۹۳ درصد جوانان از فیلترشکن استفاده می کنند

بر اساس پنجمین گزارش کیفیت اینترنت در ایران که توسط کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک تهران منتشر شد؛  93.8 درصد از جوانانی که کمتر از 30 سال سن دارند در ایران از فیلترشکن استفاده می‌کنند.

 این گزارش بر داده‌های فنی، نظرسنجی‌های ملی و تحلیل‌های تخصصی تمرکز کرده و روندهای موثر بر تجربه کاربران، کسب و کارها و زیرساخت شبکه را مرور می‌کند.

به گزارش کاماپرس، به نقل از انجمن تجارت الکترونیک تهران، ایران بدترین وضعیت کیفیت اینترنت را در میان 100 کشور اول GDP دارد.

نگاهی به وضعیت اینترنت در ایران

بدون توجه به وضعیت کشور در دوران حمله اسرائیل، تفاوت محسوسی در کیفیت اینترنت ایران نسبت به گزارش چهارم ایجاد نشده است. اینترنت ایران طبق تجربه کاربران با گزاره‌های کند یعنی رتبه 84 از 100 و پراختلال، رتبه 92 از 100 معرفی می‌شود و از نظر محدود بودن نیز رتبه 99 از 100 را دارد. میانگین این سه شاخص، رتبه ایران را از نظر کیفیت اینترنت در ردیف 97 از 100 قرار می‌دهد.

برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.

روش بررسی کیفیت اینترنت ایران چگونه است؟

برای بررسی کیفیت اینترنت، شاخص‌های مربوطه را از پایگاه‌های داده متنوع و معتبری انتخاب می‌کنند و میانگین این داده‌ها به عنوان معیاری برای رتبه بندی قرار می‌گیرد.

در شاخص تاخیر که به نوعی می‌تواند بخش‌هایی از اختلال را هم نمایندگی کند از داده‌های Google CRUX استفاده شده است و برای محدودیت نیز شاخص داده Ooni به کار رفته است. همچنین، شاخص سرعت بر اساس رادار Cloudflare اندازه گیری می‌شود.

نتیجه این بررسی از میان کشورهایی که در هر سه شاخص رتبه بالایی دارند، در نهایت توانست جایگاه ایران را مشخص کند و آن را در رتبه 97 قرار دهد. این رتبه نشان می‌دهد که ایران از نظر کیفیت اینترنت به عنوان بدترین کشور شناخته می‌شود.

علت کیفیت بد اینترنت در ایران

با اینکه بد بودن کیفیت اینترنت در ایران امری تکراری و ملموس است اما باید توجه داشت که علاوه بر تحریم‌های اعمال شده، عوامل دیگری نیز در کندی اینترنت نقش دارند. یکی از علل قابل کنترل‌تر این اتفاق سیاست داخلی-رفع فیلترینگ از شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های کاربردی و مهارتی است. بهبود وضعیت شبکه می‌تواند تا حد زیادی کاربرد اینترنت را بهبود بخشد.

بیانیه استارتآپ‌ها برای رفع فیلترینگ

طبق بیانیه‌ای که بیش از 100 استارتآپ‌ فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشوری ارائه کرده‌اند، رفع فیلتر شبکه‌های اجتماعی و وب سایت‌های آموزشی و مهارتی پربازدید یکی از خواسته‌های اصلی کسب و کارها است. همچنین این استارتآپ‌ها خواستار افزایش سرعت و پهنای باند بین الملل و رفع محدودیت پروتکل‌های نوظهور از جمله HTTP/6 و IPV6 شده‌اند. هدف از این بیانیه رسیدن به اینترنت آزاد و پرسرعت برای تمام مردم ایران بوده است.

معایب فیلترینگ در کشور

محدودیت‌های گسترده‌ای که در سطح اینترنت ایران اعمال می‌شود نه تنها هیچ مزیت خاصی نداشته بلکه باعث افزایش کاربرد فیلترشکن‌های خطرناک شده است. این کار باعث ایجاد هزینه‌های اضافی شده و علاوه بر آلودگی شبکه، رخ دادهای ضد امنیتی مختلفی را در پی دارد.

قبلا و در گزارش چهارم به سواستفاده اسرائیل از تقاضای بالای فیلترشکن‌ها در کشور اشاره شده بود و در تیر 1404 نیز گروه علم و پیشرفت خبرگزاری‌های کشور با تحقیقات گسترده درباره خطرهای امنیتی و شبکه‌ای فیلترشکن‌ها مطالبی منتشر کرده‌اند.

گزارش اختصاصی انجمن تجارت الکترونیک و ایسپا

طبق جدیدترین گزارشی که انجمن تجارت الکترونیک با همکاری مرکز افکارسنجی ایسپا و کمیسیون اینترنت ارائه کرده است، نشان داده شده که از میان شبکه‌های اجتماعی خارجی، اینستاگرام پرکاربردترین پلتفرم میان ایرانی‌ها است. این گزارش که در خرداد 1404 و دقیقا پیش از حمله اسرائیل ارائه شده نشان می‌دهد که 86 درصد کاربران از فیلترشکن استفاده می‌کنند و اینستاگرام 63 درصد کاربران اینترنت را به خود اختصاص داده است.

62.2 درصد از کاربران قبل از سال 1401 و فیلتر شدن تلگرام و یوتیوب و... از فیلترشکن و پروکسی استفاده‌ای نمی‌کردند. همچنین طبق این گزارش مشخص شده که 60 درصد کاربرانی که از شبکه‌های اجتماعی به عنوان منبع درآمد استفاده می‌کنند اینستاگرام مهم‌ترین بستر کسب درآمدشان است.

93.8 درصد از جوانانی که کمتر از 30 سال سن دارند در ایران از فیلترشکن استفاده می‌کنند.

تخصصی کردن کاربرد اینترنت یا اینترنت طبقاتی؟

تخصصی کردن اینترنت که طبق سیاست گذاری کشور انجام می‌شود نوعی اینترنت طبقاتی است که سطح دسترسی متمایزی را ارائه کرده و برای برخی از گروه‌های هدف فیلتر را حذف کرده است. این کار اصرار بر یک چرخه اشتباه مداوم است. چنین سیاست‌های دستوری با یک الگوی تکراری مدام دیده می‌شوند.

در این روش در ابتدا سیاست‌های محدود کننده اعمال می‌شوند، بعد مقاومت عمومی و عواقب جانبی پیش می‌آید. این اتفاق به دلیل عقلانی نبودن محدودیت‌ها پیش می‌آید و مردم به شکل گسترده‌ای سعی می‌کنند تا محدودیت‌ها را دور بزنند. برای مثال استفاده از فیلترشکن رواج پیدا می‌کند که همین باعث تشدید مشکلات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی می‌شود.

در مرحله آخر یک راه حل نمایشی به جای اصلاحات اصلی ارائه می‌شود که در آن دولت تصمیم می‌گیرد محدودیت را برای گروه خاصی بردارد. این گروه امثال روزنامه نگاران، دانشجویان و برخی کسب و کارها هستند که به نظر می‌رسد صدای بلندتری دارند.

تمام این محدودیت‌ها و مشکلات پیش آمده باعث شده تا روند استفاده از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران افزایشی باشد.

اختلالات اینترنت مربوط به حمله اسرائیل

طبق گزارش‌هایی که ارائه شده اختلالات گسترده‌ای در زمان حمله اسرائیل به ایران به شبکه اینترنت وارد شد. در نمودار زیر می‌توان اختلالات اینترنت را قبل، بعد و حین حمله اسرائیل دید.

اختلالات متنوعی که امروزه در شبکه اینترنت می‌بینیم قبل از جنگ هم ثبت شده بودند و تغییری نکرده‌اند.

تداوم فیلترینگ دلایل غیر فنی دارد!

طبق گفته بهزاد اکبری، معاون شرکت ارتباطات زیرساخت، علت اصلی فیلترینگ دلایل غیرفنی است و مراجع دیگری درمورد آن تصمیم می‌گیرند. وگرنه از نظر تامین پهنای باند در حالت رفع فیلترینگ از شبکه‌های اجتماعی هیچ مشکلی وجود ندارد.

فیلتر سایت‌های داخلی برای کسانی که خارج از ایران هستند

یک اتفاق عجیب دیگر در مورد اینترنت ایران مسئله مربوط به فیلتر کردن سایت‌های داخلی برای افراد خارج از ایران است. بسیاری از کاربران بین المللی نمی‌توانند به وب سایت‌های دولتی و بانک‌های ایرانی دسترسی داشته باشند. از جمله این سایت‌ها می‌توان به سایت وزارتخانه‌ها، سازمان‌های بزرگ کشور و امثالشان اشاره کرد.

امروزه حدود 80 درصد سایت‌های دولتی ایران اکسز هستند و با این حال در این اواخر سامانه‌های بزرگ مالی کشور از طریق سرورهایی از داخل ایران هک شدند که عبث بودن ایران اکسز شدن سایت‌ها را نشان می‌دهد. این اتفاق نیز علاوه بر هزینه‌های اقتصادی سنگین تاثیر چندانی ندارد.

ایران چه فرقی با کشورهای جنگ زده و جهان سومی دارد؟

طبق شاخص Round Trip Time در بین 300 هزار Origin پرتکرار میان کشورهای مختلف، میانگین کلی نشان می‌دهد که ایران فقط از کشورهای کوبا، ترکمنستان، کامرون، سودان، کنگو، اتیوپی و آنگولا وضعیت بهتری دارد.

اگر این وضعیت را به طور دقیق‌تر در 6 ماه گذشته بررسی کنیم، می‌بینیم که از دی ماه 1403 تا کنون، درصد وب سایت‌های ایرانی که در وضعیت خوب، متوسط و بد از نظر شاخص Round Trip Time هستند تغییری زیادی نداشته است.

در این 6 ماه حدود 23 درصد سایت‌های پرکاربرد ایرانی در وضعیت کیفیت بد قرار داشتند و 70 درصد وضعیت متوسط داشتند. در حالیکه تنها 4 درصد از وب سایت‌های مهم وضعیت خوبی نشان داده‌اند. اگر وضعیت سایت‌های ترکیه را ببینیم تنها 5 درصد سایت‌های پرکاربرد این کشور در وضعیت بد قرار داشته‌اند و 70 درصد با وضعیت متوسط شناسایی شده‌اند. حدود 22 درصد از سایت‌ها نیز وضعیت خوبی داشته‌اند.

انتهای پیام