معمولا در میان تحلیل‌های یارانه بنزین، قیمت بنزین جدای از قیمت خودرو فرض می‌شود، در حالی که یارانه بنزین کالای مکمل خودرو هست؛ به ویژه که هر دو کالا را یک نهاد، یعنی دولت عرضه می‌کند!
برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ بازار، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.
به گزارش کاماپرس و به نقل از روزنامه شرق، اگر بنزین و قیمت آن منفک از قیمت خودرو مورد ارزیابی قرار گیرد، نتیجه‌ای که حاصل می‌شود «ارزانی بنزین در ایران» است. اما ارزان‌بودن بنزین زمانی معنی می‌یابد که به صورت نسبی و در کنار قیمت خودرو مورد توجه قرار گیرد.
آیا دولت واقعا روی بنزین یارانه می‌دهد؟
لازمه پاسخ به این سوال این است که بنزین در کنار کالای مکمل آن، یعنی خودرو مورد بررسی قرار داده شود و همچنین بر چهار عنصر کلیدی این حوزه یعنی قیمت بنزین، قیمت خودرو، سرانه مالکیت خودرو و عمر متوسط استفاده از خودرو در ایران مروری انجام پذیرد.
قیمت بنزین
ایران در بین همه کشورهای اوپک و غیر اوپک، دریافت‌کننده کمترین بهای بنزین است؛ به گزارش گلوبال پترول پرایسز، بالاترین قیمت بنزین در جهان با 2.3 دلار مربوط به هنگ‌کنگ و ارزان‌ترین بنزین دنیا متعلق به ونزوئلا با بهای 0.02 دلار است. بعد از ونزوئلا، ایران رکورددار ارزانی با بهای حدود ۰.۰۶ دلار است.
قیمت خودرو
ایران یکی از کشورهایی است که بالاترین قیمت خودرو را دارد. با توجه به اینکه بیش از 95 درصد خودروی داخل از طرف سه شرکت ایران‌خودرو، پارس‌خودرو و سایپا تولید می‌شود و سهامدار عمده آنها دولت است، گران‌تر بودن خودروی داخلی ناشی از هر علتی باشد، بخش خصوصی در آن دخالتی ندارد و از طرف دیگر بالا بودن قیمت خودروی وارداتی عمدتا ناشی از سیاست‌های حمایتی دولت از خودروی داخلی است.
بیشتر بخوانید:
به نام مردم، به کام دولت
هر دارنده خودرو، با دو دسته مخارج مصرفی روبه‌رو است. نخست مخارج ثابت که شامل قیمت هر دستگاه خودرو، مخارج نقل‌وانتقال و مخارج استهلاک است. دوم مخارج جاری و متغیر که شامل بنزین مصرفی، انواع بیمه‌ها، عوارض سالانه و مخارج تعمیر و نگهداری می‌شود.
به طور مثال حداقل قیمت- مخارج ثابت- یک خودرو پژوی 2008 مدل 1397 در ایران 760 میلیون تومان است. درحالی‌که همین خودرو در سطح جهان، با فرض برابر بودن کیفیت، به طور متوسط دارای قیمت 380 میلیون تومانی است؛ یعنی پژو 2008 مدل 2017 در داخل به طور متوسط 380 میلیون گران‌تر از مشابه خارجی آن است.
به بیان واضح‌تر تولیدکننده برای یک خودروی 2008 از مصرف‌کننده در ایران 380 میلیون بیشتر از متوسط قیمت جهانی همین خودرو دریافت می‌کند. بنابراین این مبلغ اضافی در اصل مانند سپرده و ودیعه‌ای است که مصرف‌کننده نزد تولیدکننده خودرو- در اصل نزد دولت- به امانت گذاشته و به نوعی قرار است این سپرده را به صورت اقساط در قالب مصرف بنزین پس بگیرد.
یعنی مصرف‌کننده خودروی داخلی بنزین را ارزان مصرف نمی‌کند؛ بلکه عمده قیمت بنزین را که قرار است در آینده مصرف کند، به صورت یکجا در قالب مازاد قیمت داخلی خودرو نسبت به قیمت خارجی به تولیدکننده پرداخت کرده است.
