پالیمنتو؛ روایت روزنامههای باطله در قالب نقاشی انتزاعی
فائزه صدر- صفحات روزنامههای باطله که زمانی با چینش کلمات روایتگر وقایع بودند، در رویداد هنری «پالیمنتو» به بوم نقاشی انتزاعی تبدیل شدهاند. نقاش در تلاقی رنگ و بافت، احساس خود از مواجهه با اخبار روزمره را بر صفحات روزنامهها بازآفرینی کرده است.
برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.
در این راستا، بهداد نجفی اسدالهی، نقاش و عضو موسسه توسعه هنرهای تجسمی در گفتوگو با کاماپرس به چگونگی تامل هنرمند با شرایط اقتصادی همچنین جزئیات مرتبط با نمایشگاه «پالیمنتو» پرداخت.
نمایشگاه «پالیمنتو» چیست و چه آثاری را شامل میشود؟
نمایشگاه «پالیمنتو» مجموعهای است شامل بیش از ۴۰ اثر نقاشی و آثار مبتنی بر رسانههای نوین هنری طی چهار سال خلق شدهاند. این آثار عمدتا بر بستر روزنامه شکل گرفتهاند و با رویکردی انتزاعی، به بازخوانی رسانه، حافظه و احساسات جمعی میپردازند.
«پالیمنتو» دعوتی است به تماشای زمان و حافظه بهصورت لایهلایه؛ جایی که هر رنگ، هر خط و هر واژه هم نشانهای از گذشته است و هم بخشی از روایتی که هنوز در حال نوشتهشدن است. نمایشگاه مخاطب را به مکث، تأمل و بازخوانی تجربهی رسانهای فرا میخواند.
این نمایشگاه چه زمانی و در کجا برگزار میشود؟
نمایشگاه «پالیمنتو» با کیوریتوری رزا متینفر، جمعه ۲۸ آذر ۱۴۰۴ از ساعت ۱۶ تا ۲۰ در گالری نیان افتتاح شده و به مدت ۱۰ روز، تا ۸ دیماه ۱۴۰۴ به جز روزهای شنبه از ساعت ۱۴ تا ۱۹ پذیرای علاقهمندان بوده است. گالری نیان در خیابان مفتح جنوبی، کوچه تور، کوچه ورمزآبادی، بنبست ابهری، پلاک ۵ واقع شده است.
ایدهی اصلی و نگاه مفهومی آثار این رویداد هنری چیست؟
ایدهی اصلی آثار، مواجههی انتقادی و احساسی با خبر و رسانه است. هنرمند به جای بازنمایی مستقیم وقایع، تجربهی زیسته و واکنش عاطفی خود نسبت به اخبار روزمره را ثبت کرده و رسانه را به عنوان بستری برای حافظهی فردی و جمعی بررسی میکند.
عنوان «پالیمنتو» به چه مفاهیمی اشاره دارد و چرا انتخاب شده است؟
«پالیمنتو» ترکیبی از دو مفهوم «پالیمپسست» و «پنتیمنتو» است. پالیمپسست به متنی چندلایه اشاره دارد که آثار نوشتههای پیشین در آن باقی میماند و پنتیمنتو پدیدهای در نقاشی است که در آن لایههای زیرین با گذر زمان نمایان میشوند. این عنوان به ماهیت لایهلایهی آثار و حضور همزمان گذشته و حال اشاره دارد.
روزنامه در این مجموعه چه نقشی دارد و چگونه بازتعریف شده است؟
در این مجموعه، روزنامه دیگر صرفا حامل خبر نیست، بلکه به مدیومی تاریخی و احساسی تبدیل شده است. صفحات روزنامه به بستر نقاشی انتزاعی بدل شدهاند؛ متن خبر زیر لایههای رنگ محو میشود اما عناوین، لوگوها و ساختار صفحه همچنان بهعنوان ردپایی از تاریخ باقی میمانند.
آثار نمایشگاه چه نوع واکنش احساسی و اجتماعی را بازتاب میدهند؟
آثار بازتابدهندهی طیفی از احساسات جمعیاند؛ از غم و اضطراب تا خشم و شادی. این احساسات حاصل مواجههی مداوم با اخبار روزمره و زیست رسانهای در جامعهی معاصر هستند و در تلاقی رنگ، بافت و متن بازآفرینی شدهاند.
چرا استفاده از روزنامههای متوقف شده در این مجموعه اهمیت دارد؟
بسیاری از روزنامههای بهکاررفته امروز دیگر منتشر نمیشوند. این موضوع به آثار ارزش تاریخی میبخشد و آنها را به «صداهای خاموششده» بدل میکند؛ صداهایی که بخشی از حافظهی جمعی جامعه را در خود دارند.
نمایشگاه «پالیمنتو» چه نسبتی با وضعیت رسانه و جامعهی امروز ایران دارد؟
نمایشگاه به نقش تعیینکنندهی رسانهها در شکلدهی به ادراک و زیست عاطفی افراد در جامعهی ایران میپردازد. در این نگاه، خبر نه فقط ابزار اطلاعرسانی، بلکه تولیدکنندهی احساسات و تجربههای روزمره است و آثار نمایشگاه واکنشی هنری به این وضعیتاند.
بخشهای مرتبط با رسانههای نوین هنری چه ویژگیهایی دارند؟
بخشهایی از نمایشگاه با رویکردی تعاملی و مبتنی بر رسانههای نوین طراحی شدهاند و مخاطب را از حالت تماشاگر منفعل خارج میکنند. این بخشها بر مشارکت، تجربه و بازآفرینی معنا تأکید دارند.
«دیوار بازنویسی» چیست و چه نقشی در تجربهی مخاطب ایفا میکند؟
«دیوار بازنویسی» بخشی تعاملی از نمایشگاه است که در آن مخاطبان میتوانند با لمس، نوشتن و نشانهگذاری در شکلگیری روایت اثر مشارکت کنند. این بخش مفهوم پنتیمنتو را به تجربهای جمعی و زنده تبدیل میکند.
اکنون در شرایط اقتصادی ویژهای که به سر میبریم، روند تولید آثار هنری از این شرایط چه تاثیری پذیرفته است؟
چالشهای اقتصادی بازار برای هنرمندان، هم تهدید است و هم فرصت. در شرایط سخت اقتصادی کسانی که قدرت و تابآوری بیشتری دارند باقی میمانند و حتی فعالیت بهتری خواهند داشت. به همین دلیل این گروههای جان سخت بهتر دیده خواهند شد.
فعالیت ما هنری است و سعی کردهایم از این طریق روحیه خود را حفظ کنیم و کمتر تحت تاثیر نوسانات و التهابات اقتصادی و سیاسی قرار بگیریم. البته این جریان میتواند بر عملکرد همه تاثیر بگذارد. لطافتی که در کار هنری است میتواند برای ادامه راه انگیزهبخش باشد.
اقتصاد هنر هم مثل سایر بازارها است، کسانی که نتوانند دیده شوند کم کم از این بازار حذف خواهند شد و وقتی شرایط بهتر شود برگشتن به بازار و به دست آوردن آن جایگاه قبلی برایشان سخت خواهد بود.
در شرایط سخت اقتصادی فعلی، در بیشترحوزهها انتخابهایی صورت میگیرد که به انتخاب طبیعت میماند و مثل برنده شدن قویترها در برابر بیرحمی طبیعت است. در وضعیت فعلی بازار هنر کسانی که عشق و علاقه بیشتر و تابآوری بالاتری دارند در این بازار خواهند ماند.
ممکن است کسی قوی نباشد، ولی عشق او به کارهای هنری باعث شود از برخی مسائل چشمپوشی کند، از زندگیاش بزند و وقف هنر شود. چنین هنرمندی بعدها در بازار هنر جایگاه ویژهای خواهد داشت.
هنرمندان هم بخشی از همین جامعه هستند و قطعا بامشکلات اقتصادی درگیرند، این گروه چطور از چالشها رد میشوند؟
ابتدا باید بگویم شرایط سخت پایدار نخواهد بود و وضعیت در آینده جبرانکننده روزهای بد و امیدبخش خواهد شد. من اطمینان دارم بازار هنر روزهای خوبی در پیش دارد. امروز هم برای کسانی که وقت و انرژی خود را در این راه گذاشتهاند، اتفاقات خوبی میافتد.
هنرمند در عین حال که شخصیتی حساس دارد، در برابر برخی از مسائل مثل آدمهای عادی حساس نیست. هنرمند دغدغه فرهنگ، اجتماع و هنر را در سر دارد و مثل دیگران درگیر عدد و رقم، اقتصاد و زندگی مادی نیست. نیازهای اولیه زندگی هنرمندان به شکلی که دیگران تصور میکنند نیست. هنرمندان به دلیل نگاه ویژه خود به جهان، زندگی سادهای دارند. از این رو حتی در شرایط بد اقتصادی به دلیل نوع زندگی و عشق به هنر راحتتر از دیگران زندگی میکنند.
اقتصاد علم مدیریت منابع محدود است. وقتی شرایط اقتصادی سخت میشود، منابع برای همه محدودتر خواهد شد، ولی نیاز هنرمند برای زندگی متفاوت است و او میتواند راحتتر از این وضعیت گذر کند. ما هم با امید رسیدن روزهای بهتر شرایط را مدیریت میکنیم.
هنر نه تنها یک شغل تمام وقت بلکه در نگاهی فراتر یک سبک زندگی است. وقتی وارد دنیای هنرها میشوید و خود را به عنوان یک هنرمند باور میکنید، در این مسیر پیچیده به جایی میرسید که سبک زندگی ساده و هنری پیدا میکنید. از آن به بعد دیگر مسئله کار نیست، بلکه موضوع یک زندگی هنری است.
به عنوان یک هنرمند چه چشم اندازی برای اقتصاد هنر در ایران متصور هستید؟ آیا با پیچیده شدن شرایط اقتصادی همچنان از رویداد های هنری استقبال خواهد شد؟
جامعه هنری ایران یکی از فعالترین جوامع هنری جهان است. گالریها با انرژی و انگیزه بالا کار میکنند. هر جمعه در خیابان کریمخان شاهد افتتاحیهها هستیم. هرمجموعه هنری با استقبال علاقمندان روبرو میشود. همین مواجهه اقتصاد هنر را میگرداند، اگرچه اقتصاد هنر هم تابع شرایط کلان اقتصادی است اما این بخش موانع را پشت سر خواهد گذاشت چون قدمهای خود را با عشق و علاقه برمیدارد. هر آنچه من از ابتدای روز آغاز میکنم تحت تاثیر هنر است و هر کاری بر فعالیت هنری من تاثیر میگذارد.
ما در این شرایط شاهد شکلگیری شیوههای شخصی هنری متعدد هستیم. هنرمندان تعامل دارند، تاثیر میپذیرند و تاثیر میگذارند. به نظر من هنر در هیچ شرایطی و در هیچ کشوری جایگاه خود را از دست نمیدهد و حتی روز به روز نقش پر رنگتری کسب میکند.
با ظهور تکنولوژی و فناوریهای جدید هم جایگاه هنرمندان فراتر خواهد رفت حتی بعد از انقلاب هوش مصنوعی هم وضعیت هنر و هنرمند بهبود پیدا میکند، چون آثاری که تقلیدی نیستند، خلاقانه تولید شدهاند و محصول فکر انسانی هستند ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد.
انتهای پیام
مرتبط با:
