وضعیت نصب اپ های ایرانی در زمان جنگ و بعد از آن / گزارش متریکس

در این گزارش، بازه زمانی مورد بررسی به سه دوره اصلی تقسیم شده است: پیش از جنگ از تاریخ ۱۱ خرداد تا ۲۲ خرداد، دوران جنگ از ۲۳ خرداد تا ۳ تیر، و پس از جنگ از ۴ تیر تا ۱۵ تیر.

انفجار نصب ارگانیک برخی اپ‌ها حین جنگ؛ وقتی کاربران خودشان دنبال اپ‌ها می‌گردند!

در طول جنگ، برخی اپلیکیشن‌ها شاهد یک افزایش نجومی در نصب‌های ارگانیک بوده‌اند. دسته‌هایی مثل اپ‌های «خبری» رشد عجیب +۵۳۷۶٪ داشتند یا اپ‌هایی مثل «شبکه‌های اجتماعی» با +۴۶۹٪ رشد نصب ارگانیک در حین جنگ مواجه شدند. برخی بازی‌ها هم رشد زیادی داشتند؛ مثلاً بازی دسته‌ی «کلمات» با بیش از +۴۴۹٪ رشد.

این نشان می‌دهد که در دوران بحران، کاربرها بدون تبلیغ یا کمپین، خودشان به دنبال اپ‌هایی برای سرگرمی، اطلاع‌رسانی یا تعامل اجتماعی رفته‌اند.

برای دیدن اعداد نمودار در تصویر بالا، می توانید به صفحه اینسایت متریکس مراجعه کنید.

ریزش چشمگیر بعد از جنگ؛ افت اعتماد یا بازگشت به عادت قبلی؟

اما به‌محض پایان بحران، تقریباً در تمام دسته‌هایی که در این 12 روز رشد نصب ارگانیک داشته‌اند، ریزش اتفاق افتاد. برای مثال «اخبار» که در دوره‌ی جنگ رشد شدید داشت، بعد از جنگ با سقوط -۹۵٪ مواجه شد. و یا در دسته‌های بازی نیز «کلمات»، «اکشن» و «سرگرمی»همگی با کاهش بالای -۵۰٪ مواجه شدند. این افت شدید می‌تواند به دلایل مختلفی باشد؛ از جمله پایان نیاز فوری، بازگشت به اپ‌های خارجی یا شاید بی‌اعتمادی به اپ‌های داخلی پس از بحران.

استثناها؛ اپهایی که بعد از جنگ هم رشد کردند!

تعداد کمی از دسته‌ها توانستند روند افزایشی خودشان را بعد از جنگ هم حفظ یا حتی تشدید کنند. مهم‌ترین اپ، دسته‌ی «سبک زندگی» است با رشد +۱۹۱٪ در نصب‌های ارگانیک پس از جنگ؛ که نشان‌دهنده‌ی علاقه کاربران به اپ‌هایی با محتوای سبک زندگی و شاید روانشناسی یا توسعه فردی است. همین‌طور اپ‌ دسته «خدمات» هم با رشد +۱۴٪ روند مثبتش را حفظ کرد.

جالب است که در دسته‌ی بازی، اپ‌های «کودکانه» هم برخلاف روند کلی، بعد از جنگ همچنان با رشد +۲۲٪ همراه بوده‌اند؛ شاید به دلیل تثبیت اپ‌های آموزشی یا بازی‌های کودکانه‌ای که در بحران معرفی شده بودند.

جمع‌بندی: رشد انفجاری در بحران، اما ناپایدار پس از بحران

به‌طور کلی، داده‌های متریکس نشان می‌دهد که در دوران بحران، رفتار کاربران به‌شدت واکنشی، غریزی و معطوف به یافتن راه‌حل فوری بوده است. نصب ارگانیک برخی اپ‌ها چندین برابر شده، اما پایداری این رفتار کم بوده و بسیاری از کاربران بعد از بحران این اپ‌ها را رها کردند.

این موضوع برای مارکترها و توسعه‌دهنده‌ها یک سیگنال مهم است: فرصت دیده شدن در بحران‌ها وجود دارد، ولی حفظ کاربر نیاز به ارزش بلندمدت و اعتمادسازی دارد.

کاهش نصب ارگانیک برخی اپلیکیشن‌ها در بحران جنگ

در دوران جنگ، برخی اپلیکیشن‌ها شاهد افت جدی در نصب‌های ارگانیک بودند؛ دسته‌هایی مثل بازی‌های مسابقه‌ای و شبیه‌سازی، همچنین اپ‌های مالی و سفر بیشترین کاهش را تجربه کردند. اما بلافاصله بعد از جنگ، دو سناریو شکل گرفت: بعضی از اپ‌ها توانستند تا حدی رشد و بازیابی داشته باشند (مثل آموزشی، سلامت و مسابقه‌ای)، درحالی‌که برخی دیگر همچنان در مسیر ریزش و بی‌اعتمادی کاربران باقی ماندند! در ادامه بیشتر به این اپ ها پرداخته ایم.

افت ارگانیک در دوران جنگ

بزرگ‌ترین کاهش‌ها در نصب ارگانیک اپها مربوط به مسابقه (-33٪) و شبیه‌سازی (-23.6٪) در دسته‌ی بازی‌ها، و «مالی» (-27٪) و «سفر» (-26.6٪) در دسته‌ی برنامه‌ها بوده است. این یعنی در دوران بحران، کاربرها کمتر به‌صورت خودجوش سراغ این اپ‌ها رفته‌اند؛ احتمالاً به‌دلیل کاهش سفر، احتیاط مالی و تمرکز روی نیازهای خبری/سرگرمی و …

 دو سناریو پس از جنگ: بازیابی یا سقوط…

پس از جنگ، نصب برخی از اپ‌ها تا حدی برگشت: مسابقه +51٪، آموزشی +13.5٪ و سلامت و تناسب اندام +13.1٪. اما اپ‌های حوزه سفر(-9.7٪) و مالی(-4.5٪)، همچنان در مسیر نزولی‌ ماندند! یعنی بحران تمام شده، ولی رفتار کاربران برای این حوزه‌ها هنوز به روال پیشین برنگشته.

واکنش کاربران: از سقوط تا بازگشت!

اپ‌ها مالی و سفر: حتی بعد از جنگ هم ریزش داشتند؛ این می‌تواند نشانه‌ی کاهش اعتماد یا کارایی این اپ‌ها، محدودیت‌های پس از بحران، یا مهاجرت کاربر به سرویس‌های جایگزین باشد.

اپ‌های سلامتی، آموزش، بهره‌وری: یا ثابت مانده‌اند یا کمی رشد کرده‌اند؛ کاربر به تدریج به روتین‌های شخصی و توسعه فردی برگشته است.

بازی‌های مسابقه‌ای: در حین جنگ افت کردند اما بعد از آن جهش خوبی داشتند؛ احتمالاً برای جبران خلأ تفریحی دوران جنگ یا به‌خاطر ارائه آپدیت‌های جذاب پس از آن باشد.

 

 استراتژی محصول و مارکتینگ: مسیر بعد از بحران

اپ‌های مالی و سفر: اپلیکیشن‌های مالی و سفر برای موفقیت در بازگشت کاربران نیازمند سه محور کلیدی هستند: بازفعال‌سازی (Reactivation) مؤثر، اعتمادسازی از طریق امنیت و شفافیت، و ارائه‌ی ارزش افزوده‌ای که برای کاربر قابل لمس باشد.

برای دسته‌هایی که به روال قبل برگشته‌اند مانند آموزشی، سلامت و تناسب اندام و مسابقه: از طریق بهینه‌سازی فرآیند آن‌بوردینگ و ارائه‌ی پروموشن‌های جذاب، می‌توان به حفظ رشد کمک کرد.

تحلیل منشأ ترافیک ارگانیک (مانند جست‌وجو، استورها و شبکه‌های اجتماعی) و تمرکز بر بهینه‌سازی ASO و SEO می‌تواند به کاهش فاصله‌ی ایجاد شده بین عملکرد پیش از بحران و وضعیت پس از آن کمک کند.

تغییرات نصب حاصل از کمپین‌ها (غیرارگانیک)

داده های متریکس نشان می دهد که در دوران جنگ، کمپین‌های تبلیغاتی اپلیکیشن‌ها تغییر مسیر قابل توجهی داشتند. تمرکز بودجه و تقاضا از اپلیکیشن‌های خدماتی مثل مالی و سفر به‌سمت بازی‌ها، آموزش و برنامه‌های خبری جابه‌جا شد. داده‌ها نشان می‌دهد این الگو حتی پس از جنگ هم ادامه یافت؛ به‌طوری که برخی دسته‌ها جهش چشمگیری داشتند، اما برخی دیگر در مسیر نزولی باقی ماندند.

 

انفجار نصب‌های ناشی از کمپین‌های تبلیغاتی در طول جنگ

در دوره‌ی جنگ، کمپین‌های تبلیغاتی (یا حداقل اثربخشی آن‌ها) برای برخی دسته‌های اپلیکیشن با رشد چشم‌گیری همراه بود. به‌عبارت‌دیگر، در این دسته‌ها تعداد نصب‌هایی که مستقیماً از کمپین‌های تبلیغاتی به‌دست آمدند، افزایش قابل توجهی داشت.

در بخش بازی‌ها، اپلیکیشن‌های زیر بیشترین رشد را در نصب کمپینی تجربه کردند:

کودکانه: +461%

استراتژی: +542%

مسابقه‌ای (رِیسینگ): +375%

شبیه‌سازی: +180%

در بخش برنامه‌ها نیز اپلیکیشن‌های خبری رشد بالایی در نصب ناشی از کمپین داشتند:

برنامه‌های خبری: +450%

آموزشی: +52%

پیام واضح است: در شرایط بحران، بودجه‌های تبلیغاتی و همچنین تقاضای کاربران به‌سمت سرگرمی (بازی‌ها) و اطلاع‌رسانی (اخبار) و آموزشی سوق پیدا کرده است.

 کاهش شدید بودجه و نصب در اپلیکیشن‌های روزمره

هم‌زمان با افزایش نصب برخی اپلیکیشن‌ها در طول جنگ، نصب‌های حاصل از کمپین‌های تبلیغاتی مربوط به برخی دیگر اپلیکیشن‌های روزمره با افت شدیدی مواجه شد.

مثلا نصب‌ حاصل از کمپین‌ها در اپ‌های زیر به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت:

ابزارهای کاربردی: -97%

مسیر‌یابی و نقشه: _84%

سفر و گردشگری: -67%

خدمات مالی: -48%

کسب‌وکار: -54%

این کاهش چشم‌گیر احتمالاً به دلایل زیر بوده است:

افت طبیعی تقاضا برای خدماتی مانند سفر یا جابه‌جایی

بالا بودن ریسک جذب کاربر در این دسته‌ها

و کاهش بازگشت سرمایه (ROI) برای کمپین‌های تبلیغاتی آن‌ها

در مجموع، می‌توان گفت که در شرایط بحرانی، تمرکز تبلیغات و تقاضا از اپلیکیشن‌های خدماتی، به‌سمت سرگرمی و اطلاع‌رسانی و آموزشی تغییر جهت داده است.

بعد از جنگ؛ برخی اوج گرفتند، برخی سقوط را ادامه دادند!

در مقایسه بین دوره‌ی پس از جنگ و دوره‌ی جنگ، تغییرات کمپین‌های تبلیغاتی تصویر جالبی از رفتار بازار ارائه می‌دهد:

رشدکنندگان:

برخی اپ‌ها رشد چشم‌گیری در نصب‌های ناشی از کمپین داشتند، به‌طوری که به‌نظر می‌رسد بودجه یا تقاضا (یا هر دو) دوباره به این حوزه‌ها برگشته است:

بازی‌های مسابقه‌ای: +۷,۹۲۶٪

بازی‌های ورزشی: +۱۴۸٪

کسب‌وکار: +۴۷٪

آموزشی: +۲۹.۵٪

پزشکی و سلامت: +۲۸٪

افت‌کرده‌ها:

در مقابل، برخی دسته‌ها همچنان با افت قابل توجه روبه‌رو هستند. این یعنی یا توجیه اقتصادی برای تبلیغات در این حوزه‌ها هنوز وجود ندارد، یا رفتار کاربران هنوز به حالت قبل از بحران برنگشته:

مسیر‌یابی و نقشه: -۸۵.۹٪

خدمات مالی: -۴۲٪

سفر و گردشگری: -۳۸٪

ابزارهای کاربردی: -۳۸٪

بازی‌های کلمه‌ای: -۵۱٪

بازی‌های تفننی: -۲۷٪

اپ‌های پرطرفدار در بحران؛ کاربران به کدام اپها سر زدند؟

 

جهش‌های چشم‌گیر کاربران در استفاده از اپ‌ها

اپ‌های مرجع (Reference)

افزایش ۵۲٪ در زمان جنگ

افزایش ۱۴۳٪ پس از جنگ

کاربران نه‌تنها در دوران جنگ بیشتر به این اپ‌ها مراجعه کردند، بلکه پس از آن هم وابستگی‌شان بیشتر شد — احتمالاً برای دسترسی به اطلاعات حیاتی، منابع آموزشی یا محتوای مرجع.

اپ‌های عکاسی (Photography)

رشد ۳۶٪ در زمان جنگ

افت ۱۹٪ بعد از جنگ

کاربران در دوران بحران ممکن است برای ثبت لحظه‌ها، مستندسازی، یا اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی بیشتر به اپ‌های عکاسی سر زده باشند، اما بعد از آرام‌تر شدن فضا، بازگشت کمتری داشتند.

بازی‌های مسابقه‌ای (Game – Racing)

افزایش حدود ۱۶٪ در زمان جنگ

کاهش حدود ۱۲٪ پس از آن

نشانه‌ای از گرایش لحظه‌ای و هیجانی کاربران به بازی‌های پرتنش و هیجان‌برانگیز در شرایط استرس‌زا.

اپ‌های بهره‌وری و کسب‌وکار (Productivity و Business)

افزایش ۱۴ تا ۱۵٪ در زمان جنگ

کاهش ۹ تا ۱۴٪ بعد از جنگ

کاربران برای مدیریت زمان، برنامه‌ریزی یا انجام امور کاری در دوران جنگ بیشتر از این اپ‌ها استفاده کردند، اما پس از پایان بحران، استفاده از این دسته‌ها کاهش یافته و احتمالاً اولویت‌شان تغییر کرده است.

اپ‌های سلامت و تناسب‌اندام (Health & Fitness)

در زمان جنگ: رشد کمتر از ۵٪

پس از جنگ: افت محسوس

به‌نظر می‌رسد که در دوران بحران، تمرکز کاربران روی سلامت جسمی یا ابزارهای عمومی کاهش یافته و این روند در دوره‌ی پس از جنگ هم ادامه پیدا کرده.

احتمالاً این اپ‌ها در اولویت ذهنی کاربران قرار نداشته‌اند یا نیاز فوری برای استفاده از آن‌ها احساس نشده است.

کدام کانال پیام رسان، توفان جنگ را تاب آورد؟

 

 اپ پوش؛ کانال ارزان، اما آسیب‌پذیر در بحران

ارسال اپ پوش در زمان جنگ تقریباً به صفر رسید (کاهش ۹۹.۹٪)؛ اما در دوران پس از جنگ، با رشدی برابر با ۶۰۰٪ به وضعیت قبلی بازگشت!

درنتیجه:

به احتمال زیاد، در دوران بحران، محدودیت‌های زیرساخت‌های فنی و قطعی اینترنت باعث توقف این کانال شد.

اگر در مسیر سفر مشتری (User Journey)، با توجه به نوع مخاطب و محتوایی که قصد ارسال آن را داریم، از کانال‌های ارتباطی متنوع و مکمل استفاده کنیم، در صورت بروز اختلال یا قطع یکی از کانال‌ها، ارتباط ما با مشتری به‌طور کامل از بین نخواهد رفت. این موضوع اهمیت وجود کانال‌های جایگزین و مکمل را در حفظ ارتباط با مشتری به‌خوبی نشان می‌دهد.

پیامک (SMS): کانال قدیمی اما هنوز مقاوم

کاهش نسبتاً محدود در دوره جنگ: ۳۴٪−

بعد از جنگ، تقریباً بدون تغییر: رشد ۰.۱۵٪

در نتیجه:

همان‌طور که همیشه دیده‌ایم، پیامک حتی در زمان بحران هم عملکردی قابل اتکا دارد؛ باثبات و پایدار.

چند توصیه:

از کانال SMS می‌توانید به عنوان پشتیبان در کنار پوش نوتیفیکیشن استفاده کنید.

SMS بهترین کانال برای ارسال پیام‌های حساس، تأیید هویتی یا ارتباط‌های فوری است.

با توجه به هزینه‌بر بودن کانال SMS، کسب‌و‌کارهای کوچک که محدودیت بودجه دارند، می‌توانند فقط برای مخاطبان با قصد خرید بالا یا شرایط بحرانی از آن استفاده کنند.

انتهای پیام