استفاده از سرویسهای بینالمللی، اینترنت باثبات میخواهد
فائزه صدر - در دورانی که هوش مصنوعی تمام علوم را بلعیده و از ارزش دانستن در میان انسان ها کاسته شده، مجهز بودن به سیستمهای نرمافزاری پیشرو که استفاده از این فناوری جدید را سادهسازی کند، دیگر یک نیاز نیست؛ بلکه ضرورتی است برای بقا.
صابر سیدعلی، مدیرعامل شرکت سامیکس و مشاور تحول دیجیتال در گفتوگو با کاماپرس به تشریح مسیری در تلاقی دو دانش مهندسی صنایع و علوم کامپیوتر پرداخته که کسبوکارها را به نرمافزارهای مدیریتی بینالمللی متصل میکند.
برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.
سامیکس چطورمتولد شد؟
شکلگیری مجموعه سامیکس داستان جالبی دارد؛ ما تعدادی از دانشآموزان دبیرستان علامه حلی بودیم که در رشته مهندسی صنایع دانشگاه تهران در حال تحصیل بودیم. یکی ازدوستان من دانشجوی علوم کامپیوتر دانشگاه شهید بهشتی بود. بعد از ورود به دانشگاه با هم درباره این موضوع که اگر رشته صنایع و کامپیوتر در کنار هم قرار بگیرند مزیت رقابتی خوبی ایجاد میکنند، گپ میزدیم. در دوران دانشجویی وقتی کار میکردیم متوجه میشدیم به نرمافزار و خدمات مشاورهای به طور همزمان نیاز است که از مهندسین صنایع بر میآید، ولی کمتر شرکتی این دو حوزه را در کنار هم داشت.
در دانشگاه تهران انجمن علمی وجود داشت و فعالترین دانشجویان مهندسی صنایع آنجا حضور داشتند؛ تحریریهای تشکیل داده بودند و نشریهای به نام "فن صنایع" منتشر میشد. بهترینهای آن دوره را در انجمن جذب کرده بودیم. جالب است بدانید در سال 1384 که شرکت تاسیس شد، هسته مرکزی اعضای موسس شرکت سامیکس از انجمن علمی مهندسی صنایع دانشگاه تهران و دوست من از علوم و کامپیوتر شهید بهشتی بودند. ما دور هم جمع شدیم و تصمیم به تاسیس شرکتی گرفتیم که در حوزه MIS کار کند. آن زمان بحث MIS بسیار جذاب بود و بعد از گذشت 19 سال هنوز هم کار MIS انجام میدهیم و در حوزه سیستمهای اطلاعاتی و مدیریت تمرکز کردهایم. حتی اسم سامیکس مخفف سیستمهای اطلاعاتی مدیریت یکپارچه بود.
در آغاز از مرکز رشد واحدهای فناوری دانشگاه تهران که زیر مجموعه پارک علم و فناوری دانشگاه تهران بود، اتاقی کوچک اجاره کردیم و به جای پرداخت اجاره، برایشان پروژه نرمافزاری اجرا کردیم. این اولین پروژه نرمافزاری ما بود و کار سامیکس به این صورت شکل گرفت.
اولین مشتری ما یک شرکت مهندسین مشاور بود و نیاز به چند سیستم اطلاعاتی داشتند که این سیستمها را برایشان پیادهسازی کردیم. اولین قرارداد را در ابتدای سال 1385 به مبلغ دو میلیون و 300 هزار تومان بستیم. حقوق پایه حدود 150 تا 200 هزار تومان بود و آن زمان چنین رقمی برای خودش عددی بود. ما چند ماه برای آنها کار انجام دادیم و چون رضایت داشتند کار شرکت آغاز شد.
چه نیازی در بازار دیدید که توانمندی، دانش و اشتیاقی که داشتید را در این کسبوکار متمرکز کردید؟
باید به طور خلاصه به فلسفه ماموریت شرکت سامیکس اشاره کنم. ما دیدیم که بهترین ابزار برای مدیریت شرکتها، ابزارهای مدیریتی است ولی تمام شرکتها در پیادهسازی و اجرای این سیستمهای نرمافزاری دچار مشکلاتی هستند. ما سعی کردیم مجموعهای باشیم که دو حوزه دانش مهندسی صنایع و نرمافزار را در کنار هم قرار بدهیم و با ترکیب آن ها بهترین خدمات را برای پیادهسازی سیستمهای اطلاعاتی سازمانی را ارائه بدهیم. برای اینکه این اتفاق بیفتد متخصصان دو حوزه را در کنار هم قرار دادیم تا این مهم محقق شود. سامیکس با ترکیب دو حوزه دانشی نرم افزار و مهندسی صنایع با تمرکز بر پیادهسازی نرمافزارهای سازمانی شکل گرفت.
اوایل دهه 80 رشته مهندسی صنایع در حال رسیدن به بلوغ بیشتر بود، هر سال کنفرانس مدیریت صنایع برگزار میشد. شما در فرآیند تجاریسازی ایدهها یا در دانش مهندسی صنایع در ایران بر کدام نقطه تاریخ ایستاده اید؟ آیا در این کار رقیب داخلی داشتید؟
حتما رقبایی داشتیم و هنوز هم در این بازار رقبایی وجود دارد. ما حدودا 9 سال در کنفرانسهای دورهای سالانه و کنفرانس دیگری تحت عنوان مدیریت پروژه شرکت کردیم. هر سال همان شرکتکنندههای سال قبل را میدیدیم، همدیگر را میشناختیم و دیگر فرد جدیدی در آن کنفرانسها حضور نداشت که ما آنها را نشناسیم یا با آنها ارتباط نگرفته باشیم. از این رو در سالهای بعد از کرونا شرکت در همایشهای حضوری را کم رنگ کردیم و سامیکس به صورت فصلی وبینار هایی با حضور 500 تا 600 نفر برگزار میکند و در هر وبینار موضوعی تخصصی را اطلاعرسانی میکنیم. ما برای ارتباطگیری با مخاطبان خود از این روش استفاده میکنیم. شرکت سامیکس چندین سال در کنفرانسهای مدیریت پروژه مقاله داشت. ما چند سال به طور جدی ارائه داشتیم و با رقبا در ارتباط بودیم.
نرم افزارهای سازمانی ابزاری مشخص هستند. بخشی از آنها سیستمهای جامع نرمافزاری، مالی، حسابداری، خرید و فروش و تولید هستند که ما سیستم ERP را معادل آن ها میدانیم. تفاوت سامیکس شروع کار با بومیسازی نرمافزارهای مایکروسافت بود. ما با سفارشیسازی آن نرمافزارها در بازار جا افتادیم. در حوزه ERP رقیب ما شرکتهایی هستند که سیستم های جامع نرمافزاری دارند. در حوزه سیستمهای منابع انسانی رقیب ما شرکتهایی نظیر چارگون و... هستند. در سیستمهای CRM ما CRM مایکروسافت را پیادهسازی میکنیم ولی شرکتهایی هستند که CRM بومی را ازصفر تولید کردهاند و شرکتهای دیگری هستند که خدمات CRM مایکروسافت را ارائه میدهند، ولی در حوزه سیستمهای مدیریت پروژه میتوانم بگویم سیستم و نرمافزاری بیرقیب ارائه دادهایم. به کمک شیرپوینت مایکروسافت تمام فرمهای مدیریت پروژه را اتوماسیون کردهایم و هنوز هم یکی از حوزههای اصلی کار شرکت سامیکس پیادهسازی نرم افزارهای مدیریت پروژه برای مشتریان است و مشتریانی از مجموعههای دولتی یا خصوصی، نیمه خصوصی و هولدینگهای مختلف داریم.
در مصاحبه ها از فوتبالیستها سوال میشود مهمترین گلی که زدهاید کدام بود یا قدرترین بازیکنی که در مقابلش توپ زدهاید که بود؟ سوال من از شما این است که مهمترین کار شرکت سامیکس که باعث افتخار شماست کدام محصول یا پروژه است؟
بهترین سلوشن نرمافزاری اصلی که امروز به مشتریانمان ارائه میدهیم ERP مایکروسافت است که برای بازار ایران بومیسازی شده است. این اقدامی بزرگ بود چون نیاز به حضور این نرمافزارهای استاندارد در ایران احساس میشد. بسیاری از نرمافزارهای داخلی علیرغم اینکه قوی هستند در حوزههایی از جمله بحث پلنینگ، برنامهریزی تولید، بهای تمام شده، پیشبینی جریان نقدینگی و... ضعفهایی دارند که ERP های بینالمللی این ضعفها را ندارند و سالها است این مسائل را حل کردهاند. ما ERP مایکروسافت را برای ایران بومیسازی کردیم و مجموعههای بزرگی مثل گروه اسنپ، کارخانجات عالیس، هولدینگهای بزرگ فولاد و... از این سیستم ما استفاده کردند. البته تیمهای داخلی آنها نیز آنقدر قوی بودند که این سیستم بعد از استقرار به آنها واگذار شده و از پس پشتیبانی این نرم افزار بر میآیند.
با بررسی تجارب و کارهای شرکت سامیکس میبینیم این مفهوم در ادبیات تجاری جدید و لوکس است. این مجموعه توجه ویژهای به هوش تجاری دارد. نگاه شما به مفهوم هوش تجاری چگونه است؟
هوش تجاری تجربهی Business Intelligence است. این حوزه در فضایی از نرمافزارهای سازمانی قرار میگیرد که نوک هرم MIS است؛ یعنی جایی که نه فقط یک گزارش مدیریتی، بلکه یک تحلیل یا یک بینش جدید دریافت میکنید. یعنی کمک میکنید دادهها و اطلاعات سازمان منجر به درک یا تصمیمسازی شود. آنجاست که مفهوم هوش تجاری مطرح میشود.
هوش تجاری چندین حالت مختلف دارد. زمانی هوش تجاری فقط باید موضوعی را برای ما تحلیل کند و عمق تحلیلی بهتری ارائه دهد، اما گاهی به دنبال هوش تجاری هستیم که دلایل و علل اتفاقات را برایمان تحلیل کند. هوش تجاری میتواند در بالاترین سطح به ما بگوید که بهعنوان یک سازمان، برای بهتر شدن شرایط یا بهبود یک شاخص، چه راهکاری پیشنهاد میشود. این ایدهآل هوش تجاری است و ما از ابزارهایی برای این موضوع استفاده میکنیم.
Power BI از جمله ابزارهایی در خانوادهی مایکروسافت است که بسیاری از شرکتهای نرمافزاری داخلی نیز از این ابزار برای ساخت گزارشها و داشبوردهای اطلاعاتی استفاده میکنند. فرقی نمیکند دیتا کجا باشد؛ این ابزار، ابزاری قوی است که به تمام سورسهای اطلاعاتی متصل میشود و میتواند لایههای مختلف هوش تجاری را محقق کند.
بازخوردی که در این سالها از مشتریان گرفتهاید چقدر برای شما رضایتبخش بوده است؟
بهترین روش شناخته شدن شرکتهایی که کار آنها ارائهی خدمات است، از طریق مشتری راضی اتفاق میافتد. ما این افتخار را داشتیم که بسیاری از مشتریان جدیدمان از طریق مشتریان قدیمی با ما آشنا شدهاند. این معرفیها بهگونهای بود که برای یک مقطع زمانی نسبتاً طولانی، روش بازاریابی و تبلیغات را بهصورت سنتی دنبال نکردیم و کل فرایند مارکتینگ ما بهصورت Inbound و صرفاً با اطلاعرسانی انجام میشد.
خدا را شکر میکنیم که بعد از این مدت فعالیت در بازار، برند سامیکس و تجاربی که در این ۱۹ سال داشته، با رتبهی انفورماتیک، دانشبنیان بودن، رزومهی همکاری با ۳۰۰ شرکت نرمافزاری، به برندی شناختهشده تبدیل شده و برای مشتریان جدید نیز پروژه انجام میدهیم.
مهمترین بحث این است که یک برند بتواند تجربیاتی از خود بهجا بگذارد که وقتی نیازی مطرح میشود، مشتریان قبلی بگویند ما از این شرکت نتیجه گرفتهایم و سیستم مدیریت مستندات، پرتال، CRM یا سایر نرمافزارها را از این شرکت تهیه کنید. این اتفاق بسیار ارزشمند است.
البته وضعیت به این شکل نیست که ما مشتری ناراضی نداشته باشیم؛ بههرحال دیکتهی نانوشته غلط ندارد. اما معمولاً رویکرد ما این بوده که پروژه را بهدرستی انجام داده و حتی فراتر از انتظار اولیهی مشتری حرکت کنیم، چون نگاه ما به سرویسدهی و خدمات سازمانها، نگاهی بلندمدت است.
در طول پروژههای نرمافزاری معمولاً تغییراتی در سازمانها رخ میدهد. اگر از من بپرسند مهمترین دلیل شکست یک پروژهی نرمافزاری یا نرسیدن آن به اهداف تعیینشده چیست، میگویم عدم ثبات در سازمانهای مخاطب و مشتری؛ که معمولاً با تغییر مدیران یا تغییر نیازها رخ میدهد. این موارد باعث میشود یا نتوانند منابع کافی به پروژه اختصاص دهند یا زمان لازم برای به سرانجام رساندن پروژه را تأمین نکنند، زیرا اولویتها تغییر میکند و پروژه به نتیجه نمیرسد.
ما در شرکت سامیکس همواره سعی کردهایم رضایت مشتری را جلب کنیم و حتی یک قدم فراتر از انتظار اولیهی آنها عمل کنیم. همین رضایت باعث میشود برای تهیهی سایر نرمافزارهای موردنیاز خود نیز به ما مراجعه کنند. ما مشتریانی داریم که بیش از ۱۵ سال است با ما همکاری میکنند.
بهعنوان کسبوکاری که در بستر وب فعالیت میکنید و در نقطهی تلاقی مهندسی کامپیوتر و مهندسی صنایع قرار دارید؛ با چه چالشهایی درگیر هستید؟
ابتدا این اصلاحیه را داشته باشم که اگرچه شرکتهای داخل کشور بزرگترین بخش مشتریان ما را تشکیل میدهند، اما به دلیل کار با نرمافزارهای استاندارد بینالمللی و فعالیت در فضای شرکتهای بازرگانی، تولیدی و خدماتی بزرگ، مسیر کاری ما به سمتی رفته که این شرکتها برای تأمین صادرات، واردات و سایر فعالیتهای بینالمللی، نیازمند داشتن دفاتر یا شعباتی در خارج از کشور هستند. این مجموعهها در کشورهای دیگر نمایندگی، شرکت زیرمجموعه و ساختار هولدینگی دارند و شرکت سامیکس بازار مناسبی برای ارائهی خدمات به آنها ایجاد کرده است.
مهمترین دغدغه، زیرساختهای کشور است. برای ارائهی خدمات نرمافزاری، بستر اینترنت و دیتاسنترها باید سرویسدهی مناسبی داشته باشند. آنچه ما را نگران میکند، ثبات و کیفیت زیرساختهای حوزهی فناوری اطلاعات است. ما به اینترنت پایدار نیاز داریم، نیاز داریم دیتاسنترها سرویس باکیفیت ارائه دهند و بتوانیم از سرویسهای بینالمللی استفاده کنیم.
گاهی سرویسهای بینالمللی روی کاربران ایرانی تحریم اعمال میکنند و گاهی زیرساختهای کشور روی این سرویسها فیلترهایی ایجاد میکند. در نهایت کیفیت سرویسی که ارائه میشود، بهویژه سرویسهایی که بر بستر زیرساختهای ابری جهانی مانند آمازون، گوگل یا مایکروسافت هستند، تحت تأثیر قرار میگیرد. محروم شدن شرکتهای ایرانی از این بسترها یعنی تکنولوژیای که برای جهان تولید شده، از دسترس یک بخش حذف شود. همانطور که ممکن است عدهای در دنیا به دلیل عدم دسترسی به دارو جان خود را از دست بدهند، در کسبوکار ما نیز اگر شرکتهای داخلی از راهکارها محروم شوند، بقای آنها در بازار رقابتی به خطر میافتد. جالب است بدانید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بهعنوان متولی این حوزه، یکی از مشتریان سامیکس است.
موضوع زیرساخت با امنیت داده نیز ارتباط دارد. آیا این حوزه میتواند تهدیداتی برای امنیت داده در کشور ایجاد کند؟
بله، قطعاً. امروز بسیاری از کشورها سیاستهایی دارند که دادهها باید روی دیتاسنترهای داخلی ذخیره شوند تا تمرکز داده حفظ شود. اما در ایران بسیاری از کاربران مجبور به استفاده از VPN هستند که خود این ابزارها از نظر امنیتی و مسیری که داده از کشورهای دیگر عبور میکند، کاملاً ناامن است و میتواند امنیت داده و اطلاعات را تهدید کند.
در کسبوکار سامیکس، ما مسئول امنیت اپلیکیشن و شبکه هستیم. اینکه دادهها چگونه در دسترس قرار بگیرند و کاربران با چه ترتیبی به آنها دسترسی داشته باشند، در حوزهی مسئولیت ماست و لایهی نرمافزار در اختیار ماست. اما مسائلی مانند لو نرفتن پسورد کاربران نیازمند رعایت اصول امنیتی از سوی خود سازمانهاست. البته ما از مکانیزمهایی مانند توکنهای امنیتی استفاده میکنیم تا لایهی ورود ایمنتر شود.
بهعنوان مثال، سیستمی برای سازمان راهداری و حملونقل اجرا کرده بودیم که داشبورد مدیریتی آن در اختیار مقام وزارت قرار داشت. یوزرنیم و پسورد با یک لایهی امنیتی تکمیلی و توکن محافظت میشد که مانع بروز مشکل میشد.
در این فضای کسبوکار، آیندهی شرکت و بازار را چگونه پیشبینی میکنید؟ برنامههای توسعهای سامیکس چیست؟
دورنمای آینده، چه برای صنعت ما که یک صنعت خدماتدهنده است و چه برای سایر صنایع ایران، به گشایشهای سیاسی و اقتصادی وابسته است. در چند سال گذشته، رکود و بیثباتی اقتصادی باعث شده حتی سیستمهای نرمافزاری پیشرو که معمولاً برای هر سازمانی ضروری هستند، با چالش مواجه شوند.
بخشی از این سیستمها متعلق به دوران رشد و شکوفایی هستند و هرچه ثبات بیشتر باشد، صنعت نرمافزار نیز امکان رشد بیشتری خواهد داشت. پیشبینی من این است که حرکت به سمت نرمافزارهای کلود افزایش پیدا کند و استفاده از نرمافزارهای بینالمللی بیشتر شود.
با توجه به محدودیتهای زیرساختی کشور، ما برای برخی مشتریان راهکارهای هیبریدی ارائه دادهایم؛ بهگونهای که دادهها روی کلود نگهداری میشوند و همزمان یک نسخهی بکآپ نیز وجود دارد تا در شرایط خاص استفاده شود. بهدلیل اختلالهای کوتاهمدت، مشتریان را از مزایای کلود محروم نمیکنیم.
در حوزهی توسعه، آینده را بهشدت وابسته به رشد هوش مصنوعی در نرمافزارهای سازمانی میدانم. دستیار هوش مصنوعی سازمانی یا دستیار مدیرعامل بهصورت یک ربات هوشمند، روی تمام نرمافزارهای سازمانی اضافه خواهد شد.
ما از دوران رابطهای دستوری (DOS) عبور کردیم، به رابطهای گرافیکی رسیدیم و حالا وارد دورانی میشویم که هوش مصنوعی از طریق صدا، تصویر، اسکن چهره و حتی زبان بدن با کاربر ارتباط برقرار میکند. این تحول ادامهدار خواهد بود.
تمام تمرکز توسعهی ما بر بومیسازی هوش مصنوعی و ارائهی آن به مشتریان است. امروز نیز برخی مشتریان ما از هوش مصنوعی در تحلیل دادهها استفاده میکنند. ما هوش مصنوعی را به نرمافزار متصل میکنیم تا مدیر بتواند سؤال بپرسد و پاسخ دقیق دریافت کند. جنگ اصلی، جنگ دقت پاسخدهی است تا این ابزار به یک سیستم تخصصی تبدیل شود.
در آینده، ارزش «دانستن» برای انسان کاهش مییابد و مهارت استفاده از هوش مصنوعی اهمیت بیشتری پیدا میکند. البته مدیریت این ابزارها همچنان بر عهدهی انسان خواهد بود.
در پایان از این فرصت استفاده میکنم و اعلام میکنم که ما از همکاری با علاقهمندان، چه در قالب مشتریان جدید و چه منابع انسانی، استقبال میکنیم.
انتهای پیام
