخی بازارهای سهام در سراسر دنیا، کاملا طبیعی و جزئی از ذات بازار سرمایه است با این حال این روزها سهامداران تازه‌وارد و اتفاقا کم‌تجربه، تحت‌تأثیر این نزول دچار آشفتگی شده‌اند و حتی خیلی‌ها به‌دنبال مقصر می‌گردند و حتی در پی انجام اقدامات قضایی علیه مسئولان بازار سرمایه هستند.

بورس نزول کرده؛ نه نزول

اگر حتی یک‌بار به‌درستی نمودار سهام شرکت‌های بورس نه‌فقط در ایران بلکه در سایر نقاط جهان را دیده باشید و یا حتی برای چند لحظه شاخص‌های بورس را بررسی کرده باشید، متوجه می‌شوید که قیمت‌ها براساس یک الگوی خطی و مداوم با صعود یا نزول مواجه نمی‌شوند. در ادبیات مالی، رفتار قیمت‌ها خطی نیست و به‌صورت موجی یا اصطلاحا سینوسی حرکت می‌کند؛ به‌معنای اینکه بازار‌ها نمی‌توانند به‌صورت مدام صعود یا نزول کنند و اگرچه عمق و زمان این دوره‌ها متفاوت است اما در زمان‌های صعود دوره‌های نزول و در دوره‌های نزول دوره‌های صعود وجود دارد. با تکیه بر این مبانی در علوم مالی، کارشناسان فارغ از عوامل بنیادی که همیشه صرفا محرک‌هایی برای رشد یا کاهش هستند، قویا معتقدندکه روند نزولی بازار سهام در شرایط فعلی کاملا طبیعی است و آنچه اکنون در بازار سهام در حال وقوع است اگرچه ناشی از متغیر‌های اقتصاد کلان است اما یک اصلاح موقت است و هنوز برای استفاده از واژه سقوط برای نزول بازار سهام زود است. به‌زعم تحلیلگران آنچه در شرایط کنونی التهاب ایجاد کرده، رفتار هیجانی و ترس ناشی از دانش کم، به‌ویژه از سوی سهامداران کم‌تجربه است.

اخبار مهم بورس را بخوانید:

• فروش سهام زیان‌ده به قیمت بالا در بورس
• شاخص بورس از یک میلیون و 500 هزار عقب نشینی نمی کند
• سیگنال جدید بانک مرکزی به بورس و دلار

از نظر تکنیکی 2 تفاوت بین سقوط یا نزول در شاخص‌های بورس وجود دارد و یک سلسله اعداد کلیدی فیبوناچی برگرفته از لئوناردو فیبوناچی، ریاضیدان ایتالیایی برای محاسبه سقوط یا نزول در نظر گرفته می‌شود. از این منظر قیمت‌ها پس از صعود‌های مداوم به یک دوره استراحت مطابق با رفتار موجی یا سینوسی نیاز دارند و این اصلاح می‌تواند تا محدوده 23.6-38.2- 61.8- 78.6درصد از مسیر صعودی را دربربگیرد. به این معنا که چنانچه پس از یک‌دوره صعود قیمت‌ها تا این اعداد به سمت ارقام پایین‌تر نزول کنند نمی‌توان به آن واژه سقوط را اطلاق کرد و این دوره فقط دوره‌ای برای اصلاح روند‌هاست.
در واقع تا زمانی که میزان نزول بیش از 78.6درصد یا حتی در مواردی بیش از 99درصد نباشد، نمی‌توان به روند نزولی اتفاق افتاده واژه سقوط را اطلاق کرد و این کاهش صرفا بخشی از روند صعودی یا نزولی قبلی است.
تحلیلگران با استفاده از این مستندات و داده‌های علمی معتقدند آشفتگی ایجادشده در میان سهامداران که منجر به بروز تنش‌های بسیاری ظرف روز‌های گذشته به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی شده، ناشی از ناآشنایی آنان با علوم مالی و قواعد رفتاری بازار‌های سهام است. در روند تاریخی شاخص بورس به‌ویژه در 30سال گذشته نیز به‌وفور چنین دوره‌های نزولی با شدت و ضعف‌های مختلف مشاهده می‌شود و همه این مستندات بدون درنظر گرفتن اظهارنظر کارشناسان اثبات می‌کند که وقوع چنین دوره‌های نزولی چیز جدیدی نیست و جزء لازم بازار سهام است، اما آنچه اکنون نزول بازار سهام را بیش از قبل پررنگ کرده، هجوم خیلی عظیم سهامداران غیرحرفه‌ای به بازار سهام است.
بر این اساس خبرگان بازار سرمایه، به سهامداران پیشنهاد می‌کنند که از ترس و رفتار‌های هیجانی دست بردارند و تا زمان به‌تعادل‌رسیدن قدرت‌های درون بازار، با صبر و آرامش به ‌کار خود ادامه دهند. اتفاقا اغلب کارشناسان بر این باورند آنچه این روزها بیش از هر چیزی می‌تواند به تداوم روند نزولی بازار سهام دامن بزند، همین ترس و هیجان موجود در سهامداران است؛ چراکه آنچه صعود‌ها یا نزول‌های بازار سهام را می‌سازد رفتار خود ماست و بازار سهام چیزی جز مجموعه‌ای از رفتار‌های جمعی معامله‌گران یا خود ما نیست!

بازار سرمایه گران نیست

سینا سلیمانی، یک تحلیلگر بازار سرمایه درباره اینکه در شرایط فعلی چه باید کرد، می‌گوید: نزول‌های این روزهای بازار سهام، نزول‌هایی از جنس ترس است و نه منطق و بازار سرمایه هر روند غیرمنطقی را به سرعت به نقطه تعادل باز خواهد گرداند.
به‌گفته او امروز قیمت سهام با وضعیت عملکردی بسیاری از شرکت‌ها واگرایی غیرمنطقی ایجاد کرده که این روند حداقل برای یک هفته الی 10روز گذشته ادامه داشته است. بنابراین، نزول‌های این روزها می‌تواند آن بخش از روند باشد که منطقی نیست و به‌سرعت بازخواهد گشت. فقط کافی است کمی آرام باشیم و به اعداد و ارقام محاسبات سودآوری شرکت‌ها اعتماد کنیم.
او با یک بیان فنی‌تر توضیح می‌دهد: هم‌اکنون ارزش بازار سرمایه در حدود ۶ میلیون میلیارد تومان است که بخش عمده‌ای از این مازاد ارزش نسبت به کف ارزش بازار سرمایه، به‌دلیل عدم‌تقارن در افت سهام برخی شرکت‌های بزرگ نسبت سایر بخش‌های بازار است. اما در هر صورت، نسبت قیمت به درآمد بازار سرمایه با دلار 18 الی 20هزار تومانی، هم‌اکنون در سطح ۱۳ الی ۱۴واحد است. به‌گفته سلیمانی این عدد نسبت به یک‌ماه گذشته حدود ۵ واحد افت داشته و از محدوده ۱۸ الی ۲۰واحد به محدوده ۱۳واحدی رسیده است. بنابراین نمی‌توان گفت بازار سرمایه درحال حاضر گران است، بلکه باید گفت بازار سرمایه نزدیک به محدوده‌های کف ارزش خود قرار دارد.
این تحلیلگر خبره بازار‌های مالی اضافه می‌کند: این محاسبات برای سرمایه‌گذاران میان‌مدت و بلندمدت و همچنین نقدینگی‌های بزرگ بسیار بااهمیت و تأثیر‌گذار است. لذا به‌نظر می‌رسد هرچه عدد شاخص به سمت یک‌میلیون و 600هزار واحد یا پایین‌تر (معادل ارزش بازار ۶میلیون میلیارد تومانی) حرکت کند، جذابیت خرید سهام بیشتر می‌شود.

نزول بورس طبیعی است

نیما آزادی، مدرس بازار سرمایه و نویسنده چهار کتاب در حوزه بازار‌های مالی، درباره روند نزولی اخیر بازار سرمایه و آشفتگی سهامداران در کتاب شخصی‌اش می‌نویسد: معنی ندارد وقتی بازار مثبت است و همه‌‌چیز صف خرید دارد بگوییم منطق دارد و وقتی همه‌‌چیز منفی می‌شود بگوییم منطق ندارد.
او می‌افزاید: بازار نزولی به همان اندازه بازار صعودی طبیعی است. بنابراین به‌جای اینکه زیان‌هایمان را گردن افراد مختلف بیندازیم و پای مقامات، مسئولان و کارشناسان را وسط بکشیم، باید دنبال حل مشکل درون خود باشیم. او با تأکید بر اینکه اصلاح، طبیعت و ذات بازار است با ذکر مثالی توضیح می‌دهد: به‌طور مثال اگر سابقه سهام شرکت ملی صنایع مس را درنظر بگیریم، متوجه می‌شویم که سهام این شرکت در 5سال اخیر بالغ بر 9مورد اصلاح (نزول) داشته که بین 10 تا 35درصد بوده است. اگر قرار بود پس از هر اصلاحی اینقدر عصبی باشیم و حساسیت نشان بدهیم قطعا بازدهی از این سهام به‌دست نمی‌آوردیم. به‌گفته آزادی در بازار سرمایه باید طبق یک اصول و با آرامش کامل بر مبنای سیستم معاملاتی شخصی خود معامله کنیم و بپذیریم گاهی اشتباه می‌کنیم و گاهی سود خوب به‌دست می‌آوریم.

ترس سهامداران مشکل‌ساز است

محمد کاویانی، یک کارشناس و فعال دیگر بازار سرمایه معتقد است: سهامداران و افراد حاضر در بورس باید بدانند اصلاح، سقوط، ریزش و نوسان در ذات بورس قرار دارد و همه باید خود را برای چنین روزهایی آماده کنند. او تأکید می‌کند: طی روزهایی که شاهد صف‌های فروش بودیم میزان حجم معامله صورت‌گرفته در بورس بسیار پایین‌تر از آن چیزی بود که در روزهای سبز بازار معامله می‌شد. این نشان می‌دهد یک ترس در بازار وجود دارد که افراد دست از معامله‌کردن کشیده‌اند. به‌گفته او ریزش اصلی بازار طی هفته‌های گذشته بیشتر جنبه روانی و احساسی دارد تا جنبه واقعی. یعنی سهامداران ذهنیت منفی نسبت به بازار سرمایه پیدا کرده‌اند.
او تصریح می‌کند: از ابتدای اردیبهشت تا‌کنون بیش از 5.5میلیون کد بورسی جدید صادر شده است. این افراد به‌تازگی خرید و فروش را شروع کرده‌اند و سودهای کمی به‌دست آورده‌اند که بازار وارد فاز اصلاح شده است. عمده صف‌های فروش را این افراد تشکیل می‌دهند که نگران از دست دادن سرمایه خود هستند. پس یک رفتار هیجانی در بازار شکل گرفته که عمده تحلیل‌ها را از درجه اعتبار می‌اندازد.
کاویانی ادامه می‌دهد: آنچه مشخص است باید 2پارامتر مهم را در بورس مورد ارزیابی قرار دهیم. اول نرخ ارز و دوم نرخ تورم. برای اینکه بتوانیم درست بازار را تحلیل کنیم باید این 2پارامتر را مورد توجه قرار دهیم. دلیلی برای ریزش شاخص هم‌اکنون نسبت به نرخ‌های تورم و ارز وجود ندارد. تورم عدد بالای 30درصد را نشان می‌دهد. نرخ ارز نیمایی هم هر روز در حال افزایش است. نگاه بازار سرمایه در اکثر مواقع به بازار ارز است و در این بازار کاهش رخ نداده که بخواهیم از این طریق ریزش بازار سرمایه را توجیه کنیم.

هیجانات بورس بیشتر شده است

سعید راسخی یک استاد اقتصاد هم درباره دلایل نزول بازار سهام می‌گوید: به‌نظر می‌رسد اگر شوک منفی رخ ندهد، بورس به روند صعودی بلندمدت خود ادامه خواهد داد ولی دراین مسیر با نوسانات متعددی مواجه خواهد شد. البته ریزش بازار چندین‌بار در گذشته و طی سال‌های 1383 تا 1392 اتفاق افتاده و موضوع عجیبی نیست ولی تعداد کدهای معاملاتی تا سال1392 حدود 7 میلیون بوده که هم‌اکنون گفته می‌شود بالغ بر 15 میلیون کد بورسی وجود دارد که نشان می‌دهد عمق بازار بیشتر شده است. او همین عامل را یکی از دلایل افزایش حساسیت‌ها نسبت به بازار سرمایه معرفی می‌کند و توضیح می‌دهد: همین موضوع باعث شده که خواسته یا ناخواسته، بورس به یک متغیر اقتصاد سیاسی تبدیل شود که قطعا نیاز به مراقبت و صیانت بیشتری خواهد داشت. بنابراین اگرچه هیجانات در بورس به‌دلیل شرایط اقتصاد سیاسی و همچنین دانش ناکافی افراد، بیشتر از قبل شده است، ولی انتظار می‌رود با خروج افراد عجول از بازار، ثبات بازار افزایش یابد.
او تأکید می‌کند: بازار سرمایه نیز همچون هر بازار دیگری، نوسان و اصلاح زمانی و قیمتی خود را تجربه می‌کند. در عین حال هنوز هم حمایت بلندمدت بازار برقرار بوده و دوباره شاهد روند صعودی در این بازار خواهیم بود. به‌گفته او دولت می‌تواند با سیاست‌های مناسب اقتصاد کلان، ایجاد اعتماد، انتشار اخبار خوب و همچنین با هماهنگی‌های اداری و سیاسی به توسعه و تعمیق بازار سرمایه کمک کند.

برای دسترسی سریعتر به اخبار مهم  روز، عضو کانال تلگرام کاماپرس شوید. برای عضو شدن اینجا را کلیک کنید.

انتهای پیام