پشت پرده اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد آهن؛ چه کسانی از این شکاف سود می‌برند؟
دلیل اصلی اختلاف قیمت آهن در کارخانه و بازار آزاد، ترکیبی از عواملی مانند هزینه‌های حمل و نقل، سود واسطه‌ها، نوسانات عرضه و تقاضا، هزینه‌های اداری و مالیات، و شرایط اقتصادی کلان است.
به گزارش کاماپرس این اختلاف در محصولات مختلف فولادی مانند تیرآهن، میلگرد و ورق آهن به صورت مشهود دیده می‌شود و معمولاً قیمت بازار آزاد بالاتر از قیمت کارخانه است.
برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.
عوامل اصلی اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد آهن
- هزینه‌های حمل و نقل و بارگیری: واسطه‌ها و بنگاه‌ها هزینه‌های حمل و نقل و بارگیری را به قیمت اضافه می‌کنند.
- سود واسطه‌ها و دلالان: بازار آزاد شامل واسطه‌ها و دلالان است که برای خدمات خود سود اضافه می‌کنند.
- نوسانات عرضه و تقاضا: افزایش تقاضا در فصول خاص (مثل بهار و تابستان) یا کاهش عرضه (به دلیل صادرات یا مشکلات تولید) باعث افزایش قیمت در بازار آزاد می‌شود.
- هزینه‌های اداری و مالیات: در بازار آزاد، هزینه‌های مالیات بر ارزش افزوده و کارمزد کارگزاری‌ها اضافه می‌شود.
- نوسانات اقتصادی و سیاسی: تغییرات نرخ ارز، تحریم‌ها و تصمیمات دولتی نیز بر قیمت نهایی تأثیر می‌گذارند.
با توجه به این تغییرات مداوم، اطلاع از نرخ لحظه‌ای ضروری است. برای مشاهده قیمت روز آهن کلیک کنید.
نقش دلالان و واسطه‌ها در اختلاف قیمت
یکی از مهم‌ترین عوامل سودبردن از اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد آهن، وجود شبکه‌های دلالی است. دلالان با خرید محصولات از کارخانه به قیمت پایین و فروش در بازار آزاد با قیمت بالاتر، از این شکاف سود قابل توجهی کسب می‌کنند.
تأثیر اختلاف قیمت بر صنایع و اقتصاد
اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد آهن نه‌تنها بر تولیدکنندگان کوچک و متوسط تأثیر می‌گذارد، بلکه بر صنایع بزرگ و پروژه‌های ساختمانی نیز اثرگذار است. افزایش قیمت بازار آزاد باعث افزایش هزینه‌های تولید و نوسانات در برنامه‌ریزی پروژه‌ها می‌شود.
راهکارهای کاهش شکاف اختلاف قیمت
برای کاهش شکاف میان قیمت کارخانه و بازار آزاد آهن، مجموعه‌ای از راهکارهای اقتصادی، سیاست‌گذاری و اجرایی پیشنهاد می‌شود که بر پایه تحلیل‌های کارشناسی و داده‌های بازار فولاد ایران در سال‌های اخیر است.
راهکارهای کوتاه‌مدت (رفع نوسانات سریع)
1. افزایش عرضه در بورس کالا: با افزایش حجم عرضه مقاطع فولادی در بورس و حذف عرضه‌های قطره‌چکانی، کمبود مصنوعی کالا از بین می‌رود و قیمت بازار آزاد کاهش می‌یابد.
2. یکسان‌سازی نرخ ارز نیمایی و آزاد: دو نرخی بودن دلار سبب شکاف قیمت می‌شود، یکسان‌سازی موجب واقعی شدن قیمت و کاهش رانت عرضه خواهد شد.
3. افزایش نظارت بر سهمیه‌های دولتی: جلوگیری از فروش سهمیه‌ها در بازار آزاد و توزیع عادلانه سهمیه‌ها به واحدهای مصرف‌کننده واقعی.
4. کنترل واسطه‌گری و شفافیت معاملات: اتصال مستقیم تولیدکننده و مصرف‌کننده صنعتی از طریق پلتفرم‌های رسمی فروش آنلاین آهن سبب تعدیل اختلاف قیمتی می‌شود.
راهکارهای میان‌مدت (پایداری قیمتی)
افزایش تولید داخلی از مواد اولیه ملی: تولید بیشتر شمش فولادی با سنگ‌آهن داخلی می‌تواند وابستگی به واردات را کاهش دهد و قیمت‌ها را تثبیت کند.
1. توسعه زیرساخت‌های حمل و لجستیک: کاهش هزینه حمل و نگهداری موجب کاهش قیمت نهایی در بازار می‌شود.
2. حمایت هدفمند از تولیدکنندگان داخلی: پرداخت تسهیلات مالیاتی یا انرژی برای کارخانه‌هایی که بخشی از تولید خود را با قیمت مصوب عرضه می‌کنند.
راهکارهای بلندمدت (اصلاح ساختاری)
- ایجاد بازار آهن شفاف با مکانیسم رقابتی: ادغام بورس کالا و بازار آزاد تحت سیستم نظارتی واحد می‌تواند نرخ‌ها را واقعی‌تر کند و حذف رانت و واسطه را به دنبال داشته باشد.
- تثبیت سیاست‌های ارزی و صادراتی: ثبات نرخ ارز و برنامه‌ریزی صادراتی مانع از شوک‌های قیمتی ناگهانی در بازار داخلی می‌شود.
- سرمایه‌گذاری در فناوری تولید و بهره‌وری: استفاده از فناوری‌های جدید در کارخانه‌ها باعث کاهش هزینه تولید، مصرف انرژی و در نتیجه قیمت تمام‌شده پایین‌تر می‌شود.
نتیجه‌گیری
با اجرای همزمان این سیاست‌ها، می‌توان شکاف فعلی میان قیمت کارخانه و بازار آزاد را که اکنون حدود 2۵–1۵٪ است به زیر ۱۰٪ کاهش داد. تحقق این هدف نیازمند همکاری دولت، اتحادیه فولاد، بورس کالا و بخش خصوصی است تا بازار به سمت ثبات و شفافیت هدایت شود.
انتهای پیام
مرتبط با:
