پایان برچسبهای نادرست بر محصولات حیوانی با اصلاح تعریف وگان در ایران
سبک زندگی وگان در بسیاری از کشورهای جهان به یکی از پایههای جدی سلامت و پایداری محیط زیست بدل شده است اما در ایران هنوز میان «گیاهخواری» و «وگان بودن» مرز شفافی وجود ندارد. همین خلا باعث شد گروهی از فعالان حوزه تغذیه و محیط زیست، تشکیل کمیسیونی را در دستور کار قرار دهند تا مفهوم واقعی وگان و استاندارد محصولات مرتبط با آن از حالت شعار خارج شده و به چارچوبی اجرایی و نظارتی برسد.
پانتهآ هاشمی، عضو کمیسیون وگان ایران، در گفتوگویی با کاماپرس از اهداف و ضرورتهای شکلگیری این کمیسیون و چالشهای فرهنگی و قانونی پیشرو صحبت کرد.
برای مشاهده جدیدترین اخبار کسب و کار کاماپرس را در اینستاگرام دنبال کنید.
هدف تشکیل کمیسیون وگان چه بود؟
در کشور ما جای خالی چنین مجموعهای برای پیشبرد اصولی و درست موضوع وگان کاملا احساس میشد. ما گروهی از افراد گیاهخوار و وگان هستیم که از محصولات حیوانی استفاده نمیکنیم؛ برخی به دلایل اخلاقی و زیستمحیطی و برخی دیگر به خاطر مسائل مربوط به سلامت. در این میان، افراد زیادی هستند که به پروتئین گاوی یا دیگر محصولات حیوانی حساسیت دارند یا به واسطهی بیماریهایی مانند ام اس یا کلسترول بالا مجبور به تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی خود هستند.
چقدر شناخت عمومی از وگانیزم در ایران افزایش یافته است؟
هنوز آگاهی عمومی پایین بوده، ولی نسبت به گذشته خیلی بهتر شده است. بسیاری از مردم نمیدانند وگان بودن یعنی پرهیز از هرگونه فرآوردهی حیوانی، حتی تخممرغ یا لبنیات. درحالیکه وگان فقط به معنای گیاهخواری نیست، بلکه پرهیز از هر نوع بهرهکشی از حیوانات است؛ چه در غذا، چه در پوشاک، و چه در محصولات آرایشی و بهداشتی.
به مسئلهی محیط زیست هم اشاره کردید. این ارتباط چطور تعریف میشود؟
پرورش دام یکی از عوامل آسیب به محیط زیست است. گاوها حجم زیادی گاز متان تولید میکنند و برای تولید گوشت، آب و زمین بسیار زیادی مصرف میشود. ما برای تامین غذای دام، زمینهای وسیعی را زیر کشت میبریم، درحالی که همان زمینها میتواند به طبیعت بازگردد یا صرف کشت محصولات انسانی شود. از این منظر، وگان بودن نه تنها به سلامت انسان کمک میکند بلکه در صرفهجویی منابع و کاهش آلودگی هم نقش دارد.
وگان بودن فقط یک رژیم غذایی است؟
وگان یک سبک زندگی است. یعنی انسان تلاش میکند در تمام ابعاد زندگیاش آسیب کمتری به دیگر موجودات و محیط زیست بزند. از نوع خوراک گرفته تا پوشاک، لوازم آرایشی و حتی داروها. علم امروز آنقدر پیشرفت کرده که میتوان از جایگزینهای گیاهی یا سنتزی استفاده کرد بدون اینکه حیوانی آسیب ببیند.
به موضوع استاندارد وگان در ایران اشاره کردید. کمیسیون در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟
یکی از مهمترین کارهای ما تعریف استاندارد رسمی برای محصولات وگان بوده است. پیش از این، در قوانین ما برخی اقلام مثل عسل، شیر یا تخممرغ «گیاهی» محسوب میشدند. درحالی که منشا حیوانی دارند. ما مدتها برای اصلاح این تعاریف و تدوین استاندارد صحیح تلاش کردیم تا مشخص شود محصولی که برچسب «وگان» دارد، واقعا هیچ جزء حیوانی ندارد.
در عمل، این نظارت چطور انجام میشود؟
گاهی محصولی با لوگوی وگان در بازار هست ولی ترکیباتش منشا حیوانی دارد. مثلا رنگ قرمز بعضی خوراکیها از حشرهی خاصی گرفته میشود، یا نگهدارندههایی وجود دارد که از مثانهی ماهی تهیه میشوند. کمیسیون تلاش میکند تا این موارد شناسایی و کنترل شوند و فقط محصولاتی که واقعا وگان هستند مجوز استفاده از این برچسب را بگیرند.
کمیسیون از چه زمانی فعالیت خود را آغاز کرده است؟
حدود سه سال است که برای پیریزی این ساختار تلاش میکنیم. کار آسانی نبود چون هنوز برای بسیاری از مردم، شنیدن واژهی «وگان» عجیب است و مقاومت ذهنی وجود دارد. اما خوشبختانه با پشتکار اعضا و حمایت انجمن ارگانیک ایران، کمیسیون شکل گرفته و حالا در مسیر رسمیسازی کامل قرار دارد.
انتهای پیام